En la norda kaj sudorienta partoj estas uzeblaj du helpverboj, nome na-ésa "esti" kaj na-héma "havi". La uzado dependas de la regionaj preferoj kaj verbogrupoj. La mikso similas al la itala, franca kaj germana lingvoj.
En la sudokcidenta regiono nur uzeblas la helpverbo na-héma "havi", ĉar tie na-ésa estas uzata por la pasivo. (Sude de la dialekto-limo de la sufikso -ew-, kiu ne ekzistas en la Dzitaka kaj najbaraj Kitakaj dialektoj.) Modelas por tio la hispana, portugala, angla kaj la hetita(†#1) lingvoj.
Kitaka | Senco | Sude | Norde |
---|---|---|---|
Paolu lagéjirka der tla gáturi. |
Paŭlo estis irinta tra la stratoj. |
Pawlu lahéma rulgéja der tla gáturë. |
Paolu laésa rulgéja der tla gáturë. |
Mánji teâkirka pérneku réko. |
Manjo estas veturinta trans riveron. |
Manjë tehéma rulâka pérneky réko. |
Manjë teésa rulâka pérneky réko. |
Máksu lamákirka káwkun. |
Makso estis manĝinta kukon. |
Máksu lahéma rulmáka káwkun. |
Máksu lahéma rulmáka káwkun. |
Tie nur uzeblas la helpverbo na-ésa "esti", ĉar la pasivo ĉi tie funkcias per sufikso (-ew-), kaj distingo per diversaj helpverboj ne necesas.
Kitaka | Senco | Dialekte |
---|---|---|
Prícu lamákirka léjpin. | Frico estis manĝinta panon. | Prícu laésa rulmáka léjpin. |
03.09.2018