Kitakujo 

Verberoj parencaj / gèra-sónelmori asmíjatari

- Ĝeneralaj afiksoj / sómari gubánduri

Tempoj

Ili evoluis el kvar PraKitakaj klasoj.

Tempoj Njaka Dźíga Dzitáka Kitaka Tivada Joĵika Tivuka Dęguti "toka-me" esp-e
prezenco nu-,
ny-
ti-, tj- te- te- te- te- te- te- te- -as
prez. nuna X X nu-, ny- nu- nu- nu- nu- nu- nu- nun -as
preterito va-,
vä-
le-, l- la- la- la- la- la- lë- la- -is
futuro mo-,
mö-
mo-, m- mo- sje-,
voj-,
mo-
sje-,
voj-,
mo-
sje-,
voj-,
mo-
sje-,
voj-,
mo-
sje-,
voj-,
mo-
sje-,
voj-
-os

Modoj

Modoj Njaka Dźíga Dzitáka Kitaka Tivada Joĵika Tivuka Dęguti "toka-me" esp-e
indikativo   - - - - - - - - -
imperativo go-,
gö-
go- go- go-, -j go-, -j go-, -j go-, -j go-, -j -j -u
imp. ĝent.   kō-, kaw- kow- kow- kow- kow- kow- kaw- kow- bonvolu -i
malperm. ma-,
mä-
ma-, m- ma- ma- ma- ma- ma- ma- ma- ne -u
infinitivo -nô,
-ni
- na- na- na- na- na- në- na- -i
kondicion.   vu-, vü- vu-, vy- vu- vu- vu- vu- vu- vu- -us

Agadmanieroj

Agadmanieroj Njaka Dźíga Dzitáka Kitaka Tivada Joĵika Tivuka Dęguti "toka-me" esp-e
  lo-, lö- ka-, kal- ko- ko- ko- ko- ko- ko- ko- ek-
  åp-, ep- pi-, pin- sa- sa- sa- sa- sa- së- sa- malek-
Durativo X X daw- daw- daw- daw- daw- daw-,
-ćuv-
-ćuv- -ad-
Fientivo vo-, - ve-, vj- ve- ve-,
-intj-
ve-,
-intj-
ve-,
-intj-
ve-,
-intj-
ve-,
-įç-
-intj- -iĝ-
Kaŭzativo må-, me- me-, mj- me- me-,
-etj-
me-,
-etj-
me-,
-etj-
me-,
-etj-
me-,
-eç-
-etj- -ig-

Participoj

Participoj Njaka Dźíga Dzitáka Kitaka Tivada Joĵika Tivuka Dęguti "toka-me" esp-e
part. pr. p. gi- gi- bë- bi- bi- bi- bi- pi- bi- -at-
part. prt. p. di- di- bël-, bër- bil- bil- bil- bil- pil- bil- -it-
part. fut. p. X X bës- bis- bis- bis- bis- pis- bis- -ot-
part. pr. a. daj- daj- ru-, ry- ru- ru- ru- ru- ru- ru- -ant-
part. prt. a. X X rul-, rur- rul- rul- rul- rul- rul- rul- -int-
part. fut. a. X X rus- rus- rus- rus- rus- rus- rus- -ont-

Aspektoj

Aspektoj Njaka Dźíga Dzitáka Kitaka Tivada Joĵika Tivuka Dęguti "toka-me" esp-e
imperfekto X X -tars- (-)tars-,
-irk-
-tars- -tars- -tars- -tars- -tars-,
-irk-
-intas
progresivo X X -tan- -aćk-,
tân
-tan- -aćk-,
tân
-aćk- -aćk-,
(tan)
-aćk-,
tân
-antas
prospektivo X X -uwan -uwan,
-aj-
-uwan -uwan -uwan -uwan -uwan,
-aj-
-ontas

- Diferencoj ĉe pasivo / sápkori béjsaj njàkara-kíni

En la Meza Kitaka kaj Dźiga ambaŭ eblecoj kunekzistas. En la Dzitaka nur ekzistas la analita varianto, ĉar tie mankas ĉiuj pasivaj sufiksoj.

Sinteze

Lingvo/Dialekto Formado Frazo Senco
Kit., Joź., Tivada,
Tivuka kaj Dęgutia
-ew- (+ ag. je -t) Íti ladánjewa Paolut. Itino estis batata de Paŭlo.
"Tokame"-Dialekto -ikt- (+ ag. je -t) Íti Paolut ladánjikta-paj.
Mez. Kit. sen Nordokc. -ew- (+ ag. je -t) Íti ladánjewa Paolut.
Nordokc. Meza -ew- (+ ot X) Íti ladánjewa ot Paolu.
Norda kaj Sudor. MA
Kit.
-ew- (+ ot X) Ítë lahádzewa ot Paolu.
Dźiga -ew- (+ apa X) Íti lapókewa apa Pōlu.
Kitaka, Joźika, Tivada,
Tivuka kaj Dęgutia
-ew- (+ ag. je -t) Áplo sjenjámewa Újtut.
Áplo monjámewa Újtut.  
Pomo estos manĝata de Ujto.
"Tokame"-Dialekto -ikt- (+ ag. je -t) Áplo Újtut sjenjámikta-paj.
Mez. Kit. sen Nordokc. -ew- (+ ag. je -t) Máhhmeno monjámewa Újtut.
Máhhmeno vojnjámewa Újtut.
Nordokc. Meza -ew- (+ ot X) Máhhmeno monjámewa ot Újtu.
Máhhmeno sjenjámewa ot Újtu.
Sudor. MA Kit. -ew- (+ ot X) Máhhmeno monjámewa ot Újtu.
Norda MA Kit. -ew- (+ ot X) Máhhmeno monjámewa ot Ytu.
Dźiga -ew- (+ apa X) Makméno monjámewa apa Ütu.

Analite

Lingvo/Dialekto Formado Frazo Senco
Okc. Mez. Kit. naésa, natjéka + part. pas. je
bi-, bil-, bis- (+ ag. je -t)
Íti latjéka bidánja Paolut. Itino estis batata de Paŭlo.
Nordokc. Mez. naésa, natjéka + part. pas. je
bi-, bil-, bis- (ot X)  
Íti latjéka bidánja ot Paolu.
Dzit. kaj Sudokc.
MA Kit.
naéza + part. pas. je
bë-, bël-, bës- (ot X)
Ítë laéza hádza ot Páwlu.
Dźiga ésa + part. pas. je
gi- aŭ di- (apa X)
Íti lésa gipóka apa Pōlu.
Okc. Mez. Kit. naésa, natjéka + part. pas. je
bi-, bil-, bis- (+ ag. je -t)
Máhhmeno motjéka binjáma Újtut.
Máhhmeno sjetjéka binjáma Újtut.
Pomo estos manĝata de Ujto.
Nordokc. Mez. naésa, natjéka + part. pas. je
bi-, bil-, bis- (ot X)
Máhhmeno motjéka binjáma ot Újtu.
Máhhmeno sjetjéka binjáma ot Újtu.
Dzit. kaj Sudokc.
MA Kit.
naéza + part. pas. je
bë-, bël-, bës- (ot X)
Makhméno moéza njáma ot Yjtu.
Dźiga ésa + part. pas. je
gi- aŭ di- (apa X)
Makméno moésa ginjáma apa Ütu.

Al la sekva ĉapitro
08.09.2017