Infinitivoj | |||
---|---|---|---|
1. | na-gnáća | peli | Pl.: gnać |
2. | na-húkća | ululi | Pl.: hukać |
3. | na-láća | verŝi | Pl.: lać |
4. | na-píća(#1) | trinki | Pl./A.Sor.: pić |
Infinitivoj | |||
---|---|---|---|
1. | na-sójda | soni | Fin.: soida |
Ĉi tiu silabo -im-(#1) tute ne rilatas al la diminutiva sufikso -im-! Ĝi nur ekzistas en verboj el la Tokpisina lingvo.
1. | na-áwtima | publikigi | TokP.: autim | ||
2. | na-hápima(#1) | duonigi | TokP.: hapim | hápo(#1) | duono; parto |
3. | na-kátima | tranĉi | TokP.: katim | kátimelo | tranĉilo |
4. | na-kólima (Var.: na-kólma) | voki | TokP.: kolim | ||
5. | na-lárima | permesi | TokP.: larim | ||
6. | na-lúkima | vidi | TokP.: lúkim | ||
7. | na-lúsima | perdi | TokP.: lúsim | ||
8. | na-pásima | fermi | TokP.: pasim | ||
9. | na-púlima | perforti | TokP.: púlim | ||
10. | na-ráwsima | forigi, deigi | TokP.: rausim | ||
11. | na-suríkima | malfari | TokP.: surikim | ||
12. | na-tókima | informi | TokP.: tokim | ||
13. | na-wókima(#2) | labori, fari | TokP.: wokim |
1. | na-pojs-rájtina | forrajdi | Fin.: pois + v-u malsupre |
2. | na-rájtina | rajdi | Cig.(Burg.): rajtinel |
3. | na-śeprína | balai | Cig.(Roman): šeprínel |
Infinitivoj | |||
---|---|---|---|
1. | na-ćútaja | migri | Keĉ.: chutay |
2. | na-búgja | aĉeti | Gt.: bugjan |
3. | na-gólja | saluti | Gt.: gôljan |
4. | na-kásja | obei | Keĉ.: kasuy |
5. | na-láwsja | malligi; malnodi; malplekti; (fig.) senigi | Gt.: lausjan |
6. | na-páwja(#1) | moviĝi | Keĉ.: paway |
7. | na-pítaja | ripari | Fin.: pitää(#2) |
8. | na-pítja | ŝati | |
9. | na-plínsja | danci | Gt.: plinsjan |
10. | na-sájkja(#3) | alporti, iri por preni; venigi | Isl.: sækja |
11. | na-súćja(#4) | flankeniri, ĉirkaŭiri, .. | Keĉ.: suchuy |
12. | na-súlja | fondi | Gt.: ga-suljan |
13. | na-táwja | rezultigi | Gt.: taujan |
14. | na-wópja | lamenti | Gt.: wopjan |
Pruntaĵoj | |||
1. | na-pásja | esti bona/ĝusta/konvena | Cig.(Lov.): pasij |
Tria persono | |||
1. | na-kósja | tusi | Lit.: kosi |
ku-klaso(#1) | |||
---|---|---|---|
1. | na-kváma | decidi | Sva.: kuamua |
2. | na-kwánza | komenci | Sva.: kuanza |
Infinitivoj | |||
---|---|---|---|
1. | na-déma | citi | Uzb.: dämoq |
2. | na-kújsma(#1) | redukti | Turk.: kısmak |
1. | na-duróna | toleri | Alb.: durón |
2. | na-uróna | gratuli | Alb.: urón |
3. | na-vepróna | agi | Alb.: veprón |
Infinitivoj | |||
---|---|---|---|
1. | klor-(#1) | klud- | Fr.: clore |
2. | na-liéra | ligi | Fr.: lier |
3. | na-ruara | vagi | Galc.: ruar |
4. | na-suéra | ŝviti | Fr.: suer |
5. | na-zoara | zumi | Galc.: zoar |
RIM: Tiu tipo eĉ ekzistas en Esperanto, kiel montras la vortoj diri, fari, iri, kuiri kaj stari.
Tria persono | |||
---|---|---|---|
1. | na-hápsa | abundi | Het.: hapzi 'to be abundant' ("abundi") |
2. | na-lúksja | heliĝi | Het.: luktsi |
3. | na-úpsa | leviĝi [pri suno] | Het.: up-tsi |
4. | na-wéksa | deziri | Het.: wek-tsi |
Refleksivoj | |||
1. | na-fársa | perei | Isl.: farask |
Infinitivoj | |||
---|---|---|---|
1. | na-gójśa(#1) | kuraci | Ma.Sor.: gójś |
2. | na-sráśa(#2) | feki | Ma.Sor.: sraś |
Infinitivoj | |||
---|---|---|---|
1. | na-bílta | paroladi | Lit.: bilti (Lit.: biloti, Ltv.: bilst, Mn.Pr.: billit) |
2. | na-bújta | ekzisti | Rus.: быть [bytj], Ukr.: бити [byty], Slvk.: byť (Ma.Sor.: byś, Mn.Pr.: bût, boût, Ltv.: būt, Lit.: būti) |
3. | na-dáptva(#1) | ricevi | Ltv.: dabūt |
4. | na-déta | meti | Lit.: dėti |
5. | na-dóta | parki | Lit.: dėti + ablaŭto |
6. | na-drísta | aŭdaci | Lit.: drįstù, drįsti (Sans.: dhrs-nôti, Gr.: thérsos) |
7. | na-dústa | sufoki | Lit.: dusti |
8. | na-gáwta | ricevi | Lit.: gáuti |
9. | na-gróta | graki | Lit.: gróti (EWB) (Ger.: krähen) |
10. | na-hárta | plugi | Lit.: árti, Ltv.: art |
11. | na-jáwsta | antaŭsenti | Ltv.: jaust "senti; antaŭsenti" |
12. | na-kéjsta | varii | Lit.: keisti |
13. | na-kísta | ŝanĝi | Lit.: kisti |
14. | na-klásta | kuŝigi, meti | Rus.: класть [klastj] |
15. | na-klóta | etendi (kuŝe); surkovri | Lit.: klóti |
16. | na-koánta(#2) | agi | Ĉeĥ.: konat, Slvk.: konať |
17. | na-lémta | decidi | Lit.: lémti (lėmė) |
18. | na-líkta | resti | Lit.: lìkti (lìko) (Toĥ.A: lip-, Isl.: leifar) |
19. | na-lípta | glui | Lit.: lìpti (limpa) (Sans.: limpati) |
20. | na-mélsta | peti | Lit.: melsti |
21. | na-míkta | okulsigni, palpebrumi | Slov.: migati |
22. | na-mínta | treti | Lit.: mìnti |
23. | na-mójta | lavi | Rus.: мыть, мою [mytj, moju] |
24. | na-mólita | preĝi | Rus.: молить [molítj] |
25. | na-ópeta | instrui | Fin.: opettaa* (oppi*) |
26. | na-píta(#3) | trinki | Rus.: пить [pitj], Kr.: piti, Slvk.: piť (Pl.: pić, Plb.: pait; Ved.: pītáye 'to drink' ("trinki")) |
27. | na-pójsta | forigi | Fin.: poistaa (pois > pojs "for") |
28. | na-ráśta | skribi | Lit.: rašti (rašyti) |
29. | na-skoánta(#4) | koaguli | mallongigo el sam "kune" kaj na-koánta "agi" |
30. | na-skúta | razi | Ltv.: skūt (prez. skuj, pret. skuva) (Lit.: skùsti, prez. skùta, skùto) |
31. | na-spjáwta | sputi | Lit.: spiáuti |
32. | na-sráta(#5) | feki | Rus.: срать [sratj] |
33. | na-súkta | tordi | Lit.: sùkti, Ltv.: sukt (Kr.: sukati, Pl.: sukać) |
34. | na-túpta | kaŭri | Lit.: tūpti (tupėti) |
35. | na-vísta | velki | Lit.: výsti (Mn.A.Ger.: wesanên, Mn.Angl.: wisnian) |
Tria persono | |||
1. | na-déhhta | taŭgi | Pld.: döcht (Ger.: taugen, Mn.Angl.: dugan) |
2. | na-géjta | farti | Ger.: geht's |
Derivita substantivo | |||
1. | na-élta | vivi | Hung.: élet (élni) (Fin.: elää, Est.: elama) |
Infinitivoj | |||
---|---|---|---|
1. | na-gótja | rapidi | Lit.: góti |
Samgrupaj estas la du verbaj sufiksoj -etj- kaj -intj-, kies morfemoj englutis la infinitivajn finaĵojn de siaj etimoj.
1. | -etj-(#1) | -iĝ- | Rus.: -еть [-etj] |
2. | -intj-(#2) | -ig- | Lit.: -inti |
Infinitivoj | |||
---|---|---|---|
1. | na-kójva | meti | Kaz.: khojîv |
o>v-regulo(#R1) | |||
1. | na-jáva | deziri | Ĉin.: 要 [yào] |
2. | na-jôva | intenci | Ĉin.: 要 [yào] |
3. | na-kósva | rajdi | Mŝt.: koso_ yó |
u>v-regulo(#R2) | |||
1. | na-cúhhva | ĝermi | Mong.: цухуйх [cuĥujĥ] |
2. | na-dákva | ĉirkaŭbraki | Jap.: daku(#V) |
3. | na-húkva(#1) | perdiĝi; malaperi | Fin.: hukkua |
4. | na-kárva | prunti; lui | Jap.: karu(#V) |
5. | na-kírva | tranĉi | Jap.: kiru(#V) |
6. | na-láwsva | esprimi, (el)diri | Fin.: lausua |
7. | na-línkva | gluti | Kim.: llyncu |
8. | na-málva | plenigi | Ak.: malū |
9. | na-núgva | malvesti | Jap.: nugu(#V) |
10. | na-pújtva | blovi | Gua.: pytu |
11. | na-púkva(#2) | blovi | Keĉ.: pukuy |
12. | na-súćva(#3) | flankeniri; ĉirkaŭiri; ... | Keĉ.: suchuy |
na-jága | kion fari, "kii" | Kalm.: yaγɒ-(#1) | Tejága Paolo je peóso? |
Kion faras Paŭlo je la hundo?(#2) |
Lajága je házu? | Kio okazis al domo? |
En sociolekto ekzistas negacia verbo.
na-njéśa | ne -i | Enc.: ńe-ś | Íti tenjéśa naéta káwkun. | Itino ne manĝas kukon. | |
kutime | Íti nem teéta káwkun. | ||||
kun memstara modalverbo | Íti njéśaź temóga naéta káwkun. | Itino ne ŝatas manĝi kukon. | kun konverbo je -ź | ||
Íti mógaź tenjéśa naéta káwkun. | |||||
kun sufiksa modalverbo | Íti tenjéśa naétdurta káwkun. | modala sufikso ĉe la ĉefa verbo | |||
Íti tenjéśdurta naéta káwkun. | modala sufikso ĉe la negacia verbo | ||||
kutime | Íti nem temóga naéta káwkun. |
La negacia verbo povas esti eĉ mem negata per la prefikso an- kaj tiam signifas "ja" kaj estas pli malpli sinonima kun la ne derivata adverbo doŋ.
na-annjéśa | ja -i | Enc.: ńe-ś | Íti teannjéśa naéta káwkun. | Itino ja manĝas kukon. | |
kutime | Íti doŋ teéta káwkun. | ||||
kun memstara modalverbo | Íti annjéśaź temóga naéta káwkun. | Itino ja ŝatas manĝi kukon. | kun konverbo je -ź | ||
Íti mógaź teannjéśa naéta káwkun. | |||||
kun sufiksa modalverbo | Íti teannjéśa naétdurta káwkun. | modala sufikso ĉe la ĉefa verbo | |||
Íti teannjéśdurta naéta káwkun. | modala sufikso ĉe la negacia verbo | ||||
kutime | Íti doŋ temóga naéta káwkun. |
Al la sekva ĉapitro
25.06.2024