El Kitakujo
(malsamoj) ← Antaŭa versio | Rigardi nunan version (malsamoj) | Sekva versio → (malsamoj)
Pronomoj
Pronomoj en singularo nur estis jenaj
1a persono |
aku, aki, ako |
Ind.: aku |
mu, mi, mo |
Esp-o: mi, … |
2a persono |
tu, ti, to |
Lat-id.: tu, Per.: to, Kr.: ti |
su, si, so |
Gr.: su, Fin.: sinä |
3a persono |
emu, emi, emo |
TokP.: em, Pld.: em |
Pronomoj pluralaj estis jenaj
1a persono |
mut, mit, mot #1 |
& + Est.: -t "-j" |
2a persono |
sut, sit, sot |
Gr.: συ [su] + Est.: -t "-j" |
jut, jit, jot |
Angl.: you, Lit.: jus + Est.: -t "-j" |
3a persono |
emut, emit, emot |
TokP.: em + Est.: -t "-j" |
- #1: Hazarde tiuj ĉi formoj similas al la duala formo de Kvenja lingvo: met 'wir beide' ("ni ambaŭ").
4a persono ankoraŭ mankis.
Tabelvortoj
Tabelvortoj je nuna kv- komenciĝis per q-.
qilan |
kvilan |
kie |
ku qilan |
kvilanku |
kien |
ot qilan |
kvilanket |
de kie |
qi |
kve (kúnjaw) |
kiu (ine) |
qu |
kve (mánjaw) |
kiu (vire) |
qo |
kvo |
kio |
Tabelvortoj je tem- funkciis parte alie.
tema |
teme |
(ĉi) tiu |
temalan |
temilan |
(ĉi) tie |
ku temalan |
temilanku |
(ĉi) tien |
Kazoj
Genitivo estis formita per helpo de la vorteto taŭ "de"
Ojn ktp.
Devenaj formoj de ojn "unu" estis
ojnaŭ |
tik |
nur |
ojndo |
ić |
mem |
Prepozicioj
Anstataŭ up- uziĝis on- kaj na-.
onsaj, nasaj |
upsaj |
sur |
onku, naku |
upku |
sur -n |
Malmultis la prepozicioj:
1. |
anku #1 |
sur -n |
Ger.: an |
2. |
ansaj #2 |
sur |
Ger.: an |
3. |
do |
ĝis |
Rus.: до [do] |
4. |
enku |
en -n |
His.: en |
5. |
ensaj |
en |
His.: en |
6. |
is |
el |
Rus.: из [iz] |
7. |
ku |
al |
Rus.: ко [ko], Pl.: k(e), … |
8. |
ot |
de (move) |
Rus.: от [ot] |
9. |
taŭ |
de (apartene) |
Pld.: tau (to) |
- #1: Iam manskribe ŝanĝita al onku.
Afiksaro
Ekzistis nur jenaj afiksoj:
1. |
an- |
mal- |
Kor.: an-, Gr.: a(n)-, Sans.: a(n)- |
2. |
daŭ- |
-ad- |
Ger.: dauern |
3. |
-j |
-u |
Rus.: -j |
4. |
-kep- |
kapabla, pova |
Hung.: képes |
5. |
ki- |
-lingva |
Sva.: ki- |
6. |
ko- |
ek- |
Fr.: commencer |
7. |
sa- |
ĝis-, fin- |
Sans.: samsthâ "fini" |
8. |
te- |
-i; -as <stato> |
Fin.: tehdä, Hung.: tenni(#1) Kp. Sva.: ku- |
9. |
ve- |
-iĝ- |
Ger.: werden |
- #1: Origine tie staris malĝuste: Ndl.: te (Angl.: to)
Ekzistis nur la partikuloj
1. |
nem |
ne |
Hung.: nem |
2. |
ka |
ĉu |
Kor.. -kka, Jap.: -ka, Ind.: -kah |
3. |
ma #1 |
ne -u |
Sans.: mâ |
- #1: ĝi nun estas prefikso!
La vortareto enhavis nur malmulton.
Anstataŭ te-máta uziĝis te-vída "vidi".
1. |
aki, ako, aku |
mi |
Ind.: aku |
2. |
an- |
ne- |
|
3. |
anku #1 |
sur -n |
Ger.: an |
4. |
ansaj #2 |
sur |
Ger.: an |
5. |
aqo |
akvo |
Esp-o: akvo, Lat.: aqua |
6. |
bambo |
infano |
It.: bambino |
7. |
-bora |
bori |
Ger.: bohren |
8. |
daŭbora |
boradi |
|
9. |
tebora |
bori |
|
10. |
-dansa |
danci |
Angl.: dance, Fr.: danser |
11. |
daŭ- |
-ad- |
Ger.: dauern |
12. |
-de |
-a |
Ĉi.: -de |
13. |
dino |
tago |
Sans.: dína (Lit.: dienà, Rus.: день [denj] |
14. |
do |
ĝis |
Rus.: до [do] |
15. |
-ela |
vivi |
Fin.: elää |
16. |
teela |
vivi |
|
17. |
elo |
vivo |
Fin.: elo |
18. |
teesa elonsaj(#3) |
esti viva |
|
19. |
eluko |
besto |
Fin.: elukka |
20. |
emi, emo, emu |
ŝi, ĝi, li |
TokP.: em, Pld.: em |
21. |
enku |
en -n |
His.: en |
22. |
ensaj |
en |
His.: en |
23. |
-esa |
esti |
|
24. |
teesa |
esti, -as |
|
25. |
enteesa #4 |
enesti |
|
26. |
veesa |
estiĝi |
|
27. |
-geja |
iri |
Ger.: gehen |
28. |
tegeja |
iri, -as |
|
29. |
-gvara |
babili |
Rus.: говорить [gavaritj] |
30. |
tegvara |
babili, -as |
|
31. |
is |
el |
Rus.: из [iz] |
32. |
isaŭ |
ele, ekstere |
|
33. |
isaŭku |
elen |
|
34. |
isaŭ taŭ |
ekstere de |
|
35. |
-istua |
sidi |
Fin.: istua |
36. |
daŭistua |
sidadi |
|
37. |
iši |
virino |
Heb.: iša |
38. |
ka |
ĉu |
Kor.: -kka, Jap.: -ka, Ind.: -kah |
39. |
-kep- |
kapabla, pova |
Hung.: képes |
40. |
ki- |
-lingva |
Sva.: ki- |
41. |
ko- |
ek- |
Fr.: commencer |
42. |
ku |
al |
Rus.: ко [ko], Pl.: k(e), … |
43. |
ma |
ne -u |
Sans.: mâ |
44. |
maha |
granda |
Sans.: mahát, máhas, mahán |
45. |
temaha |
grandi |
|
46. |
vemaha |
grandiĝi |
|
47. |
-maka |
manĝi |
Ind.: makan |
48. |
mi, mo, mu |
mi |
Esp-o: mi, … |
49. |
mit, mot, mut |
ni |
v-u supre + Est.: -t |
50. |
naku |
sur -n |
Rus.: на [na] |
51. |
nasaj |
sur |
52. |
nem |
ne |
Hung.: nem |
53. |
nokto |
nokto |
Lat.: nox, (gen.) noctis |
54. |
ojn |
unu |
|
55. |
ojnaŭ |
nur |
|
56. |
ojndo |
mem |
|
57. |
ot |
de (move) |
Rus.: от [ot] |
58. |
qi, qu |
kiu |
|
59. |
qilan |
kie |
v-u supre + Ger.: Land |
60. |
ku qilan |
kien |
61. |
ot qilan |
de kie |
62. |
qo |
kio |
|
63. |
rajno |
pluvo |
Angl.: rain [rejn] |
64. |
runu |
homo |
Keĉ.: runi (Devis esti korektita al: runa.) |
65. |
sa- |
ĝis-, fin- |
Sans.: samsthâ "fini" |
66. |
si, so, su |
ci, vi |
Fin.: sinä, Gr.: su |
67. |
sit, sot, sut |
vi (pl.) |
v-u supre + Est.: -t |
68. |
sina |
blua |
Rus.: синий [sinij], Fin.: sini, sinnen |
69. |
tesina |
blui |
|
70. |
vesina |
bluiĝi |
|
71. |
siveti |
koloro |
Rus.: цвет [cvet] |
72. |
-steja |
stari |
Ger.: stehen, Rus.: стоять [stojatj] |
73. |
testeja |
stari |
|
74. |
taj |
-j |
Pld.: dei [daj] |
75. |
tamso |
nokto |
Lit.: tamsùs, Sans.: tamâ,tami, tamî |
76. |
taŭ |
de (apartene) |
Pld.: tau (to) |
77. |
ti, to, tu |
ci, vi |
Kr.: ti, Per.: to, Lat-id.: tu |
78. |
te- |
-i; -as <stato> |
Fin.: tehdä, Hung.: tenni #5 |
79. |
tebora |
bori |
|
80. |
teesa |
esti |
|
81. |
tegeja |
iri |
|
82. |
tegvara |
babili |
|
83. |
teistua |
sidi |
|
84. |
tekepa |
povi, kapabli |
|
85. |
temaha |
grandi |
|
86. |
testeja |
stari |
|
87. |
tetoka |
paroli |
|
88. |
teviva |
vivi |
|
89. |
tevola |
voli |
|
90. |
teziva |
loĝi |
|
91. |
tezolta |
verdi |
|
92. |
tema |
tiu |
Fin.: tämä |
93. |
temalan |
tie |
|
94. |
ku temalan |
tien |
|
95. |
tla |
la |
Angl.: the, Lat-id.: la |
96. |
-toka |
paroli |
Angl.: talk [tok] |
97. |
tetoka |
paroli |
|
98. |
ve- |
-iĝ- |
Ger.: werden |
99. |
vemaha |
grandiĝi |
|
100. |
vezolta |
verdiĝi |
|
101. |
-vida |
vidi |
Lat.: videre |
102. |
tevida |
vidi |
|
103. |
-vola |
voli |
Ger.: wollen, Lat.: volere |
104. |
tevola |
voli |
|
105. |
-ziva |
loĝi |
Rus.: жить [ĵitj], живу [ĵivu] |
106. |
teziva |
loĝi |
|
107. |
zolta |
verda |
Rus.: жёлтый [ĵoltyj] |
108. |
tezolta |
verdi |
|
109. |
vezolta |
verdiĝi |
|
- #1: Iam manskribe ŝanĝita al onku.
- #2: Iam manskribe ŝanĝita al onsaj.
- #3: Iam manskribe ŝanĝita al: ela "viva".
- #4: Poste reordigita al: teenesa.
- #5: Origine tie staris malĝuste: Ndl.: te (Angl.: to)
Aldonaĵo
Kazoj
Numero |
Kazo |
Finaĵo |
Nuna funkcio |
Finaĵo |
1 |
Nominativo |
- |
|
- |
2 |
Posesivo |
-de |
|
-de |
3 |
Genitivo-Partitivo |
-so |
Partitivo |
-wak (dial.: -so) |
Genitivo |
-ni |
4 |
Akuzativo |
-n |
|
-n |
5 |
Dativo-Lativo |
-ku |
Lativo |
-ku |
Dativo |
-ge |
6 |
Lokativo |
-saj |
Lokativo 1 |
-saj |
Sociolekte aperis kelkfoje lokativo je -jm.
Verboj /Gèra-sónori
Kitaka |
Senco |
Etimo |
Ekzemplo |
Senco |
tel- |
-is |
Fin.: tehdä, Hung.: tenni + Sl.: -la & Mong.: лаа [laa] |
telístua |
sidis |
tesj- |
-os |
Fin.: tehdä, Hung.: tenni + Lit.: -si(u) & Vj.: se |
tesjístua |
sidos |
Vortoj / Sónori
Malnove |
Senco |
Etimo |
Nune |
áqo |
akvo |
Lat.: aqua, It.: acqua, Esp-o: akvo |
súvo, vári, vési |
anelà |
malviva |
Kor.: an-, Gr./Sans.: an- (a-)
+ Hung.: élet |
anélta |
béru |
tempo |
Som.: ber |
vákti, méti |
gáni |
hepato |
Vj.: gan |
jákno, úpsi |
hiépu #1 |
kapo; ĉefo |
Ĉi.: hiep |
péno, kepálo / ? |
hínti |
malantaŭo |
Ger.: hinter |
anpíreo, ájsu |
te-kéta |
foriri, -as |
Kaz.: ketiw |
na-skéta, na-pojs-géja |
láni |
ejo |
Tlng.: lan |
ájko |
péo |
kapo |
Est.: pea, Fin.: pää |
péno |
- #1: El ĝi estiĝis en kelkaj dialektoj: hiápu resp. hīpu.