Apliko de la numeraloj
El Kitakujo
Enhavo |
Fundamentaj / púmtari
Nombrado / Júpeni
RIM: La apliko okazas kiel en Esperanto. Do kun pluralo post 2 ĝis ∞. Ne estu uzata iu kazo (genitivo singulara kiel en baltaj kaj slavaj lingvoj) post 2 ĝis 4 resp. ekde 5 ĝis 8 (plurale) nur pro la numeralo, sed pro iu prepoziciaĵo aŭ postpozicio (nur kun postpozitivo). Anstataŭ ek + substantivo/adjektivo uzeblas la dualo je -ki: ek púmuri = púmuki "du arboj". Krome ili neniam estas deklinaciataj!
ekz.: ojn míci "unu katino", kum áplori "tri pomoj", śaś-sínte éwrori "sescent eŭroj"
Kalkulado / Toáneni
| adicio
gatlísteni |
gatlístaj X gudaj/su Y | adiciu X al Y | X + Y = Z |
|---|---|---|---|
| X gudaj Y teésa Z | kum gudaj śaś teésa gao | 3 + 6 = 9 | |
| X su Y teésa Z | ojn su gao teésa dik | 1 + 9 =10 | |
| substraho
padéteni |
padétaj Y ot X | subtrahu Y de X | X - Y = Z |
| X pa Y teésa Z (#1) | pit pa kum teésa kek | 7 - 3 = 4 | |
| X pa Y teésa neŋ Z (#2) | śaś pa gao teésa neŋ kum | 6 - 9 = -3 | |
| multiplikado
máŋepisintjeni |
máŋepisintjaj X diŋ Y | multobligu X per Y | X * Y = Z |
| X-koartaw Y teésa Z | ek-koartaw piŋ teésa dik | 2 * 5 = 10 | |
| X-mul Y teésa Z | piŋ-mul śaś teésa kumdik | 5 * 6 = 30 | |
| divido
dájleni |
dájlaj X diŋ Y | dividu X per Y | X : Y = Z |
| X bidájla diŋ Y teésa Z | bat bidájla diŋ kek teésa ek | 8 : 4 = 2 | |
| X bidájla diŋ Y teésa Z dźiŋ' z | dik ojn bidájla diŋ śaś teésa ojn dźiŋ' bat kum | 11 : 6 = 1,83 | |
| potencigo
tálameni |
tálamaj X diŋ Y | potencigu X per Y | XY = Z |
| Y-enśe tálamo ot X teésa Z | ékenśe tálamo ot kum teésa gao | 32 = 9 | |
| Xum(#3)Y teésa Z | doromkum teésa śaśdik kek | 43 = 64 | |
| radikado
bóneni |
úmaj tla X-enśen bónin ot Y | tiru la Xan radikon el Y | x√Y = Z |
| tla X-enśe bóni ot Y teésa Z | tla kum-enśe bóni ot ékdik pit teésa kum | 3√27 = 3 |
- #1: Se X estas pli granda ol Y.
- #2: Se X estas malpli granda ol Y.
- #3: La varianto de -um- ĉiam devas adaptiĝi al la antaŭa numeralo.
