Sonoj nekitakaj
El Kitakujo
(Malsamoj inter versioj)
E (4 versioj: Enhavaj paĝoj) |
|||
(3 mezaj versioj ne montrata.) | |||
Linio 180: | Linio 180: | ||
(") H ĉi tie ne longiĝas kiel en la germana! | (") H ĉi tie ne longiĝas kiel en la germana! | ||
== Konsonantoj / subúnjori == | == Konsonantoj / subúnjori == | ||
+ | {| {{Prettytable}} | ||
+ | ! Sonŝanĝo | ||
+ | ! Etimoj | ||
+ | ! Praŝtupoj | ||
+ | ! Kitaka | ||
+ | ! Senco | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="3" | th > Kit. t, s, (f), (ć) | ||
+ | | Kim.: iaith | ||
+ | | | ||
+ | | jájti, jájsi | ||
+ | | ĵargono (<lingvo) | ||
+ | |- | ||
+ | | Angl.: thank | ||
+ | | | ||
+ | | {{slanga}} | féŋ-(S) | ||
+ | | dank- | ||
+ | |- | ||
+ | | Alb.: lajthí | ||
+ | | | ||
+ | | lájći | ||
+ | | avelo | ||
+ | |- | ||
+ | | dh > Kit. d, dz, z | ||
+ | | Alb.: dárdhë | ||
+ | | PraKit.: dárdzi | ||
+ | | dárzi | ||
+ | | piro | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="2" | þ > Kit.: d | ||
+ | | Gt.: þlaqus | ||
+ | | PraKit.: dlakvù | ||
+ | | dlákva | ||
+ | | mola | ||
+ | |- | ||
+ | | Gt.: þiubjô | ||
+ | | PraKit.: diubjò | ||
+ | | díwbja | ||
+ | | sekreta | ||
+ | |- | ||
+ | | z > Kit. s | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="3" | mb- > Kit. emb-, omb- (Vv) | ||
+ | | Sva.: mbinu | ||
+ | | | ||
+ | | embínu | ||
+ | | ruz(aĵ)o | ||
+ | |- | ||
+ | | Gua.: mbopi | ||
+ | | | ||
+ | | ombópi | ||
+ | | vesperto | ||
+ | |- | ||
+ | | Gua.: mberu | ||
+ | | | ||
+ | | embéru | ||
+ | | tabano | ||
+ | |- | ||
+ | | mk- > Kit. k- | ||
+ | | Sva.: mkono | ||
+ | | | ||
+ | | koánu | ||
+ | | mano | ||
+ | |- | ||
+ | | mr- > Kit. emr-, omr- (Vv) | ||
+ | | Sva.: mradi | ||
+ | | | ||
+ | | emrádi | ||
+ | | plano, projekto | ||
+ | |- | ||
+ | | mt- > Kit. t- | ||
+ | | Sva.: mtoto | ||
+ | | PraKit.: mtoto (dial. tmoto) | ||
+ | > Mn.Kit.: toto (tomto) | ||
+ | | tóto (tómto, tónto) | ||
+ | | infano | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="2" | nd- > Kit. end-, ond- (Vv) | ||
+ | | Alb.: ndal | ||
+ | | | ||
+ | | -ondála | ||
+ | | malpermesi | ||
+ | |- | ||
+ | | Sva.: ndizi | ||
+ | | | ||
+ | | endízi | ||
+ | | banano | ||
+ | |- | ||
+ | | mr- > Kit.: mVr- | ||
+ | | Sor.: mróz | ||
+ | | | ||
+ | | mórzu | ||
+ | | frosto | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="2" | kh > Kit. k, kVh | ||
+ | | Cig.: kher | ||
+ | | | ||
+ | | kihéri | ||
+ | | ruldomo (<domo) | ||
+ | |- | ||
+ | | Km.: khyå'l | ||
+ | | | ||
+ | | kjálo | ||
+ | | vento | ||
+ | |- | ||
+ | | ph > Kit. f, p, pVh | ||
+ | | Vj.: phép | ||
+ | | | ||
+ | | fépi | ||
+ | | regulo | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="3" | th > Kit. t, tVh | ||
+ | | Vj.: thơ | ||
+ | | | ||
+ | | tóju | ||
+ | | letero | ||
+ | |- | ||
+ | | Vj.: tháp | ||
+ | | | ||
+ | | tihápu | ||
+ | | turo | ||
+ | |- | ||
+ | | Bng.: thala | ||
+ | | | ||
+ | | tihálu | ||
+ | | telero | ||
+ | |- | ||
+ | | bh > Kit. b, (bVh) | ||
+ | | Tib.: b'uram | ||
+ | | | ||
+ | | burámu | ||
+ | | bruna kando | ||
+ | |- | ||
+ | | dh > Kit. d, (dVh) | ||
+ | | Sans.: dhatu | ||
+ | | | ||
+ | | dahátu | ||
+ | | radiko (gram.) | ||
+ | |- | ||
+ | | gh > Kit. g, (gVh) | ||
+ | | Sans.: megha- | ||
+ | | PraKit.: méga | ||
+ | | mégi | ||
+ | | nubo | ||
+ | |- | ||
+ | | gh/ğ > Kit. g | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | | bw > Kit. b | ||
+ | | Knjr.: ubwoko | ||
+ | | | ||
+ | | ubóko | ||
+ | | tribo | ||
+ | |- | ||
+ | | ngb > ŋVb | ||
+ | | Sng.: ngb{{IPA|ɔ́}} | ||
+ | | | ||
+ | | ŋóbo | ||
+ | | ĝemelo | ||
+ | |- | ||
+ | | t¸ > Kit. t, r, l (nur sociolekte) | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="2" | j [dj-dĵ] > Kit. dz, dj, dź | ||
+ | | Gua.: juky | ||
+ | | PraKit.: dzukvì | ||
+ | | dzúkva | ||
+ | | simpatia | ||
+ | |- | ||
+ | | Gua.: tuju | ||
+ | | | ||
+ | | túdju | ||
+ | | ŝlimo | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="3" | gd > Kit. kt, -ikt-, -Vkt- | ||
+ | | Mong.: -гд- [-gd-] | ||
+ | | | ||
+ | | -ikt- | ||
+ | | -ata, -ita, -ota | ||
+ | |- | ||
+ | | Mong.: helegdeh | ||
+ | | | ||
+ | | -hélikta | ||
+ | | esti dirata | ||
+ | |- | ||
+ | | Mong.: üdsegdeh | ||
+ | | | ||
+ | | -újdz-ikta | ||
+ | | esti rigardata | ||
+ | |- | ||
+ | | lh > Kit.: lk, l, lVh | ||
+ | | Het.: palhi/Luv.: palha | ||
+ | | PraKit.: palĥà, -ì | ||
+ | | palka | ||
+ | | larĝa | ||
+ | |- | ||
+ | | nĥ > Kit.: nk, nj | ||
+ | | Mong.: цонх(он) [conĥ(on)] | ||
+ | | PraKit.: conĥo | ||
+ | | cónko | ||
+ | | giĉeto | ||
+ | |- | ||
+ | | sx/s{{IPA|̣}}x [sĥ] > Kit.: sk | ||
+ | | Snĉ.: sx̣ənə{{IPA|ʔ}} | ||
+ | | | ||
+ | | skíni | ||
+ | | kruro | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="2" | qw > Kit.: kw, (kv) | ||
+ | | Snĉ.: kwinəkwəs | ||
+ | | | ||
+ | | kwín(i)kwesi | ||
+ | | korpa hararo | ||
+ | |- | ||
+ | | Snĉ.: qwin¸əq | ||
+ | | | ||
+ | | kwínki | ||
+ | | puba hararo | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="3" | q > Kit.: k | ||
+ | | Keĉ.: senqa | ||
+ | | PraKit.: sénka | ||
+ | | sénki | ||
+ | | nazo | ||
+ | |- | ||
+ | | Snĉ.: qwin´əq | ||
+ | | | ||
+ | | kwínki | ||
+ | | puba hararo | ||
+ | |- | ||
+ | | Keĉ.: yanqa | ||
+ | | PraKit.: jankà | ||
+ | | jánka | ||
+ | | vana | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="3" | f [{{IPA|ɸ}}(#1)] > Kit.: f [f], (p) | ||
+ | | Jap.: feri | ||
+ | | | ||
+ | | féri | ||
+ | | pramo | ||
+ | |- | ||
+ | | Jap.: furái | ||
+ | | | ||
+ | | furáhi | ||
+ | | rostaĵo | ||
+ | |- | ||
+ | | Jap.: fûu | ||
+ | | | ||
+ | | fúu | ||
+ | | ĉiu vetero | ||
+ | |- | ||
+ | | tschn [tçn(#2)] > Kit.: ćVn | ||
+ | | Km.: tschnot | ||
+ | | | ||
+ | | ćónta | ||
+ | | stria (kolore) | ||
+ | |- | ||
+ | | {{IPA|ɬ}} > Kit.: l | ||
+ | | Snĉ.: {{IPA|ɬ}}eĉ | ||
+ | | | ||
+ | | léća | ||
+ | | malhela | ||
+ | |- | ||
+ | | t > Kit.: t | ||
+ | | Ar.: watan | ||
+ | | | ||
+ | | watáno | ||
+ | | hejmlando | ||
+ | |- | ||
+ | | w{{IPA|ˀ}} > Kit.: w | ||
+ | | Aĉum.: asw{{IPA|ˀ}}u | ||
+ | | | ||
+ | | -aswu | ||
+ | | -arbo | ||
+ | |- | ||
+ | | {{IPA|ƕ}} > Kit.: v | ||
+ | | Gt.: {{IPA|ƕ}}aírnei | ||
+ | | | ||
+ | | vérni | ||
+ | | kranio | ||
+ | |} | ||
+ | {{Komento-2| | ||
+ | teksto1=#1: Tio estas transskribo por bilabiala "ambaŭlipa/dulipa" konsonanto| | ||
+ | teksto2=#2: ç = ch en la germana vorto ich}} | ||
+ | <br /> | ||
+ | {{Rimarko| | ||
+ | teksto=RIM: (S) Tio estas slanga vorto.}} | ||
+ | |||
+ | (Vv) depende de radika vokalo, e antaŭ e kaj i resp. o antaŭ a, o kaj u. | ||
+ | {{alfabeto}} |
Nuna versio ekde 16:14, 24. Jan 2010
Vokaloj / ić-búnjori
Sonŝanĝo | Etimoj | Praŝtupoj | Kitaka | Senco |
---|---|---|---|---|
ö > Kit. o; e, oj | Pld.: utdöcht "elpensita" | utékta | artefarita, elpensita, inventita | |
Kaz.: tört, Turk.: dört;
Mong.: döröw |
dor | kvar | ||
Pld.: Gör | gójro | infanaĉo (<infaneto; knabino) | ||
Mong.: төр [tör] | tójru | ŝtato | ||
Mong.: өтөг [ötög] | ójtego | sterko | ||
ü > Kit. u; i, uj | Fin.: syy | sújvo | kaŭzo | |
Mong.: üdseh- | -újdza | rigardi (<vidi) | ||
ơ > Kit.: oj, ow | Vj.: thơ | tóju | letero | |
Vj.: thở | -tówa | ĝemi | ||
ự > Kit.: uj | Vj.: mực | mujk | ĉerpi | |
ə > Kit. -, e, -i | Snĉ.: inəs | ínsi | kesto | |
Snĉ.: ṣ̂ənəʔ | skíni | kruro | ||
Snĉ.: qwinəkwəs | kwín(i)kwesi | korpa hararo | ||
ı > Kit. i, u, uj | Gua.: ypy | újpi | origino | |
Gua.: kyrỹi | PraKit.: kujrì | kújra | delikata | |
å > Kit. a, o | Km.: khyå'l | kjálo | vento | |
Hung.: darab | dárbo | peco | ||
v [Ą] > Kit. a, -e, -i, -o, -u | Ĉer.: u-li-di-tlv | uldítle | apud | |
ĩ [į] > Kit. i; î($) | Gua.: tatĩ* | táti | pikilo | |
õ > Kit. o, on; ô($) | Gua.: ñarõ | PraKit.: njaronà | njárona | sovaĝa |
ā > Kit. a, â($) | Mong.: tsadlaa | PraKit.: cadlā | cádla | sata |
ē | ||||
ī | ||||
ō > Kit.: o, vo, oh(") | Jap.: mōsō | PraKit.: mōsō;
>Mn.Kit.: mósuo (dial.: muóso) |
mósvo | iluzio, fiksa ideo |
Jap.: nō | PraKit.: nōu;
>Mn.Kit.: nuóhu |
nóhu | cerbo | |
ū > Kit. u, uv, û($) | Fin./Est.: kuu | PraKit.: kūa;
>Mn.Kit.: kúwo |
-kúvo | monato |
Mong.: nuur | PraKit.: nūru;
>Mn.Kit.: núwru |
núvru | lago | |
ė > Kit.: e | Lit.: dėti | -déta | meti | |
ɔ́ > Kit.: o | Sng.: ngbɔ́ | ŋóbo | ĝemelo |
RIM: ($) Ne estas longa, sed dua-tonema vokalo!
(") H ĉi tie ne longiĝas kiel en la germana!
Konsonantoj / subúnjori
Sonŝanĝo | Etimoj | Praŝtupoj | Kitaka | Senco |
---|---|---|---|---|
th > Kit. t, s, (f), (ć) | Kim.: iaith | jájti, jájsi | ĵargono (<lingvo) | |
Angl.: thank | féŋ-(S) | dank- | ||
Alb.: lajthí | lájći | avelo | ||
dh > Kit. d, dz, z | Alb.: dárdhë | PraKit.: dárdzi | dárzi | piro |
þ > Kit.: d | Gt.: þlaqus | PraKit.: dlakvù | dlákva | mola |
Gt.: þiubjô | PraKit.: diubjò | díwbja | sekreta | |
z > Kit. s | ||||
mb- > Kit. emb-, omb- (Vv) | Sva.: mbinu | embínu | ruz(aĵ)o | |
Gua.: mbopi | ombópi | vesperto | ||
Gua.: mberu | embéru | tabano | ||
mk- > Kit. k- | Sva.: mkono | koánu | mano | |
mr- > Kit. emr-, omr- (Vv) | Sva.: mradi | emrádi | plano, projekto | |
mt- > Kit. t- | Sva.: mtoto | PraKit.: mtoto (dial. tmoto)
> Mn.Kit.: toto (tomto) |
tóto (tómto, tónto) | infano |
nd- > Kit. end-, ond- (Vv) | Alb.: ndal | -ondála | malpermesi | |
Sva.: ndizi | endízi | banano | ||
mr- > Kit.: mVr- | Sor.: mróz | mórzu | frosto | |
kh > Kit. k, kVh | Cig.: kher | kihéri | ruldomo (<domo) | |
Km.: khyå'l | kjálo | vento | ||
ph > Kit. f, p, pVh | Vj.: phép | fépi | regulo | |
th > Kit. t, tVh | Vj.: thơ | tóju | letero | |
Vj.: tháp | tihápu | turo | ||
Bng.: thala | tihálu | telero | ||
bh > Kit. b, (bVh) | Tib.: b'uram | burámu | bruna kando | |
dh > Kit. d, (dVh) | Sans.: dhatu | dahátu | radiko (gram.) | |
gh > Kit. g, (gVh) | Sans.: megha- | PraKit.: méga | mégi | nubo |
gh/ğ > Kit. g | ||||
bw > Kit. b | Knjr.: ubwoko | ubóko | tribo | |
ngb > ŋVb | Sng.: ngbɔ́ | ŋóbo | ĝemelo | |
t¸ > Kit. t, r, l (nur sociolekte) | ||||
j [dj-dĵ] > Kit. dz, dj, dź | Gua.: juky | PraKit.: dzukvì | dzúkva | simpatia |
Gua.: tuju | túdju | ŝlimo | ||
gd > Kit. kt, -ikt-, -Vkt- | Mong.: -гд- [-gd-] | -ikt- | -ata, -ita, -ota | |
Mong.: helegdeh | -hélikta | esti dirata | ||
Mong.: üdsegdeh | -újdz-ikta | esti rigardata | ||
lh > Kit.: lk, l, lVh | Het.: palhi/Luv.: palha | PraKit.: palĥà, -ì | palka | larĝa |
nĥ > Kit.: nk, nj | Mong.: цонх(он) [conĥ(on)] | PraKit.: conĥo | cónko | giĉeto |
sx/ṣx [sĥ] > Kit.: sk | Snĉ.: sx̣ənəʔ | skíni | kruro | |
qw > Kit.: kw, (kv) | Snĉ.: kwinəkwəs | kwín(i)kwesi | korpa hararo | |
Snĉ.: qwin¸əq | kwínki | puba hararo | ||
q > Kit.: k | Keĉ.: senqa | PraKit.: sénka | sénki | nazo |
Snĉ.: qwin´əq | kwínki | puba hararo | ||
Keĉ.: yanqa | PraKit.: jankà | jánka | vana | |
f [ɸ(#1)] > Kit.: f [f], (p) | Jap.: feri | féri | pramo | |
Jap.: furái | furáhi | rostaĵo | ||
Jap.: fûu | fúu | ĉiu vetero | ||
tschn [tçn(#2)] > Kit.: ćVn | Km.: tschnot | ćónta | stria (kolore) | |
ɬ > Kit.: l | Snĉ.: ɬeĉ | léća | malhela | |
t > Kit.: t | Ar.: watan | watáno | hejmlando | |
wˀ > Kit.: w | Aĉum.: aswˀu | -aswu | -arbo | |
ƕ > Kit.: v | Gt.: ƕaírnei | vérni | kranio |
- #1: Tio estas transskribo por bilabiala "ambaŭlipa/dulipa" konsonanto
- #2: ç = ch en la germana vorto ich
RIM: (S) Tio estas slanga vorto.
(Vv) depende de radika vokalo, e antaŭ e kaj i resp. o antaŭ a, o kaj u.
V-u ankaŭ
- Alfabeto
- Laŭlingva tabelo de diftongoj
- Ne ekzistantaj sonoj anstataŭendaj / Nem bújtari búnjiri ilóke-edvari
- Ekvivalentaj literoj / sémtari bóciri
- Eblaj son-sekvoj / átvari bùnji-sójori
- Propra alfabeto / óma bócolo
- Alternativaj alfabetoj / kítemari bócolori
- Literoj uzataj dialekte / bóciri biwéptari rázdupi
- Frazo-signoj / Tókomari sémnori
- Prononco