Alfabeto

El Kitakujo

(Malsamoj inter versioj)
Iri al: navigado, serĉi
(→Por normala lingvonivelo)
Linio 1: Linio 1:
-
== Por normala lingvonivelo ==
+
== Latinida alfabeto / kilatinída bócolo ==
 +
Ĝia latinida skribo konas diakritajn literojn, do la jenajn:
 +
{| {{Prettytable}}
 +
! Kitake
 +
! Esperante
 +
! germane
 +
! pole
 +
! Ĉeĥe, slovake, sorabe, kroate, litove, latve
 +
|-
 +
| ć
 +
| ĉ
 +
| tsch
 +
| cz/ć
 +
| č
 +
|-
 +
| ś
 +
| ŝ
 +
| sch
 +
| sz/ś
 +
| š
 +
|-
 +
| ź (dź)
 +
| ĵ (ĝ)
 +
| - (dsch/ge)
 +
| ż/zi/rz (dż)
 +
| ž (dž)
 +
|}
 +
Nur unu escepto kompare al Esperanto ekzistas:
 +
{| {{Prettytable}}
 +
| w
 +
| ŭ
 +
| belorusa: ў
 +
| RIM: Kiel en la angla, indonezia, keĉua k.a.
 +
|}
 +
 
 +
=== La tuta alfabeto / tla vísa bócolo ===
La [[Kitaka lingvo|Kitaka]] alfabeto havas 27 literojn kaj unu digrafon.
La [[Kitaka lingvo|Kitaka]] alfabeto havas 27 literojn kaj unu digrafon.
{| {{Prettytable}}
{| {{Prettytable}}
Linio 161: Linio 196:
|
|
|
|
 +
|-
 +
| {{internacie}} | Q
 +
|
 +
| {{internacie}} | q
 +
|
 +
| [{{IPA|kv}}]
 +
|
 +
| nur en internaciaj vortoj
|-
|-
| S
| S
Linio 207: Linio 250:
|
|
| [{{IPA|w}}]
| [{{IPA|w}}]
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| {{internacie}} | X
 +
|
 +
| {{internacie}} | x
 +
|
 +
| [{{IPA|ks}}]
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| {{regiona}} | Y
 +
|
 +
| {{regiona}} | y
 +
|
 +
| [{{IPA|ɨ}}]
|
|
|
|
Linio 226: Linio 285:
|
|
|}
|}
-
=== Digrafo ===
+
{{Rimarko|
 +
teksto=RIM: La litero sur roza fono ekzistas nur en internaciaj vortoj; sur ora fono ekzistas krom tie ankaŭ en dialektoj kaj parencaj lingvoj kiel vokalo inter u kaj i; sur verda estas krome uzata por alia sono (variaĵo de k) en dialekto.}}
 +
 
 +
Por E-a ĝ estas uzata la kunmeto dź (v-u supre). Por E-a ĥ estas uzata duobla h, do hh (túla ha "duobla ho"). En sensupersignaj programoj povas esti uzata anstataŭa h, do ch (por ć), sh (por ś), zh (por ź). Krome ŋ anstataŭeblas per ng (Komparu kun germana, angla, svahila, vjetnama kaj indonezia ng!). Iu ĥaosiga mikso ne estu permesata. W ankaŭ aperas ekster diftongoj!
 +
 
 +
La litero ' (u'i) nur estas skribata ene de vortoj, se kunpuŝas vokaloj, ĉar ĝi nur staras antaŭ aŭ inter vokaloj. Ĝi sonas kiel la neskribata sono en la germana lingvo, kiu estas prononcata antaŭ komenca vokalo. ' ĉiam prononcatas, sed ne skribatas antaŭ komenca vokalo, ekz.: '''ábru''' ['abru] "plumo", '''acíno''' ['acino] "cedro". Meze en iu vorto ĝi ĉiam staras inter vokaloj, ekz.: '''hi'e''' "jen".
 +
 
 +
==== Digrafo ====
{| {{Prettytable}}
{| {{Prettytable}}
! Majusklo
! Majusklo
Linio 244: Linio 310:
| atentu, ke ĝi ne povas esti [{{IPA|ç}}]
| atentu, ke ĝi ne povas esti [{{IPA|ç}}]
|}
|}
 +
==== Sociolektaj aldonaĵoj / sociolektari gudájasori ====
 +
===== Retrofleksoj / bek-bùjki-búnjori =====
 +
Jen la plej granda aldonaĵo, konsistanta el: d¸, t¸, n¸, l¸, r¸, s¸. La postmetita signo ¸ markas ĉiujn retrofleksajn konsonantojn. Ili havas ekvivalentojn en kelkaj lingvoj: sveda, norvega, angla, ĉina, vjetnama, hindia, abĥaza kaj dravidaj. En la alfabeta ordo ili sekvu post la literoj, el kiuj ili estiĝis, sed s¸ post ś. Kaj la koncerna liternomo havu sekvan vokalon u, kiel ekz. d¸u. Retrofleksa r kiel en la Usona angla tre maloftas kaj ĉiam devas esti distingata de la normala variaĵo.
 +
 +
Jen ekz-oj:
 +
== Por sociolektoj ==
== Por sociolektoj ==

Kiel registrite je 16:05, 26. Feb 2006

Enhavo

Latinida alfabeto / kilatinída bócolo

Ĝia latinida skribo konas diakritajn literojn, do la jenajn:

Kitake Esperante germane pole Ĉeĥe, slovake, sorabe, kroate, litove, latve
ć ĉ tsch cz/ć č
ś ŝ sch sz/ś š
ź (dź) ĵ (ĝ) - (dsch/ge) ż/zi/rz (dż) ž (dž)

Nur unu escepto kompare al Esperanto ekzistas:

w ŭ belorusa: ў RIM: Kiel en la angla, indonezia, keĉua k.a.

La tuta alfabeto / tla vísa bócolo

La Kitaka alfabeto havas 27 literojn kaj unu digrafon.

Majusklo HTMLkodo Minusklo HTMLkodo Kutima fonetika transliteracio Alternativa fonetika transliteracio Komento
A a [a] en dua tonemo: Â, â
B b [b] [p]
C c [ts]
Ć Ć ć ć [tʃ]
D d [d]
E e [ɛ] en dua tonemo: Ê, ê
F f [f]
G g [g]
H h [h] aŭ [ç]1 1 antaŭ konsonanto
I i [i]
J j [j]
K k [k]
L l [l]
M m [m]
N n [n]
Ŋ Ŋ ŋ ŋ [ŋ] ankaŭ komence de silaboj
O o [ɔ] en dua tonemo: Ô, ô
P p [p]
R r [r]
Q q [kv] nur en internaciaj vortoj
S s [s]
Ś Ś ś ś [ʃ]
T t [t]
U u [u] en dua tonemo: Û, û
V v [v]
W w [w]
X x [ks]
Y y [ɨ]
Z z [z]
Ź Ź ź ź [ʒ]
RIM: La litero sur roza fono ekzistas nur en internaciaj vortoj; sur ora fono ekzistas krom tie ankaŭ en dialektoj kaj parencaj lingvoj kiel vokalo inter u kaj i; sur verda estas krome uzata por alia sono (variaĵo de k) en dialekto.

Por E-a ĝ estas uzata la kunmeto dź (v-u supre). Por E-a ĥ estas uzata duobla h, do hh (túla ha "duobla ho"). En sensupersignaj programoj povas esti uzata anstataŭa h, do ch (por ć), sh (por ś), zh (por ź). Krome ŋ anstataŭeblas per ng (Komparu kun germana, angla, svahila, vjetnama kaj indonezia ng!). Iu ĥaosiga mikso ne estu permesata. W ankaŭ aperas ekster diftongoj!

La litero ' (u'i) nur estas skribata ene de vortoj, se kunpuŝas vokaloj, ĉar ĝi nur staras antaŭ aŭ inter vokaloj. Ĝi sonas kiel la neskribata sono en la germana lingvo, kiu estas prononcata antaŭ komenca vokalo. ' ĉiam prononcatas, sed ne skribatas antaŭ komenca vokalo, ekz.: ábru ['abru] "plumo", acíno ['acino] "cedro". Meze en iu vorto ĝi ĉiam staras inter vokaloj, ekz.: hi'e "jen".

Digrafo

Majusklo HTMLkodo Minusklo HTMLkodo Kutima fonetika transliteracio Alternativa fonetika transliteracio Komento
Hh (HH) hh [x] atentu, ke ĝi ne povas esti [ç]

Sociolektaj aldonaĵoj / sociolektari gudájasori

Retrofleksoj / bek-bùjki-búnjori

Jen la plej granda aldonaĵo, konsistanta el: d¸, t¸, n¸, l¸, r¸, s¸. La postmetita signo ¸ markas ĉiujn retrofleksajn konsonantojn. Ili havas ekvivalentojn en kelkaj lingvoj: sveda, norvega, angla, ĉina, vjetnama, hindia, abĥaza kaj dravidaj. En la alfabeta ordo ili sekvu post la literoj, el kiuj ili estiĝis, sed s¸ post ś. Kaj la koncerna liternomo havu sekvan vokalon u, kiel ekz. d¸u. Retrofleksa r kiel en la Usona angla tre maloftas kaj ĉiam devas esti distingata de la normala variaĵo.

Jen ekz-oj:

Por sociolektoj

Elŝutita el "http://kitakujo.de/w/index.php?title=Alfabeto"
Personaj iloj