Numeralo
El Kitakujo
Redakto de 15:53, 24. Jan 2010 de WikiSysop (Diskuto | kontribuoj)
Enhavo |
Fundamentaj / púmtari
Ili neniam estas deklinaciataj.
Malgrandaj numeraloj / ímari tàlu-sónori
| 0 | liŋ | nis #1 | ||
|---|---|---|---|---|
| 1 | ojn | ic | pal | |
| 2 | ek #2 | snew | ||
| 3 | kum | tir #3 | ||
| 4 | kek (<ek-ek) | dor | nal | vat |
| 5 | piŋ | vit | ||
| 6 | śaś | muc | mot | |
| 7 | pit | poŋ | ||
| 8 | bat | wal | ||
| 9 | gao | kwajs | ||
| 10 | dik #4 | biw | ||
| 11 | dik-ojn | biw-ic | ||
| 12 | dik-ek | biw-snew | ||
| ktp. | ||||
| 20 | ekdik | snewbiw | kulmen | |
| 30 | kumdik | tirbiw |
- #1: Ne estiĝas el ĝi substantiva formo pro la tabelvortoj níse, níso "neniu, nenio"! Sence influita de la Slovena nič 'null'
- #2: Ŝanĝita la 5an de januaro 2001 de eki al ek por iom pli reguligi la lingvon. La 'malnova' formo nun estas substantivo. V-u ankaŭ sub numeralaj substantivoj!
- #3: Ne estas preseraro sed kompromisa formo!
- #4: Ĝi sinonimas kun substantivaj formoj, nome: śípu [el Ĉi.: šip 'zehn'], kújmpi [el Fin.: kymppi]
RIM: La koloroj indikas la rangecon, nome helverda = 1, helflava = 2, heloranĝa = 3 kaj helroza = 4. Kvina rango ne ekzistas ĉe la numeraloj! Krome gravas, ke nur la unuarangaj estu uzataj por nombrado, la aliaj por la vortfarado [Kiel ekz.: Ger.: zwei - por nombrado, bi- en fremdvortoj].
Grandaj numeraloj / égvari tàlu-sónori
| 100 | sinte #1 | pek | ||
|---|---|---|---|---|
| 1000 | elífo | mjaŋ | ||
| 10 000 | tómne #1 | |||
| 100 000 | kêti #2 | bip |
- La fina e ĉi tie estas apoga vokalo. Do ĝi malfortiĝas en kelkaj dialektoj al ë aŭ io tia.
- La fina i kaj la dua tonemo ĉi tie celas eviti konfuzon kun la kaza finaĵo -ket "de" (ablativo).
RIM: La koloroj indikas la rangecon, nome helverda = 1, helflava = 2, heloranĝa = 3 kaj helroza = 4. Kvina rango ne ekzistas ĉe la numeraloj! Krome gravas, ke nur la unuarangaj estu uzataj por nombrado, la aliaj por la vortfarado [Kiel ekz.: Ger.: zwei - por nombrado, bi- en fremdvortoj].
Numeraloj je bazo dek kiel miloblo / tàlu-sónori je uráho dik as elíf-piśo
| 103 | 1000 | dikemkum | biwemtir | mil | dek-um-tri | elífo |
| 104 | 10 000 | dikemkek | biwemdor | dek mil | dek-um-kvar | dik elífo; tómne |
| 105 | 100 000 | dikempiŋ | biwemvit | cent mil | dek-um-kvin | kêti, bip; sínte elífo |
| 106 | 1 000 000 | dikemśaś | biwemmuc | miliono | dek-um-ses | dik kêti, dik bip |
| 107 | 10 000 000 | dikempit | biwempoŋ | dek milionoj | dek-um-sep | sínte kêti, sínte bip |
| 109 | 1 000 000 000 | dikemgao | biwemkwajs | miliardo | dek-um-naŭ | tómne kêti, tómne bip |
| 1012 | 1 000 000 000 000 | dikemdikek | biwembiwsnew | biliono, duiliono | dek-um-dekdu | elífemkek |
RIM: En multaj lingvoj ne ekzistas simila skemo kaj vi komence devos cerbumi.
Ĉi-supra formado ankaŭ taŭgas por aliaj bazoj, ekz.: 2
| 23 | 8 | ekemkum | snewemtir | ok | du-um-tri | bat |
| 28 | 256 | ekembat | snewemwal | ducent kvindek ses | du-um-ok | eksínte píŋdik śaś |
| 210 | 1024 | ekemdik | snewembiw | mil dudek kvar | du-um-dek | elífo ekdik kek, mjaŋ snewbiw dor |
Aŭ bazo 1000
| 10002 | elífemek | miliono | mil-um-du | dikemśaś |
| 10003 | elífemkum | miliardo | mil-um-tri | dikemgao |
| 10004 | elífemkek | biliono, duiliono | mil-um-kvar | dikemdikek |
