Prepozicioj eo

El Kitakujo

Redakto de 00:33, 25. Feb 2006 de Wikichefo (Diskuto)
(malsamoj) ← Antaŭa versio | Rigardi nunan version (malsamoj) | Sekva versio → (malsamoj)
Iri al: navigado, serĉi

Ĉar Esperanto havas nur prepoziciojn ĉi tie nur gravas ties skemo. Do ĉi tie ankaŭ aperas postpozicioj en la Kitakaj tradukoj.

1. al duj Ĉi.: dui
2. gu Irl.: gu (gus) Gogéja gu hógajko. Iru al lernejo!
3. ku (%) Pl./Slvk.: ku Paolo lalípta tapéton ku pérki. Paŭlo gluis tapeton al la muro.
4. dje ($) Enc.: d'e3 Mjákol dje gogéja! Iru al tendo!
5. nja ($) Nen.: n'aa' mul nja al mi
6. anstataŭ iloke Sve.: i "en" + Lat.: locus Ilóke témo godája ískon kítan! Anstataŭ tio donu ion alian!
7. antaŭ(l) píre' (*) Mn.Pr.: pirsdau,

Het.: piran

 Vo teístua píresaj házu.

Lo tegáma píreku házu. Émi tegéja píreket saodu.

 Ni sidas antaŭ domo.

Ili venas antaŭ domon. Ŝi iras de antaŭ ĝardeno.
8. pírevo' (*)($) Házul pírevosaj kílni testéja. Antaŭ domo staras kverko.
9. antaŭ(t) pírei Pírei ic díno émi lagáma. Antaŭ unu tago ŝi venis.
10. píreno ($) Kúmdik kek gódiri píreno mu labíretja. Antaŭ tridek kvar jaroj mi naskiĝis.
11. apud nábi Pld.: na bi Ému tezíva nábi stácju. Li loĝas apud stacio.
12. bóde ($) Bd.: bodë légol bóde apud lito
13. uldítle Ĉer.: u-li-di-tlv wásil uldítle apud domo
14. ĉe, flanke de béde béde ($) Ur.: bedë (Lez.: p'ad,

Krz.: bad-ow, Bd.: bodë)

 házul béde ĉe domo
15. bédvo' (*)($) Múal hewrúnil bedvósaj testéja peóso. Flanke de mia amikino staras hundo.
16. ĉe bej' (*) Ger.: bei [baj]

(k-u Aktk.: b´ey 'LOC')

 Mu testéja béjsaj hewrúnu.

Émi tegáma béjku házu. Vo telópa béjket púmu.

 Mi staras ĉe amiko.

Ŝi venas al domo. Ni kuras de ĉe arbo.
17. bejvo' (*)($)
18. nô- (4)($) Enc.: nô'e, nône,

nôro, nô'one
19. pśi Pl.: przy
20. ĉirkaŭ ólke Vab.: olka
21. sírke Lat.: circa Bámbori telópa sírke púmu. Infanoj kuras ĉirkaŭ arbo.
22. sírkei (t) Lo lákomáka sírkei ójnenśe óri. Ili ekmanĝis ĉirkaŭ unua horo.
23. da, de taw (|) Pld. tau lit taw málko iom da lakto
24. de apa Sans.: ápa, Mes.: apa
25. ot Rus.: от [ot] Ému tegáma ot Berlíni. Li venas de Berlino.
26. watu

(Var.: wat.)

 Bim.: watu
27. dum bérti Som.: ber "tempo" + dif.k.: -t- Ému lamáka bérti ojn óri. Li manĝis dum unu horo.
28. ekde béri ($) Turk.: beri
29. isbéri Rus.: из [iz] + Turk.: beri
30. ótai (#) Hung.: ota
31. ekster kim ($) Ĥan.(S): kim #1 Ému tla gerádil kim tezíva. Li loĝas ekster la urbo.
32. el; ekster is' (*) Rus.: из [iz]; Lit.: iš Paolu tezíva íssaj Berlíni.

Émo telénta ísku házu. Íri tegáma ísket gerádi.

 Paŭlo loĝas ekster Berlino.

Ĝi flugas el domo. Irino venas de ekster urbo.
33. el #2 ísot Rus.: из [iz] + от [ot] Ísot kvo teísna súvo? El kio konsistas akvo?
34. en en' (*) = Ému tezíva énsaj Berlíni.

Máji telópa énku házu. Émi tegáma énket saodu.

 Li loĝas en Berlino.

Majino kuras en domon. Ŝi venas de en ĝardeno. (=el)
35. éni (t) Éni ic díno ému laéta kek áplorin. En unu tago li manĝis kvar pomojn.
36. envo' (*)($) Házul énvosaj telájga kívimo. En domo kuŝas ŝtoneto.
37. mjé- (4)($) Enc.: m´i´; m´in, min, men,

m´ine; m´ido; meon, m´ion
38. súse- (4)($) Enc.: suse´; susene;

susero; suse'one
39. ĝis do Ukr.: do, Pl.: do Lo teáka do Dvíki. Ili veturas ĝis Dviko.
40. háde Ind.: had
41. kípe ($) Ĉin.: kip 'erreichen' kwétul kípe ĝis hejmo
42. inter an(a)mése Gr.: anámesa
43. ántar' (*)

(Var. ántre')

 Ind.: antara Lo tezíva ántarsaj hewrúnuri.

Émi tekójva émon ántarku ísko. Paj tetáka túldin ántarket túliri.

 Ili loĝas inter amikoj.

Ŝi metas ĝin inter ion. Li prenas tablon de inter seĝoj.
44. ántarvo' (*)($) Búkuril ántarvosaj pláto sjelájga. Inter libroj kuŝos folio.
45. je je = Je kvítomenśe óri ému sjegáma? Je kioma horo li venos?
46. kontraŭ pret' (*) Ltv.: pret Ému teístua prétsaj émi.

Jóhu tedánja prétku stíni.

 Li sidas kontraŭ ŝi.

Joho batas kontraŭ muron.
47. pretvo' (*)
48. krom álse Lat.: alius "alia" Álse śi-témo áte gotáka témon! Krom ĉi tio prenu ankaŭ tion!
49. ísre

(Var. ísar)

 Rus.: из [iz] + Ger.: außer [auser] Ísre máso mu vojkáwpa pómsin. Krom viando mi aĉetos tomaton.
50. kun mêa (=-ga) Gr.: με, μ´ [me/m´], Alb.: me, Ar.: ma´a, Nub.: ma Mu temáka súpon mêa múa áhhu. Mi manĝas supon kun mia frato.
51. ólpe ($) #3 Mi Paolol ólpe kun(e kun) Paŭlo
52. su (=-ga) Lit.: su Ému lasvápa su ísi. Li dormis kun ŝi.
53. laŭ(l) dóre ($)

(Var.: dóri.)

 Jap.: -dôri Gogáma śi-temel dórol dóre. Iru laŭ ĉi tiu vojo.
54. ílge Lit.: ilgai Gogéja ílge téme derógu! Iru laŭ tiu vojo.
55. laŭ loŋ TokP.: long Paj tegérsa loŋ solságo. Li laboras laŭ ordono.
56. malantaŭ anpíre' (*) Kor.: an-, Gr./Sans.: an- (a-)

+ Mn.Pr.: pirsdau, Het.: piran

 Ému testéja anpíresaj pérki. Li staras malantaŭ muro.
57. anpírevo' (*)($) Paj pérkil anpírevosaj testéja. Li/ŝi staras malantaŭ muro.
58. ajs' (*) Ltv.: aiz
59. ajsvo' (*)($)
60. fuó- (4)($) Enc.: fuo'; fuone;

fuoro; fuo'one
61. malgraŭ dac (#) Hung.: dac 'Trotz' dac témo / témol dac malgraŭ tio
62. per ding Ger.: Ding
63. éde ($) Hur.: edë 'body, thing',

Ur.: edi 'thing'

 hámaril éde per martelo
64. po jup Keĉ.: yupay 'zählen' Jup kum áblorin lo lamáka. Po tri pomojn ili manĝis.
65. por sve Ger.: Zweck [cvek] Témo teésa sve tu. Tio estas por vi.
66. svéi Svéi kek minútiri ému tetáka pílton. Por kvar minutoj li prenas pilkon.
67. post pási Alb.: pas, Per.: paß Pási kekgóda ansáweśo émi látemóra. Post kvarjara malsano ŝi mortis.
68. preter ohi Fin.: ohi
69. pri ómpe Km.: å·mpii Lo latóka ómpe Újtu. Ili parolis pri Ujto.
70. tems Ger.: Thema Ému tegvára tems istúsu. Li babilas pri sensencaĵo.
71. pro koas Angl.: cause [ko:z] Ému teésa gjúpa koas nem-úkćo. Li estas stulta pro nelerno.
72. sen pa Alb.: pa Ému lavéenléga pa mákaso. Li enlitiĝis sen manĝaĵo.
73. sub alt' (*) Turk.: alt; Fin.: alta,

Est.: alt (Par. Hung.: alatt, Fin.: alla, alle, Est.: all)

 Tálpori tezíva áltsaj zémi.

Êluko telópa áltku lápo-dáko. Émi tegáma áltket túli.

 Talpoj loĝas sub la tero.

Besto kuras sub foliaron. Ŝi venas de sub seĝo.
74. altvo' (*)($)
75. ír(o)- (4)($) Enc.: ir', irone,

irodo, iro'one
76. zem' (*) Ltv.: zem Zémsaj téme hído teśúra réko. Sub tiu ĉi ponto fluas rivero.
77. super úpre' (*)

(Var.: úpar.)

 Sans./Pli.: upari,

Bng.: upore (Ger.: über, Lat.: super, Gr.: υπερ [iper < hüper])

 Léntmaśíno telénta úpresaj gerádi.

Émo telénta úpreku házuri. Áplo tepáda úpreket saodu.

 Flugmaśino flugas super urbo.

Ĝi flugas super domojn. Pomo falas de super ĝardeno.
78. úprevo' (*)

(Var.: úparvo.)
79. sur on' (*)(s) Angl.: on
80. up' (*) Pld.: up, (op) Bámbo teístua úpsaj légo.

Ému tepúira úpku púmu. Ísko tepáda úpket túli.

 Infano sidas sur lito.

Li grimpas sur arbon. Io falas de sur seĝo.
81. upvo' (*)($)
82. tra der Pld.: dörch Mu tegéja der dvári. Mi iras tra pordo.
83. úke (#) Keĉ.: uku 'Loch' + Fin.: läpi

'Loch, Öffnung; hindurch; (Präp./Postp.) durch'

 úke stíni ¦ stínil úke tra muro ¦ tra muro
84. trans ánde Alb.: andej Ému tepláva ánde réko. Li naĝas trans rivero.
85. pérne Gr.: περαη [peran] Pérne réko tedzája káwri. Trans rivero trovigas bovoj.
86. trans -n vúke ($) Sva.: -vuka "transiri, kruci" Gátul vúke paj lagéja. Li iris trans la straton.
  • #1: Par. Ĥan.(S): kæm@m 'out, outdoors, outside', Ĥan.: küm 'out; the exterior part', köm@n 'out, outdoors, outside', Hung.: ki (<kywe) 'out', kinn 'outside', kivül 'from without', Mans.: kün, kwän@; (N) kon '(being) out'
  • #2: Nur se temas pri konsisto.
  • #3: De la substantivo ólpi "grupo".
RIM: (*) Ili estas diferencigataj per: -saj (loko), -ku (al-movo) kaj -ket (de-movo).

($) Ili estas en Kitaka lingvo postpozicioj. (v-u sekva-capitre!)

(#) Ili estas kaj prepozicioj kaj postpozicioj.

(%) Funkcias ankau kiel kaza finaĵo kaj loka diferencigilo. (v-u (*))

(s) Tio estas slanga vorto.

(|) Ĝi esprimas apartenon.

(l) Loka senco, (t) Tempa senco

(4) Ili havas 4 variaĵojn depende de tio, ĉu temas pri situo, al-direkto, de-direkto kaj laŭ-direkto.

Elŝutita el "http://kitakujo.de/w/index.php?title=Prepozicioj_eo"
Personaj iloj