Kitakujo 

Frazo-signoj / Tókomari sémnori

signo / sémno námi nomo etimo de la nomo
. wókti punkto Mi
˙ tújtlu (Var.: tútlu.) punkteto Pld.: Tüttel (m.) 'Pünktchen'
, dźíŋo komo Mi
; wòkti-dźíŋo punkto-komo v-u supre
? pràsi-sémno demando-signo Rus.: вопрос [vopros], Ger.: Frage +
Cig.(Lov.): semno (Pl.) semnura
! kâlo-sémno vok-signo Isl.: kalla, Sve.: kalla, Nor.: kalle + v-u supre
: swen-wókti dupunkto v-u supre
… tir-wókti tripunkto v-u supre
" dèmo-sémno citosignoj, citiloj Uzb.: dämoq 'reden, sagen' + v-u supre
- stríku streko Gt.: striks (Par. Pld.: Sträk, Ger.: Strich)
_ zem-stríku substrio v-u supre
( ) kjámpiri krampoj Mi

La frazo-signoj estu uzataj kiel en Esperanto.

Eblaj son-sekvoj / átvari bùnji-sójori

a) Duelementaj sekvoj /

B ĝis M

sekva b c ć d f g h j k l m
antaŭa                      
b X X X X X X X   X bláva X
X X X X   X X   X    
c X X X X X X X   X   X
  X X X X     stacju   pucla  
ć X X X X X X X   -ćka   X
  X X X X X X   paćka    
d X X X X X X X   X dlada X
  X X X X X X   X    
f X X X X X X X   X   X
X X   X X X X        
g X X X X X X X gjupa X   X
X X X   X X X   X migli dagma
h X X X X X X X X X hlúnu X
X X X X X X X X náhki -éhla X
hh
[ĥ!]		 X X X X X X X X X   X
X X X X X X X X X   X
j X X X X X X X X X X X
                     
k X X X X X X X kjálo X klasta  
X X tákću X X X X   X kiklo -mukmáta
l X X X X X X X ljúla X X X
      túldi   dólga   kalju malko X dálma
m X X X X X X X mjáko X X X
bámbo X X           kómku bramlu X
n X X X X X X X nja X X X
      ánde         dénko    
ŋ X X X X X X X X X X X
              X áŋka    
p X X X X pfáti X X pjasi X plato X
X     X   X   upja lepko aplo itkapma
r X X X X X X X rjúmo X X X
      gúrda   árgi   erj' jurka   érmi
s X X X X X X X sje- skejo slaba sméja
isberi X X pasdín   X X kosja iske duslu -ismo
ś X X X X X X X -śjo śkadu    
  X X       X   -iśka    
t X X X X X X X tjédah X tla X
X X X X   X X gotja itkoplo potla nátmu
v X X X X X X X vjela X -vláća X
X X X   X X X        
w X X X X X X X       X
X X X   X X X        
z X X X X X X X   X    
  X X   X   X   X    

N ĝis Ź

n p r s ś t v w z ź
                   
X X bramlu X X X X X X X
  X abru X X X X X    
X X   X X       X X
      X X       X X
X X   X X       X X
      X X       X X
X X draga X X X dvalo   dzája dźálo
    biradru X X X advo      
X X   X X X X X X X
            X X X X
X X greba X X X     X X
  X   X X X egv'      
X X X X X X X X X X
X X   X X X X X X X
X X hhrúka X X X X X X X
X X   X X féhhtu X X X X
X X X X X X X X X X
                   
-knísa X kráku ksínu X X kvani kwájs X X
jákno   dakru áksi   -mikta dakva   X X
X X X X X X X X X X
délni belp   álse   alt' kélva      
X X D X X X X X X X
támna -hémpa   pómsi   namt-        
X X X X X X X X X X
X   rinri ánsu -enśe ántar'        
X X X X X X X X X X
      píŋsu            
X X prasi -psása pśi X X X X X
-ipnea X upre' lapsa épśi lupta X X X X
X X X X X X X X X X
bárno kurpi X gérso -gárśa berti árva wárwa márzi  
  speni   X X stácju svada swája X X
désna   asri X X -isto isva   X X
      X X śtegu     X X
      X X kaśti     X X
X X -tráda X X X tvaw twáŋu X X
      X X X atv'   X X
X X vrata X X X X X X X
  X   X X X X X X X
X X X X X X X X X X
  X   X X X X X X X
  X   X X X -zvóna   X X
váznu X   X X X     X X

Prun-koloraj nur estiĝas per vort-farado!

b) Trielementaj sekvoj /

sekva b c ć d f g h j k l m n p r s ś t v w z
antaŭa                                        
ht                           X            
                          dóhtri            
kt X                                      
X                                      
lk X                                      
X                                      
ls                                 X      
                                -mélsta      
nt               X                        
              -intja                        
pt                                   X    
                                  dáptva    
rk                                   X    
                                  mórkvo    
sk X                         skrízi            
X                                      
sp X                                      
X                                      
st X                         stríku            
X                         bístra            

Alternativaj alfabetoj / kítemari bócolori

a) Cirila /

cirile latinide nomo modeloj
а a a  
б b be  
в v ve  
г g ge  
д d de  
е je je  
ё jo jo ić-búnja  
ж ź źi  
җ dź dźi  
з z ze  
и i i  
й, ј j jo  
к k ka  
л l el  
љ lj lje Ser.
м m em  
н n en  
њ nj nje Ser.
ң ŋ ŋi Tatr.
о o o  
п p pe  
р r er  
с s es  
т t te  
у u u  
ў w wu Blr.
ф f ef  
х hh hha  
ҳ h ha Uzb.
ц c ce  
ч ć ći  
ш ś śi  
щ      
ъ ' u'i Uzb.
ы y y  
ь      
э e e  
ю ju ju  
я ja ja  

Jene kelkaj ekzemploj:

cirile latinide senco
Ка ту тэкэпа натока тла Китакан кэлин? Ka tu teképa natoka tla Kitákan kélin? Ĉu vi povas paroli la Kitakan lingvon?
Квилан ту тэзива? Kvílan tu tezíva? Kie vi loĝas?
Му тэзива энсай Нэўштрэлцу. Mu tezíva énsaj Néwśtrelcu. Mi loĝas en Neŭŝtrelico.
Кваў ту тэнамикта? Kvaw tu tenámikta? Kiel vi nomiĝas?
Мутап нами тээса Рэну. Mútap#1 námi teésa Rénu. Mia nomo estas Reneo.
Квитом годириўак ту тэҳэма? Kvítom gódiriwak tu tehéma? Kiom da jaroj vi havas?
Му тэҳэма кэкдик-ойн годирин. Mu tehéma kekdik-ojn gódirin. Mi havas kvardek unu jarojn.
Ка ту тэҳэма удорин? Ka tu tehéma údorin? Ĉu vi havas gefratojn?
Ё (јо/йо), му тэҳэма кум удорин. Jo, mu tehéma kum údorin. Jes, mi havas tri gefratojn.
Ка ту яў тэҳэма бамборин? Ka tu jaw tehéma bámborin? Ĉu vi jam havas infanojn?
Нэм, му нук нэм тэҳэма бамборин. Nem, mu nuk nem tehéma bámborin. Ne, mi ankoraŭ ne havas infanojn.

RIM: Ĉi-supre vi trovas kelkajn ekzemplojn, sed en la aliaj ĉapitroj mi ne uzas la cirilan skribon, ĉar la tajpado malfacilas pro mia germana Vindozo.

Literoj uzataj dialekte / bóciri biwéptari rázdupi

latinide cirile funkcio komento
ë ə
ţ   c estiĝas dialekte el t antaŭ i
y ы ı estiĝas dialekte el u
ö ө   umlaŭto estiĝinta el o
ü ү(#1)   umlaŭto estiĝinta el u

Al la sekva ĉapitro
07.02.2023