El Kitakujo
Al ĉi tiu vortklaso apartenas nur malmultaj formoj, kies bazo ĉiam estas alia klaso (substantivo, adverbo aŭ verbo). Krome al ĉi tiu klaso apartenas kelkaj verbo-prepozicioj. La ĉi-tieaj formoj ĉiam bezonas iun kazon ĉe la sekva substantivo. Kelkfoje per la kazo okazas la distingo inter la sencoj.
a) Verba bazo / gèra-sóna uráho
vorto |
senco |
kazo |
bazo |
senco baza |
etimo |
ćáskaw |
responde al |
-ku |
na-ćáska |
respondi |
Keĉ.: chaskiy |
dáke-gu |
danke al, dank´al |
X |
na-dáka |
danki |
Lit.: dėkóti, Ger.: danken |
djónaw |
prepare al |
-vad |
na-djóna |
prepari; pretigi |
Vj.: dọn |
gápaw |
renkonte al |
-ku |
na-gápa |
renkonti |
Vj.: gặp |
len(V) |
sur -n; supren |
-ku |
len |
supren(mov)iĝi |
Vj.: lên |
ra (rao)(V) |
el |
X |
ra (rao) |
el(mov)iĝi |
Vj.: ra (Ger.: raus) |
suŋ(V) |
de sur; malsupren |
-ket; -ku |
suŋ |
malsupren(mov)iĝi |
Vj.: xuông |
vao(V) |
en -n |
X |
vao |
en(mov)iĝi |
Vj.: vào, vaò |
RIM: (V) La distingo inter baza kaj prepoziciaĵa sencoj okazas per la sintakso, do per la vortordo.
b) Substantiva bazo / nàmi-sóna uráho
vorto |
senco |
kazo |
bazo |
senco baza |
etimo |
ánsaw |
favore |
-vad |
ánsu |
favoro |
Got.: ansts, Mn.A.Ger.: anst |
bátlaw |
honore |
-vad |
bátli |
honoro |
Tlng.: batlh |
béc(aw) |
rilate |
-ku |
béci |
rilato |
Ger.: Beziehung |
dákmaw |
baze |
-ku, (-ni) |
dákmu |
grundo |
Luv.: dakam |
mésaw |
meze |
<ural.> |
mési |
mezo |
Alb.: mes-i, Gr.: mésê, méso |
mése |
meze de |
-ket |
námaw |
nome |
-ni |
námi |
nomo |
Ger.: Name, Turk.: nam (Fin.: nimi) |
śi-bédaw, śi-bédipi |
ĉi-flanke |
-ni |
bédi |
flanko |
Ur.: bedë |
tílaw (Var.: tylaw.) |
malantaŭe |
-tap, -tan, -tas |
tílu (Var.: tylu.) |
malantaŭa flanko |
Pl.: tyl |
wítaw |
direkte |
-ket; -ku |
wítu |
direkto |
Maanjan: witu (Jav.: wëtu, Bima: watu) |
c) Adjektiva bazo / ojta-sóna uráho
vorto |
senco |
kazo |
bazo |
senco baza |
etimo |
kájlaw |
proksime |
-ku |
kájla |
proksima |
Keĉ.: ckaylla, kaylla |
sój(aw) |
sekve |
-ni |
sója |
sekva |
Ĉer.: so-i |
véćaw |
aparte de |
-ket |
véća |
aparta |
Alb.: veç |
d) Adverba bazo / aw-sóna uráho
vorto |
senco |
kazo |
bazo |
senco baza |
etimo |
dvas(aw) |
diagonale |
der |
dvas |
diagonale |
Pld.: dwas |