Helpaj verboj
El Kitakujo
(Malsamoj inter versioj)
(→Dialektaj / ráźdari) |
|||
| Linio 56: | Linio 56: | ||
* #3: Sed pli ofte oni uzas: '''na-kapút-etja''' aŭ '''na-ve-kapúta'''. | * #3: Sed pli ofte oni uzas: '''na-kapút-etja''' aŭ '''na-ve-kapúta'''. | ||
== Dialektaj / ráźdari == | == Dialektaj / ráźdari == | ||
| + | {| {{Prettytable}} | ||
| + | ! verboj, ekzemploj, kie? | ||
| + | ! (rektaj) sencoj | ||
| + | ! aldonaĵo | ||
| + | ! helpa senco | ||
| + | ! etimo | ||
| + | |- | ||
| + | | na-tjéka | ||
| + | | - | ||
| + | | rowspan="3" | bi-, bil-, bis- | ||
| + | | rowspan="3" | esti + -ata, -ita, -ota | ||
| + | | rowspan="3" | Ltv.: tieku, tiek, tiekam, tiekat | ||
| + | |- | ||
| + | | Íti latjéka bildánja Újtut. #1 | ||
| + | | Itino estis batita de Ujtuo. | ||
| + | |- | ||
| + | | okcidenta meza kitaka | ||
| + | | | ||
| + | |} | ||
| + | * #1 En norma lingvo estas: '''Íti ladánjewa Újtut.''' | ||
Kiel registrite je 18:51, 24. Feb 2006
Al ili apartenas nur kelkaj verboj kaj la nombro iom varias en la dialektoj.
Ĝeneralaj / sómari
| verboj kaj ekzemploj | (rektaj) sencoj | aldonaĵo #1 | helpa senco | etimo |
|---|---|---|---|---|
| na-géja #2 | iri | -eni + -ku | -os | Ger.: gehen |
| Mu tegéja púrijeniku. | Mi promenos. | |||
| na-déta | meti | -uwan | -ontos | Lit.: dėti |
| Íti tedéta káwpuwan léjpin. | Itino estas aĉetonta panon. | |||
| Paj tedéta dár-uwan háge áwton. | Li estas donaconta al ŝi aŭton. | |||
| na-fára | - | na-X-a | eki | Isl.: fara |
| Ému tefára nagérsa. | Li ekas labori. | |||
| na-góna | iri | - | iĝi | Pld.: gahn [gån] |
| na-káputa-góna #3 | difektiĝi |
- #1: Ĝi staru ĉe la ĉefa verbo, kiu kelk-foje ŝanĝiĝas al substantiva infinitivo je -eni.
- #2: Ĉi tiu uzo similas al:
la Fin.: tulla + ilativo de la infinitivo III kiel futuro [Laŭ "Praktisches Lehrbuch Finnisch", paĝo 160-161]. Krome al His.: ir + a + Inf. = futuro en latinameriko [Kaud. 5, paĝo 8; Kaud. 88, paĝo 48-49] Ankaŭ la Brazila uzas tian verbon, nome formon de ir "gehen" [Laŭ Kaud. 21, "Brasilianisch Wort für Wort", paĝoj 34-35] Ankaŭ en la Korea lingvo la ekvivalento estas helpverbo (ka.da) [Laŭ "Koreanisch für Globetrotter", paĝo 27] En la Planlingvo Unitario la verbo andar "iri" same helpverbas; ekz. ego andas portar "ich werde tragen" "mi portos" [Laŭ "Unitario", paĝo 39]
- #3: Sed pli ofte oni uzas: na-kapút-etja aŭ na-ve-kapúta.
Dialektaj / ráźdari
| verboj, ekzemploj, kie? | (rektaj) sencoj | aldonaĵo | helpa senco | etimo |
|---|---|---|---|---|
| na-tjéka | - | bi-, bil-, bis- | esti + -ata, -ita, -ota | Ltv.: tieku, tiek, tiekam, tiekat |
| Íti latjéka bildánja Újtut. #1 | Itino estis batita de Ujtuo. | |||
| okcidenta meza kitaka |
- #1 En norma lingvo estas: Íti ladánjewa Újtut.
