Prononco
El Kitakujo
Kiel registrite je 15:03, 28. Feb 2006
Vokaloj
En la unua tonemo (tre ofta) la vokaloj ĉiam mallongas. En la dua tonemo (malofta) la vokaloj estas tre longaj.
La kvin vokaloj a, e, i, o kaj u estu same klare prononcataj kiel en Esperanto, Pola, Kvenja kaj kelkaj aliaj lingvoj.
En la unua tonemo la longeco similas al tiu en Esperanto, do mezlonga.
En la dua tonemo la longeco similas al la Sindarina lingvo, do tre longa.
Diftongoj
La Kitaka havas la jenajn diftongojn: aj, ej, oj, uj; aw, ew, iw, ow; ea, ia, oa, ua; ie; ao, eo, io, uo. La unua kvaropo plej facile prononceblas, ĉar ili estas identaj kun la Esperantaj. La kvaropo je -w estu prononcata kvazaŭ ĝi finus je ŭ.
En la Kitaka lingvo estas tri grupoj, nome falantaj, glitaj kaj malfalantaj diftongoj.
| Kitaka | Esperanto | Aliaj | Komento | Ekzemploj | Sencoj |
|---|---|---|---|---|---|
| aj | aj | Ger.: ei, ai, It./Lit./Ltv./Fin./Malaj./TokP./Pat./Ar./Ĉi./Kvn./Snd./Tam.: ai,
Ceb./Tlg.: ay, Rus.: ай |
bajtu | ŝanĝo,
interŝanĝo |
|
| ej | ej | Fin./Ndl./Afr./Nor./Isl./Mn.A.Ger./Mez.A.Ger./Lit./Ltv.: ei, Pat./Tlg.: ey,
Rus.: ей, эй, Mong.: эй |
lejpi | pano | |
| oj | oj | It./Ltv./Fin./TokP./Kvn./Malaj.: oi, Ger.: eu, oi, Tlg.: oy, Rus.: ой | voj'u | butero | |
| uj | uj | Ger./Lit./Ltv./Kant./Kvn./Snd.: ui, Tlg.: uy, Rus.: уй | tujpo | bato | |
| aw | aŭ | Ger./Lit./Ltv./Fin./Est./TokP./Ar./Tam./Kvn./Snd.: au,
Kim./Sor./Tlg.: aw, Angl.: ou, ow, Malag./Ĉi./Kant.: ao |
dawto | urso | |
| ew | eŭ | Fin./Est./Kvn./Pl.: eu, Tlg.: ew, Mn.Gr.: ευ | na-ćewta | admiri | |
| iw | - | Gt./Mn.A.Ger./Fin./Kant.: iu, Tlg.: Iw; (Kvn.: iu) | na-giwta | verŝi | |
| ow | oŭ | Fin./Ĉi./Kant.: ou | nowsu | inteligenteco | |
| ea | - | Mn.Angl./Sam./Kmer.: ea | seana | maljuna | |
| ia | - | Kmer.: ia, Mong.: иа | niatu | intenco | |
| oa | - | Fr.: oi, oy, Sam./Kmer.: oa | koano | mano | |
| ua | - | Kmer.: ua, Mong.: уа | kuapu | oscedo | |
| ie | - | It./Mez.A.Ger./Mn.Ĉeĥ./Fin./Sam./Lit./Ltv.: ie | tiema | bongusta | |
| ao | - | maoni | opinio | ||
| eo | - | Malag.: eo | peoso | hundo | |
| io | - | Malag.: io | rioću | planedo | |
| uo | - | Mn.A.Ger./Mn.Ĉeĥ./It./Lit./Fin./Sam.: uo | na-puośa | ornami; purigi |
Konsonantoj
La konsonantoj b, d, g estu voĉe prononcataj kiel en Esperanto, Baltaj, Itala kaj Slavaj lingvoj.
La konsonantoj p, t, k estu senvoĉaj kaj senaspiraciaj kiel en Esperanto, Baltaj, Itala kaj Slavaj lingvoj.
Kelkaj popoloj (Germanoj, Angloj, ...) inklinas al malfortigo de r antaŭ sekva konsonanto parte kune kun plilongigo de la vokalo. Ekz. árcu "junipero" ne fariĝu ācu!. Tia prononc-maniero ne okazu Kitake, eĉ se la inklino estas sufiĉe forta. Krome r ne malaperu je la fino de vortoj, kiel kelkaj popoloj emus prononci ĝin. Ekz. ántar "inter" ne fariĝu ánta aŭ ántā! Do r estu prononcata kiel en la Slavaj, Baltaj, Hispana, Itala kaj Esperanto.
S ĉiam restu senvoĉa kaj neniam fariĝu voĉa kiel z. (Inklino de germanoj kaj aliaj). Ĝi ankaŭ ne fariĝu ŝ antaŭ sekva konsonanto aŭ je la vortofino.
La ŝuŝaj konsonantoj s, z, ś, ź estas distingataj tiel intense kiel en Esperanto kaj la Baltaj resp. Slavaj lingvoj.
La sekvoj tj, dj, nj, lj, rj, sj (tre maloftaj) estas prononcataj kvazaŭ ili estus unuliteraj. Ili neniam aperas je la fino de vorto kaj je la komenco ilin nur povas antaŭiri s (ne antaŭ sj [s jam ĉeestas] kaj dj [s simple ne prononceblus tie]). Tj kaj dj ĉiam devas esti bone distingataj disde ć kaj dź. Sj ne miksiĝu kun ś aŭ tro alproksimiĝu al tio. Nj ĉiam devas esti bone distingata disde ŋ.
| Literoj | Ekzemploj | Sencoj | Komentoj |
|---|---|---|---|
| tj | tjédah,
na-tjéka, tjúvi |
nun,
esti (helpverbe), hajlo |
|
| dj | dja,
na-djáma, djódu |
jen,
aŭdaci, pelto |
|
| nj | nja,
njáka, na-njákara |
al,
pigra, suferi |
|
| lj | na-ljúla,
ljútu |
mensogi,
ŝtrumpo |
Hungara: ly, Portugala: lh |
| rj | rjúmo,
-erjo |
kurento,
-isto |
|
| sj | na-plínsja,
na-láwsja, sjétnu |
danci,
malligi; malnodi; malplekti; (fig.) senigi, vidvo |
