Afiksoj/esperante

El Kitakujo

Iri al: navigado, serĉi

Ĉiuj oficialaj afiksoj de Esperanto estas markataj per +.

Prefiksoj / pìrebánduri

1. anti- han- Jap.: han- handóko antiveneno
2. arki- arkiepiskopo
3. + bo- svi- Ger.: Schwieger- svibápu bopatro
4. + dis- roz- Pol.: roz- rozpádo disfalo
5. + ek- ko- (dial.: kǫ) Fr.: commancer "komenci" nakogérsa eklabori
6. + eks- eks- = eksválderjolo eksregistaro
7. + for- ŋac(re)- Ind.: ngacir "forkuri, fugi" naŋacésa foresti
8. + ge- -ori
9. gi- Son.: gi- gimícori gekatoj
10. + mal- an- Kor.: an-, Gr.: α/αν [a/an] andáda malgranda
11. + mis- dus- Sans.: dus-, Gr.: δυσ- [dus-] nadusgéra misfari
12. + pra- ásli- Ind.: asli àslikéli pralingvo
13. + re- njo- Angl.: new [nju:] "nova" > Jap.: nyu [nju] nanjonúrintja renovigi
14. + retro- bek- Angl.: bak [bäk] nabekâka reveturi, retroveturi
15. stif- ùbaj- Drg.: ubaj ùbajbápu stifpatro

Sufiksoj / pasbánduri

1. -abl- #1
2. + -aĉo -ać- = rúnaćo homaĉo
3. + -ado daw- Ger.: dauern "daŭri" dawdánjo batado
4. + -ado -eni Rus.: -ение [enie] (en: padénie) padeni falo
5. + -aĵo -aso Est.: asi "aĵo" makaso manĝaĵo
6. + -ano -ez(o/i/u) Ger.: -ese (en: Chinese) Kitakezo Kitakano
7. -ies(o/i/u) Fin.: mies Kitakieso
8. mo- Secv.: mo- en motswana Morúsi, Morúsu Rusino, ruso
9. + -anto ru- Keĉ.: ruway "fari" rudánjo faranto
10. + -aro nas- #2 Nub.: nas- nastúrko turkaro
11. -olo Angl.: all [ol] "tuto; tuta;

tute; ĉiuj", TokP.: ol "homoj; ili"

 dántolo dentaro
12. + -ata bi- Angl.: be [bi:] (en: be called) &

Vj.: bị 'erleiden', <Passiv>

 bimáka manĝata
13. + -ĉjo -oćku Hung.: -cska, -cske Rúdoćku Rudĉjo
13. + -ebla -atva Hung.: -ható (-hetö) mákatva manĝebla
15. + -eco -eśo dádeśo grandeco
16. + -ego -egvo Ĉer.: -egua, -eguo házegvo domego
17. + -ejo #3 -ajko Est.: paik, Fin.: paikka "loko"

& Lit.: aikštė

 svápajko dormejo
18. + -ema -ajpa Fin.: taipumus gérsajpa laborema
19. + -enda -edva Esp-o: dev-a lípedva pagenda
20. + -ero -elmo Ger.: Element & Hung.: elem súvelmo akvero
21. -eska #4 italeska
22. + -estro -awpt- Ger.: Haupt úrawptu urbestro
23. -iep- Ĉi.: hiep úriepu
24. + -eto -eko #5 Rus.: -ёк [-jok] házeko dometo
25. -imo Gua.: -mi hazimo dometo
26. -i- bo- Secv.: bo- en botswana Borúso Rusujo
27. -ij- = Zermánijo Germanujo
28. -uls- Mong. улс Rúsulso Rusujo
29. + -ido -oko Rus.: -ёк [ok] "-eto" mícoko katido
30. -if- #6
31. + -igi me- TokP.: mek-,

Pat.: mek; Klk.: ma- #7

 namesína bluigi
32. -intja Lit.: -inti (en: gyvinti) napítintja trinkigi
33. + -iĝi ve- Ger.: werden [verden] "fariĝi;

-os"

 navezólta verdiĝi
34. -etja Rus.: -еть [etj] (en: glupétj,

dlinnétj, ...)

 nazóltetja verdiĝi
35. + -ilo -elo Ger.: -el (en: Schlüssel) kátimelo tranĉilo
36. + -ino -i Sans.: -î, -i (rajnî) míci katino
37. + -inda -awla (Var.: -alv-) Hung.: -való lúbawla aminda
38. -odna Sor.: hódny #8 lúbodna
39. + -ingo -edlo #9 Ĉeĥ.: -edlo ábredlo plumingo
40. + -inta rul- Keĉ.: ruway "fari" ruldánja batinta
41. + -ismo -ismo =
42. + -isto #10 -asto Ĉuv.: asto "metiisto" málasto muelisto
43. -erjo Ger.: -er, Angl.: -er, Rus.: -арь [arj] léserjo arbaristo
44. to- Vj.: thợ 'Handwerker' tomajo tajloro
45. + -isto -isto = śovinisto ŝovinisto
46. + -ita bil- Angl.: be [bi:] (en: be called)

& Vj.: bị 'erleiden', <Passiv>

 bildánja batita
47. -iva #11
48. -izi #12 butonizi
49. + -njo -iti Émiti Emnjo
50. + -obla -piś- Alb.: -fish tirpiśa triobla
51. + -ono -ud- Kr.: udio kúmudo triono
52. + -onta rus- Keĉ.: ruway "fari" rusmáka manĝonta
53. + -ope cu- Ger.: zu cukek kvarope
54. + -ota bis- Angl.: be [bi:] (en: be called)

& Vj.: bị 'erleiden', <Passiv>

 biskátima tranĉota
55. -oza #13 sabloza
56. + -ujo -enso #14 H/Gr.: en + Est.: asi "ajo" cúkrenso sukerujo
57. -ijo #15 Esp-o: -i-, Pl.: -ija, Lit.: -ìja zermánijo germanujo
58. -ilć-, -aswu #16 Snc.: -iłč-; Aĉum.: asw?ú áplilćo, áplaswu pomarbo
59. + -ulo -ulo = tlústulo dikulo
60. -ul- #17 -uk- #18 Lit.: -ùkas/-ùke, Fin.: elukka sísukori mamuloj
61. + -um- -am-, -em-,

-om-, -um- (#)

 = dikemśaś ¦ hevema miliono (#19) ¦ feliĉa (#20)

RIM: pliaj sub la titolo "Um-vortoj"
  • #1: El la libro "Esperanto-pola vortaro", paĝo 10, 21; Pl.: umiejętność 'Fertigkeit, Können' "kapablo".
  • #2: Nur uzeblas, se temas pri personoj.
  • #3: Kompare al la Rusa (tie 24) kaj Pola (tie 15) lingvoj ĉi tie nur estas unu ekvivalento. [v-u "der esperantist" 3/1983, paĝo 57]
  • #4: El la sama fonto kiel -abl-.
  • #5: Paronimas ekde 5a de januaro 2001 kun "ek" en la senco de "du". Pro tio ĝi eldatiĝas. Prefere uzu la sufikson "-im-"!
  • #6: El la sama fonto kiel -abl- kaj -eska.
  • #7: Par. TokP.: mekim, Angl.: make [mejk], Pld.: maken [mo-]
  • #8: Par. Pl.: godny
  • #9: Proponita al mi de Manfred Goldbogen el Ŝtralsundo.
  • #10: Nur se temas pri profesia senco!
  • #11: El la sama fonto kiel -abl-, -eska, -i- kaj -if-.
  • #12: El la sama fonto kiel -abl-, -eska, -i-, -if- kaj -iva.
  • #13: El la sama fonto kiel -abl-, -eska, -i-, -if-, -iva kaj -izi.
  • #14: Nur se temas pri vazo, kiu ja fakte enhavas ion.
  • #15: Nur se temas pri lando.
  • #16: Nur se temas pri planto aŭ arbo.
  • #17: Nur se temas pri besto.
  • #18: Ankaŭ por plantoj! V-u ĉe -aĵ-!
  • #19: Laŭvorte: "dek-um-ses", do 106
  • #20: Laŭvorte: "bon-uma"


RIM (#) Kun aldona variaĵo de la vokalo depende de la antaŭa. La rozaj sufiksoj fakte estas markiloj por participoj.

Vidu ankaŭ

Elŝutita el "http://kitakujo.de/w/index.php?title=Afiksoj/esperante"
Personaj iloj