Alvoko pri helpo kaj kunlaboro / gukâleni tems nátmu va samgérso
Kara leganto!
Se ĉi tiu iom stranga projekto plaĉas al vi, eĉ se vi ĝuste opinias, ke ĝi ne taŭgus kiel Internacia Lingvo(#1), vi povus helpeti aŭ kunlabori. Tion plifaciligu informoj pri uzata softvaro:
- #1: Mi ne intencas proponi la Kitakan kiel Internacian Lingvon, ĉar ĝi por tio estas jam tro komplika.
| softvaro | dosier-formato | por |
| Word 2000 | .doc | antaŭversio de ĉi tiu teksto |
| Organice 2.0.15 (16-bita) | .dbf (dBase IV) | organizi la vortaron |
| Interreta esplorilo 5.5 resp. 6.0.2800.1106 | .(p)htm(l) | serĉi pliajn informojn prilingvajn en la interreto Testi mian paĝaron |
| Mozilla 1.2-1.7 | ||
| Firefox 1.0.x (preferata) | ||
| Opera 7.5-8.00 | ||
| skriboj "Arial" + "Lucida Sans Unicode" | .ttf | aranĝi la diakritajn signojn |
| Vindozo 98 | - | uzi ĉiujn supre menciitajn programojn, ĉar kelkaj ne ŝatas pli novan sistemon |
| Vindozo XP | - | uzi ĉiujn programojn markitajn hel-verde |
| Phase 5 | .html | produkti la koncernan version |
Mi testis la html-dosierojn ankaŭ sub Linukso kaj OS/2 per Moziloj, Fajrovulpoj, Operao kaj kelkfoje sub Linukso per Konkerilo.
Krome mi uzis multajn librojn, kiujn mi ne aparte mencios.
Se vi konas iun retejon, kiu enhavas informojn pri aliaj ekzotaj lingvoj kaj ofertas .pdf-dosierojn enhavantajn vortar(et)ojn aŭ gramatikojn, bonvolu reti al mi jene: tlustulimu@web.de. Vi ankaŭ povas sendi al mi aldone .pdf-dosieron pri tio, se ĝi ne pli grandas ol 4 MB. (Limo por aldonaĵo ĉe web.de! Vi povas superruzi ĝin per dismeto en apartajn pakitajn .zip-dosierojn, kiuj malsupru la limon. Krome bonvolu antaŭanonci vian intencon, por ke mi povu malplenigi mian poŝtfakon!)
Mi ankaŭ ŝatus sciiĝi pri ideoj, kiuj ebligos plikompleksigi sed ne plikomplikigi la gramatikon kaj vort-faran sistemon. Ĉu vi eble konas iun alian projekton similanta al la ĉi tiea? Aŭ ĉu eblus uzi kelkajn ideojn el tiaj projektoj (kiel ekz. kazoj, tabelvortoj, afiksoj aŭ io ankoraŭ ne menciita ĉi tie)?
Kelkajn trajtojn mi intence ne enmetis:
- infiksojn krom por fari novajn radikojn
- komplikajn tonemojn
- plia ol 4 tonemojn (parte dialekte)
- toneman konjugacion, ĉar tio tro komplikus kaj laŭ mia scio ne ekzistas ekster Afriko
- toneman deklinacion, ĉar tio tro komplikus kaj laŭ mia scio ne ekzistas ekster Afriko
- diversajn sonŝanĝojn en fleksio
- ŝanĝiĝo de komencaj konsonantoj laŭ gramatika funkcio kiel okazas en Keltaj lingvoj
- ŝanĝiĝo de finaj konsonantoj depende de fleksio kiel okazas en la finna, ingria, estona kaj samea (lapona) lingvoj
- ablaŭto por gramatika funkcio (deklinacio aŭ konjugacio) kiel en hindeŭropaj lingvoj
- simbolan vokalŝanĝiĝon por gramatika funkcio kiel en afrikaziaj lingvoj
- "sandhi"ajn sonadaptojn kiel okazas en Sanskrita kaj Neneca lingvoj
- klasojn komplikajn
- klasoj prefiksigitaj kiel en la Bantuaj lingvoj
- klasoj sufiksigitaj kiel en Fulania (okcidenta afriko) lingvo
- prononcajn aŭ/kaj ortografiajn malfacilaĵojn
- malfacile prononceblajn konsontojn (kiel ekz. th en la angla, ts° en la abĥaza), vokalojn (kiel ekz. longa ë en angla girl aŭ nazalaj kiel en pola, portugala, franca aŭ hindia lingvoj)
- mallogika ortografio kiel en kelkaj okcident-eŭropaj lingvoj
- pli da sonoj, ĉar alikaze la lingvo estus pli komplika.
- ŝanĝo de vorto laŭ tre komplikaj reguloj, kiel okazas laŭ mia scio en kelkaj okcident-afrikaj lingvoj por formi pluralon ktp.
- flekcieco en la gramatiko kiel en la hindeŭropaj lingvoj (ekz.: Ger.: Buch "libro" > Bücher "libroj", Nase "nazo" > Nasen "nazoj", Auto "aŭto" > Autos "autoj"; gehen "iri" > ging "iris", stehen "stari" > stand "staris"; …)
- personan fleksion ĉe prepozicioj ni eble evitu, ĉar ĝi iom malvastas. Ĝi ekzistas laŭ mia scio nur en kelkaj lingvoj, ekz. kimra; araba [Sekundäre Flexionsbildung, paĝoj 437-446] Krome ĝi malfaciligus kaj malreguligus la lingvon. Sed eble ĝi taŭgus por iuj aliaj lingvoj, kiel ekz. Kropua.
- laŭ mia lingvo-sento ankaŭ neregula pluraligo kiel jene ne imitendas (pri la anglaj tradukoj 'kulpas' la interreto)
| Lingvo | SINGULAR | PLURAL | ||
| Maa | ɛnk- áí' | thunder, sky, god | ɩnk-áì-tìn | thunders, skies, gods |
| ol-kér' | castrated ram | ɩl-kɛrr-á | castrated rams | |
| ɛnk-ají' | house | ɩnk-ájí-jík | houses | |
| en-jóré | war, raid | in-jor-în | wars, raids |
Tiajn trajtojn ni ne enmetu en la Kitakan, sed eble en la Kropuan!
Sed ne pensu, ke mi estus netolerema al aliulaj ideoj. Tio ne ĝustas! Eble kelkaj el la supre menciitaj trajtoj taŭgus por la Kropua lingvo, kiu ne rilatas al la Kitaka kaj ties parencoj.
Ĉu vi havas iujn ideojn pri la jenaj trajtoj:
- Pliaj morfemoj
- Pliaj afiksoj por adjektivoj
- Pliaj afiksoj por verboj (se eblas sufiksoj), prefiksoj por povi distingi pli da modoj kaj agad-manieroj
- Pliaj afiksoj por substantivoj (ekz. por teknikaj, fizikaj, ĥemiaj kaj biologiaj terminoj)
- Pli da partikuloj
- Radikoj el pli da lingvoj (ekz. pliaj el afrikaj, aŭstronezaj, amerindaj kaj eble el aŭstraliaj)
- Kiel adapti ilin?
- Propono pri la plibeligo de la propra alfabeto
- Aldonoj al iuj vortokampoj
- Proponoj pri person-noma sistemo
- Propono pri plant- kaj best-grupa sistemoj (ekz.: rozo - rozacoj - … resp. cervo - cervedoj - …)
- Aldonoj por la lingvo-grupa sistemo
- Sufiksoj por "distrikto", "subdistrikto" k.s. (ne forgesu etimojn!)
- Mi enmetis la jenon: interrogativon por verboj! [Suda Paiutea (Uto-Azteka);
Ĉukĉa (Ĉukĉi-Kamĉatkana); Mandarina (ĉina,
Sino-Tibeta); Jankunjtjatjara (a.k.a. okcidenta dezerto (PN) , Kayardild ((non?); Hua
('Papua'); Tagaloga (Filipinoj), variaĵoj de Malaja/Indonezia; Tahitia (Polinezio);
Kinjarwanda (Bantua, Niger-Kongo) / trovita en la interreto en dosiero "Rariteiten.pdf"
sur paĝo 35 kaj en la libro "The Nostratic Macrofamily" sur paĝoj 595-596 sub
punkto 468]
ekzemplo el la fonto-dosiero: (schematically, 'The dog WHATed the boy?' - 'It bit him', 'The dog HOWed? - 'It howled like this') Esp-e: Kias la hundo je la knabo? - Vortfarado
- Ĉu necesas la enkonduko de dua r-variaĵo kiel ekz. ekzistas en la Kaldera variaĵo de la Romna lingvo? (bar "ĝardeno" : bař "ŝtono", apikala apud uvulara [Laŭ "fen46.pdf", paĝo 85])
- Mi enkondukis distingon inter "inalieneblaj" kaj "alieneblaj" posesivoj. Tio ekzistas en la samoa lingvo. [Sek. Flex-bild.g, paĝo 448]
El tio rezultu aldonoj por la gramatiko kaj vortaro. Se vi sendas ion tian, bonvolu aldoni ekzemplojn kun ekzistantaj aŭ novaj de vi proponitaj radikoj kaj informojn pri la etimo(j)!
Mi ege ĝojus, se vi helpus al mi per viaj proponoj kaj sugestoj. Kaj ankaŭ informu min, se vi trovus iujn strangaĵojn, (ekz.: Iu vorto en gramatiko kaj vortaro havas malsamajn formojn aŭ sencojn.) kiuj eble rezultis el la daŭra prilaborado de la tuto aŭ neekzakta apliko de iuj ŝanĝoj.
Kaj jene plia propono al vi. Ni fondu, se eblas, retan gazeton pri ĉi tiu lingvo por disvastigi ĝin kaj aldonajn ideojn kaj literaturi per ĝi.
Tlustulimu
© René Philipp - Bilnjobíru Àdvodóstu, 1.5.2011
