Prepozicioj kt
El Kitakujo
Kiel registrite je 23:10, 24. Feb 2006
Ili ĉiam postulas post si la nominativon. Necesa distingo okazu ĉe la prepozicio mem.
Lokaj / pjásari
Laŭ hungara modelo okazas ĉe kelkaj vortoj tri-forma skemo laŭ aldirekto, loko kaj dedirekto. Kelkaj dialektoj plilarĝigas la skemon al kvar formoj laŭ Neneca resp. Eneca modelo de postpozicioj.
| 1. | ajs' (*) | malantaŭ | Ltv.: aiz | Máksu teístua ájssaj Úti. | Makso sidas malantaŭ Utino. |
| 2. | alt' (*) | sub | Turk.: alt; Fin.: alta, Est.: alt
(Par. Hung.: alatt, Fin.: alla, alle, Est.: all) |
Tálpori tezíva áltsaj zémi.
Êluko telópa áltku lápo-dáko. Émi tegáma áltket túli. |
Talpoj loĝas sub la tero.
Besto kuras sub foliaron. Ŝi venas de sub seĝo. |
| 3. | an(a)mése | inter | Gr.: anámesa | Anámesa ek púmuri teístua mója íśi. | Inter du arboj sidas bela virino. |
| 4. | ánde | trans | Alb.: andej | Ému tepláva ánde réko. | Li naĝas trans rivero. |
| 5. | anpíre' (*) | malantaŭ | v-u ĉe píre' | Ému testéja anpíresaj pérki. | Li staras malantaŭ muro. |
| 6. ántar' (*)
(Var. ántre') |
inter | Ind.: antara, antar- | Lo tezíva ántarsaj hewrúnuri. | Émi tekójva émon ántarku ísko.
Paj tetáka túldin ántarket túliri. |
Ili loĝas inter amikoj.
Ŝi metas ĝin inter ion. Li prenas tablon de inter seĝoj. |
| 7. | apa | de (loke) | Sans.: ápa, Mes.: apa | Guoku lagáma ápa Múskvi. | Guokuo venis de Muskvio. |
| 8. | bej' (*) | ĉe | Ger.: bei [baj] (k-u Aktk.: b´ey 'LOC') | Mu testéja béjsaj hewrúnu.
Émo tegáma béjku házu. Vo telópa béjket púmu. |
Mi staras ĉe amiko.
Ĝi venas al domo. Ni kuras de ĉe arbo. |
| 9. | der | tra | Pld.: dörch | Mu tegéja der dvári. | Mi iras tra pordo. |
| 10. | do | ĝis | Ukr.: do, Pl.: do | Lo teáka do Dvíki. | Ili veturas ĝis Dviko. |
| 11. | duj | al | Ĉi.: dui | Ísu tegeja duj hewrúno. | Li iras al amiko. |
| 12. | en' (*) | en | = | Ému tezíva énsaj Berlíni.
Máji telópa énku házu. Émi tegáma énket saodu. |
Li loĝas en Berlino.
Majino kuras en domon. Ŝi venas de en ĝardeno. (=el). |
| 13. | gu | al; ĝis | Irl.: gu (gus) | nagugéja | aliri |
| 14. | ílge | laŭ | Lit.: ilgai | Gogéja ílge téme derógu! | Iru laŭ tiu vojo! |
| 15. | is' (*) | el; ekster | Rus.: из [iz]; Lit.: iš | Paolu tezíva íssaj Berlíni.
Émo telénta ísku házu. Íri tegáma ísket gerádi. |
Paŭlo loĝas ekster Berlino.
Ĝi flugas el domo. Irino venas de ekster urbo. |
| 16. | ku | al | Pl./Slvk.: ku | ||
| 17. | mése | meze de | Alb.: mes <+Abl.> | Mése tóvu tepláva mója néjti. | Meze de lago naĝas bela knabino. |
| 18. | nábi | apud | Pld.: na bi | Ému tezíva nábi stácju. | Li loĝas apud stacio. |
| 19. | ohi | preter | Fin.: ohi | Paolu lagéja ohi mújdajko. | Paŭlo iris preter vendejo. |
| 20. | ólke | ĉirkaŭ | Vab.: olka | Ŋópu sjelénta ólke árdi. | Ngópuo flugos ĉirkaŭ la mondo. |
| 21. | on' (*) | sur | Angl.: on | Lísi tezíva ónsaj pélto. | Lisino loĝas sur kampo. |
| 22. | ot | de | Rus.: от [ot] | Ému tegáma ot Berlíni. | Li venas de Berlino. |
| 23. | pérne | trans | Gr.: περαν [peran] | Pérne réko tedzája káwri. | Trans rivero troviĝas bovoj. |
| 24. | píre' (*) | antaŭ | Mn.Pr.: pirsdau, Het.: piran | Vo teístua píresaj házu.
Lo tegáma píreku házu. Émi tegéja píreket saodu. |
Ni sidas antaŭ domo.
Ili venas antaŭ domon. Ŝi iras de antaŭ ĝardeno. |
| 25. | pret' (*) | kontraŭ | Ltv.: pret | Ému teístua prétsaj émi.
Jóhu tedánja prétku stíni. |
Li sidas kontraŭ ŝi.
Joho batas kontraŭ muron. |
| 26. | pśi | ĉe | Pl.: przy | Pśi naj ŋuj nem tegéra témaw. | Ĉe ni oni ne faras tiel. |
| 27. | sírke | ĉirkaŭ | Lat.: circa | Bámbori telópa sírke púmu. | Infanoj kuras ĉirkaŭ arbo. |
| 28. | úke | tra | Keĉ.: uku 'Loch' + Fin.: läpi | úke stíni | tra muro |
| 29. | up' (*) | sur | Pld.: up, (op) | Bámbo teístua úpsaj légo.
Ému tepúira úpku púmu. Ísko tepáda úpket túli. |
Infano sidas sur lito.
Li grimpas sur arbon. Io falas de sur seĝo. |
| 30. | úpre' (*)
(Var.: úpar.) |
super | Sans./Pli.: upari,
Bng.: upore (Ger.: über, Lat.: super, Gr.: υπερ [iper < hüper]) |
Léntmaśíno telénta úpresaj gerádi.
Émo telénta úpreku házuri. Áplo tepáda úpreket saodu. |
Flugmaŝino flugas super urbo.
Ĝi flugas super domojn. Pomo falas de super ĝardeno. |
| 31. | watu
(Var.: wat.) |
de (loke) | Bim.: watu 'von … her' | Mári lagáma watu pélto. | Marino venis de kampo. |
| 32. | zem'(*) | sub | Ltv.: zem | Zémsaj búmi tezíva krétori. | Sub la tero vivas talpoj. |
