Ĉin-tibetaj elementoj / Dźja-ćintibétari élmori
Ĉinaj elementoj / Kićínari élmori
La tabelo ankaŭ enhavas vortojn, kiuj ne rekte venis el la ĉina lingvo, sed pere de la vjetnama, japana, korea kaj Taja lingvoj. La vortoj, kiuj estiĝis el malnova formo de la ĉina lingvo, menciita en la libro "Chinesische Grammatik", aperas flave. Krome la Kantonaj formoj aperas hel-flave.
| Kitaka | senco | etimo | komentoj | Bedeutung | senco |
| bájuko | cigno | bái (báisè) + Fin.: -uk- |
Kant.: bag6-xig1; Ĉi.: pek; Vj.: ba.ch + El: elukka 'Tier' | weiß | blanka |
| bajwan- | mega- | băiwàn | Ĉi.: pek-wán; Kor.: paeng.man (paek.man) | Million | miliono |
| bat | ok | Vj.: bát | Kant.: bad3, Ĉi.: bā (<) pat (<) prêt; Taj.: bpäät; Kor.: phal | acht | ok |
| bénzi | kajero | bĕnzi | Heft | kajero | |
| bi- | -ata | Vj.: bị | Ĉi.: pí; K-u Angl.: be | erleiden; <Passiv> |
suferi |
| bóga | maldika | bog6 | Ĉi.: báo(de) | dünn | maldika |
| bóni | radiko (bot.) (ankaŭ fig.) |
Vj.: bổn | Ĉi.: bĕn 'Stamm, Ursprung', pèn 'Wurzel' | Wurzel; Prinzip | radiko; principo |
| bôno | principo | ||||
| bu | vere ne | bù | Ĉi.: put | nein, nicht | ne |
| cúi | paro | Jap.: tsúi | Vj.: đôi; Ĉi.: yīduì | Paar | paro |
| doj | Vj.: đôi | Jap.: tsúi; Ĉi.: yīduì | |||
| ćéti | ŝoso | č´et | Ĉi.: č´iet | Spross, Schössling |
ŝoso |
| ćiépu | legitimilo | tiep | Urkunde | doku- mento |
|
| tiápo | pasporto | ||||
| tiépi | dokumento | ||||
| ćígo | metro | č´ik | Schritt | paŝo | |
| ćíku | paŝo | ||||
| ćíŋa | čing | Ĉi.: čéng 'recht' | recht, aufrecht | ||
| ćóta | mallonga | čot | Ĉi.: čut 'klein, kurz' | kurz | mal- longa |
| ćuáŋu | paliso | čuang, č'uang |
Ĉi.: zhuāng(zi) | Pfahl | paliso |
| na-ćúŋa | meze tra- bori |
čung | mitten durchbohren |
meze trabori |
|
| ćúta | malgranda; mallonga |
čut | Ĉi.: čot 'kurz' | klein, kurz | mal- granda; mal- longa |
| dáda | granda | Ĉi.: dà | Ankaŭ Lit.: dìdelis; Geo.: didi | groß | granda |
| dadrúno | adolto | ||||
| dao | alveni, ĝisveni |
dào | Ĉi.: taó, Kant.: dou| ankommen, |
erreichen alveni, |
ĝisveni |
| daréno | adolto | dàrén | Erwachsener | adolto | |
| -de | de | Ĉi.: -de, -di | En: wódi 'mein', nîdi 'dein', tādi 'sein/ihr', k.a. | ||
| dóka | venena | Vj.: đôc,
Jap.: dokú |
Kant.: dug6, Ĉi.: tuk 'Gift' (>) dú | giftig | venena |
| dow (<doú) |
ambaŭ | dôu | Kant.: dêu3 | alle; beide; gänzlich |
ĉiuj; ambaŭ; (en)tute |
| na-dúga | legi | dug6 | Ĉi.: dú | lesen | legi |
| duj | al | dui | nach, zu | al | |
| na-dzája | troviĝi | zài | Ankaŭ en: tā zài chī fàn 'sie ist gerade (wrtl.: sie bei essen Reis)' | sich befinden; bei |
troviĝi; en |
| dzajájko | pozicio | ||||
| -saj | <lokativo1> | ||||
| dźja- | -famili- | jiā-shŭ ¦ jiā-tíng |
Familienange- hörige ¦ Familie |
famili- ano ¦ familio |
|
| dźjo- | -familieg- | ||||
| fápo | manko | fap | Ĉi.: quēfá; K-u ankaŭ Fr. faux pas [fopa] | Mangel | manko |
| fépi | regulo | Vj.: phép | Ĉi.: fă 'Gesetz' | Regel; Ritus | regulo; rito |
| gao | naŭ | geo2
Taj.: gkàao |
Ĉi.: kieù, gioŭ (>) jiŭ; Jap.: kyu, ku; Kor.: ku | 9 | naŭ |
| géba | urĝa | geb1 | dringend | urĝa | |
| géni | gramo | gen1 | Pfund (Gewicht) | ||
| geo- | antaŭa (tempe) |
geo6 | En: geo6 nin4 'voriges Jahr'; Par. Ĉi.: qù-; Jap.: kyo- |
alt (nicht neu); voriges |
malnova; antaŭa |
| giw (<giú) |
done; al | Ĉi.: gei | Ankaŭ Angl.: give 'geben' | ||
| gúja | multekosta; kara |
guì | Kant.: guei |
teuer | multe- kosta; kara |
| gúo | lando | guò, guó | Ĉi.: kuok | Land | lando |
| hao | ami | hào | Par. Ĉi.: haó, Kant.: hou2; Vj.: hảo 'wollen, wünschen' | lieben; mögen | ami; ŝati |
| na-hôva | ŝati | ||||
| héga | klera | hog6 | |||
| na-hóga | lerni | ||||
| héjuko | korvo | hēi(de) + Fin.: -uk- |
Ĉi.: hek + El: elukka 'Tier' | schwarz | nigra |
| hífu | haŭto | Jap.: hífu | Ĉi.: pífū | Haut | haŭto |
| na-hóga | lerni | hog6 | Ĉi.: xué(xí), hiok (Pekino) hsiaô, kiaó (Pek.) čiaó, čiao-, kiok (Pek.) čiaó, čiaô | lernen | lerni |
| itséku | dorno | tsek | Ĉi.: cì | Stachel, Dorn | dorno |
| itsiétu | stampilo | tsiet | Vj.: tiêt | Stempel | stampilo |
| itsúku | piedo | tsuk | Ĉi.: tsuk; Vj.: túc | Fuß | piedo |
| jao | voli | jào, yào | wollen (mögen) |
voli | |
| na-jáva | deziri | ||||
| na-jôva | intenci | ||||
| jem | malami; malŝati |
yém | hassen | malami; malŝati |
|
| jíta | kurba | yit [jit] | krumm | kurba | |
| jóko | fluto | yok [jok] | Vj.: dươc | Flöte | fluto |
| kána | lerta | kán | geschickt | lerta | |
| kávu | buŝo | Ĉi.: kôu <k´eù |
Ankaŭ Sum.: ka; Jap.: kô, ku, Tib.: k'â; Par. Nahl.: kaggo |
Mund | buŝo |
| -kej- | havi perme- son, rajti |
kĕ-yĭ | können, dürfen, erlaubt sein |
havi perme- son, rajti |
|
| kip | atingi | kip | erreichen; bis |
atingi; ĝis |
|
| na-kípa | |||||
| kípe | ĝis | ||||
| ksínu | koro | hsin1 | Ĉi.: xīn (<) sīn (<) sīm; Jap.: shinzô; Vj.: tâm | Herz | koro |
| kútu | osto | kut | Ĉi.: (>) gútóu, gŭ; Vj.: côt | Knochen | osto |
| kwáni | ĉapo | kuān | Mütze | ĉapo | |
| la- | -is | Ĉi.: le | Ankaŭ Rus.: -ла [la]; Mong.: -лаа [laa]. Sed pozicie laŭ la Vj.: se '-os' antaŭ la radiko. | ||
| léja | laca | lèi | müde | laca | |
| líano | ĉeno | liàn | Kette | ĉeno | |
| liŋ | nul | líng, ling4 | Kor.: yông; Jap.: rei | 0 | nul |
| lízi | ekzemplo | lìzi | Beispiel | ekzem- plo |
|
| na-lóka | ĝoji | lok | sich freuen | ĝoji | |
| lúga | verda | lug6 | En: lug6-xig1, lug6 ca4, Par. Ĉi.: lǜsè; Kor.: nok.saek |
grün | verda |
| mámi | patrino | ma1-(ma1) | Ankaŭ Ger.: Mami, Jid.: máme, Lit.: mama, Ukr.: mama, Slvk.: mama 'Mutti', Kim.: mam (Pl.) -au 'Mutter', TokP.: mama, mami 'mother, mummy'; Knjr.: mama 'meine Mutter', Ndbl.: u-mama, Ksos.: u-mama \'Mutter\', Sva.: mama 'Mutter, Mama; Frau' Par. Alb.: mëm/ë, -a, Cig.(Lov.): mami (Pl.) mamja 'Großmutter; (Anrede:) Mutter'; Tam.: maami 'Schwiegermutter' |
Mutter | patrino |
| mínu | rano | mìn | Vj.: mẫn | Frosch | rano |
| moj | ĉiu | Vj.: mọi | Ĉi.: mĕi(gè), mèi, Kant.: mui5; Jap.: mai-; Kor.: mae- | jeder | ĉiu |
| móku | ligno | Jap.: moku,
Vj.: mộc |
Ĉi.: mù(tou) (<) mok, muk, (Fuh-kien) bak, mok, Kant.: mug6 | Baum; Holz | arbo; ligno |
| móni | pordego | Jap. mon | Vj.: môn; Kant.: mun4; Kor.: mun; Ĉi.: mén, mên | Tor | pordego |
| múni | pordo | Kor.: mun | Kant.: mun4; Jap.: mon; Vj.: môn; Ĉi.: mén, mên | Stadttor, Tor, Tür | (urbo)- pordego, pordo |
| ŋéjsto | arto | ngei6-sêd6 | Kunst | arto | |
| pâwo | fasko | paō | Bündel | fasko | |
| péjo | valoraĵo, riĉaĵo |
pei4, péi | Ĉi.: péi, púi; Vj.: bôi 'Kostbarkeiten' | Kostbarkeit, Reichtum |
valoraĵo, riĉaĵo |
| pek | cent | pek | Kor.: pek, paek; Kant.: (yed1)bag3, Ĉi.: (>) (yī)băi | hundert | cent |
| na-piéna | disigi | pién | Vj.: biện | trennen | disigi |
| na-póka | bati, bateti | pok | Ĉi.: puk; K-u Ind.: pukul | schlagen | bati |
| raj- | sekva | Jap:. rai- | Ĉi.: lái; Kor.: nae- | nächste(r/s) | sekva |
| sáno | trio, tripo | sān | Jap.: san; Ĉi.: sām; Kant.: sam1; Kor.: sam | drei; dritter; (Abk.) März |
tri; tria; marto |
| na-síha | ŝajni | sìhu | es scheint, dem Anschein nach, gleichwie, als ob, ähnlich |
ŝajni; kvazaŭ; simila |
|
| na-sípa | ekzerci | sip | üben | ekzerci | |
| sójnu | letero | sên3 | Prononcu kun [ö], Ĉi.: xìn | Brief | letero |
| suj | kvankam | sūi | Ĉi.: suīrán | obschon | kvankam |
| śíno | korpo | šīn | Ĉi.: shēntĭ | Körper; selbst |
korpo; mem |
| śípu | deko | šip | Ĉi.: žip (>) shí; Kor.: šip, ship, sip; Kant.: seb6; Km.: -se.b, Vj.: thập | zehn | dek |
| na-śíta | perdi | šit | Ĉi.: yíshī, sàngshī | verlieren | perdi |
| taj | tro | tài | Kant.: tai3 do1; Jap.: ta, tai; Vj.: đại 'groß' | ziemlich, zu | tro multe |
| tiéma | bongusta | t'iêm | wohlschmeckend | bon- gusta |
|
| na-tíŋa | soni | tîng | |||
| tisáo | herbo | ts´aò | Ĉi.: căo; Vj.: thảo | Gras | herbo |
| na-tsúŋa | sekvi | ts'ûng | folgen | sekvi | |
| vája | malbela, malica, malbona |
Kant.: wai6 | Ankaŭ Gua.: vai | schlecht | malbona |
| na-viéta | skribi | Vj.: viêt | Ĉi.: yuet 'sagen' | schreiben | skribi |
| wánu | kverelo | wân | Zank | kverelo | |
| wáŋo | reto | wâng, wàng, wăng |
Vj.: vọng | Netz | reto |
| wéni | literaturo | wên | Ĉi.: wénxué; Vj.: văn | Literatur | litera- turo |
| wúto | aĵo | wut | Ĉi.: (>) wù | Sache | aĵo |
| zébu | suko | zeb1 | Ĉi.: zhī | Saft | suko |
| źébu | saŭco | ||||
| zu- | -grup- | zŭ | Gruppe | grupo |
