Trajtaro
El Kitakujo
Enhavo |
Sonaj / búnjari
| trajtoj / jédzori | laŭ lingvoj / loŋ kéliri |
|---|---|
| 5 vokaloj (a, e, i, o, u) #1 | svahila, hispana, japana, Esp-o, kvenja(#2); cocila;
mandinka |
| manko de "malklaraj" vokaloj | esperanto, pola, hispana; kvenja(#2) |
| ŋ kiel aparta nazalo | bantuaj; vjetnama; indonezia, balina; enca, samea;
albana; guarania; germana, angla, kvenja(#2); mandinka; ĉina, kantona, tibeta |
| ŋ kiel komenca sono | bantuaj; vjetnama; indonezia, balina; enca; albana;
klingona; mandinka; tibeta, kantona |
| hl kiel kombino | ksosa; malnova alt-germana, mn. angla |
| distingo inter v kaj w [ŭ] | esperanto, angla; kazaĥa |
| hh [ĥ] | esperanto, germana, skotsa, slavaj, hispana, paŝtoa;
volofa; araba, hebrea; ĉina; mongola |
| tonemoj | ĉina (norme 4), kantona (6), mjanmara (4), tibeta; navahoa; |
- #1: Dzitak-najbaraj dialektoj havas pliajn: ë, y kaj å. Krome aldoniĝas unu ĉe Joźika- kaj Tivad-najbaraj dialektoj: ė.
- #2: Ĝi estas planlingvo de Tolkien uzata de la Elboj.
Deklinacio / pádzirièmo
| trajtoj / jédzori | laŭ lingvoj / loŋ kéliri |
|---|---|
| multaj kazoj | finnougraj; aŭstraliaj; vaska; orientkaŭkazaj;
kvenja(#1); ceziana; aŭstraliaj |
| aglutina kaz-aro | finnougraj; tjurkaj; keĉua; guarania; vaska;
kvenja(#1); bengala, romna(#2) |
| kaza reguleco #3 | keĉua |
| numeraj finaĵoj por ĉiuj deklinacieblaj vortoj | turka (-lar/-ler), uzbeka (-lar) |
| dualo apud singularo kaj pluralo | mapuĉa; soraba, slovena; irokezaj(#4); kvenja(#1);
tokpisina, biĉlamara |
- #1: Ĝi estas planlingvo de Tolkien uzata de la Elboj.
- #2: Pli konata nomo: cigana
- #3: Ne estas vokal-, konsonanto- aŭ nazalo-harmonio. RIM: Esceptas kelkaj dialektoj, kiuj miksas kazojn.
- #4: Nur ĉe pronomoj!
Substantivaj / nàmi-sónari
| trajtoj / jédzori | laŭ lingvoj / loŋ kéliri |
|---|---|
| tri genroj | germana, gota, islanda, norvega, slavaj, prusa, sanskrita, malnova persa |
| tempindikaj sufiksoj (-kwe; -raŋ) | guarania |
Pronomaj / sve-námi-sónari
| trajtoj / jédzori | laŭ lingvoj / loŋ kéliri |
|---|---|
| 4 personaj pronomoj po nombro | navajoa |
| distingo inter inkluda kaj
ekskluda 1aj personoj pluralaj |
keĉua, ajmara, guarania, irokezaj, algonkinaj; aŭstronezaj;
tokpisina, biĉlamara, samoa plantejpiĝino; zamboagŭenjo; tamila; nord-kaŭkazaj; manĉura; kvenja(#1); aŭstraliaj; algonkinaj; tibeta |
| distingo inter inkluda kaj
ekskluda 2a kaj 3a personoj |
nederlanda dialekto, angla; papia-kristanga; malnova hispana |
| lokaj tabelvortoj enhavas
vorteron kies prasenco estis loko aŭ io tia |
uzbeka (-jär- en: bu-jär-da, bu-jär-gya, … )(#2);
Pŝt.: kom dzāy ta "kien", lǝ kom dzāy na "de kie" |
| memstara refleksiva pronomo | slavaj, baltaj, nordĝermanaj, germana, gota, latina |
| memstara reciproka pronomo | kurda |
| genro-distingo ĉe personaj pronomoj | mjanmara (m, f); ĝermanaj (m, f, n) #3, slavaj (m, f, n) #3;
araba (m, f), hebrea (m, f) |
- #1: Ĝi estas planlingvo de Tolkien uzata de la Elboj.
- #2: Laŭ "Kauderwelsch Band 129", paĝo 60.
- #3: Nur ĉe la tria persono singulara.
