Kitakujo 

Sociolektaj numeraloj / Sóćari tàlu-sónori

1. Sociolektaj formoj de numeraloj / Sóćari ŋúpiri tàlu-sónorini

kíntua unua Gl.: cintu-, cintus 'first' ("unua")(#1)
śúsa Ur.: š(v)-usë(#2)
-ksan(#3) de dek Fin.: -ksan, -ksän(#4)
snewksan ok Eg.: snéwe + v-u supre
palksan naŭ Mingr.: palo, paluo, HNk.: pał, HBz.: pałëw, Mrg./Vmd.: pału + v-u supre
puol- duon- Fin.: puoli
puolsínte(#5) kvindek vidu supre + Ltv.: simt
puolsnaw(#6) unu kaj duono vidu supre + Eg.: snéwe + ablaŭto
-mujn(#7) -dek Kom.: мын [-myn](#8)
kum-mujn tridek Ĉerm.: kum + Kom.: мын [-myn]
nal-mujn kvardek Ĉerm.: nal, nalat + Kom.: мын [myn]
vit-mujn kvindek Kom.: вит [vit], Udm.: вить [vit'] + Kom.: мын [myn]
-gajn -dudek Kim.: ugain, deugain, trigain, pedwar ugain, chweugain '20, 40, 60, 80, 120'(#9)
snew-gajn kvardek v-u supre
-jur -cent Nen.: юрʼʼ [yur] 'hundred' ("cent")
snew-jur ducent v-u supre
-deb mil Ted.: debū(#10)
tirdeb tri mil v-u supre

Sur ludaj kuboj / Úpsaj púklari kvútiri

Dum la kuba ludado oni uzas apartajn numeralojn.

Numeralo Senco Etimo Devena formo Senco
huk unu Keĉ.: huk    
õm(#1) du Naŭ.: ome õmki(#2) kvar
jãm(#3) tri Lak.: yámni jãmki(#4) ses
kãn(#5) kvar Juk.: kan kãnki(#6) ok
po(#7) kvin Gua.: po poki(#8) dek
wãk(#9) ses Juk.: wak õm wãk(#10) dek du

Eĉ eblas pliaj kombinoj jene:

wâk ses 6
wâk huk sep 6 + 1
wâk ôm ok 6 + 2
wâk jâm naŭ 6 + 3
wâk kân dek 6 + 4
wâk po dek unu 6 + 5
 
ôm wâk(#1) dek du 2x6
ôm wâk huk(#1) dek tri 2x6 + 1
ôm wâk ôm(#1) dek kvar 2x6 + 2
ôm wâk jâm(#1) dek kvin 2x6 + 3
ôm wâk kân dek ses 2x6 + 4
ôm wâk po dek sep 2x6 + 5
 
jâm wâk(#1)(#2) dek ok 3x6
jâm wâk huk(#1) dek naŭ 3x6 + 1
jâm wâk ôm du dek 3x6 + 2
jâm wâk jâm dudek unu 3x6 + 3
jâm wâk kân dudek du 3x6 + 4
jâm wâk po dudek tri 3x6 + 5
 
kân wâk dudek kvar 4x6
kân wâk huk dudek kvin 4x6 + 1
kân wâk ôm dudek ses 4x6 + 2
kân wâk jâm dudek sep 4x6 + 3
kân wâk kân dudek ok 4x6 + 4
kân wâk po dudek naŭ 4x6 + 5
 
po wâk(#1) tridek 5x6
po wâk huk(#1) tridek unu 5x6 + 1
po wâk ôm tridek du 5x6 + 2
po wâk jâm tridek tri 5x6 + 3
po wâk kân tridek kvar 5x6 + 4
po wâk po tridek kvin 5x6 + 5
 
muns(#3) tridek ses 36
muns huk tridek sep 36 + 1
muns ôm tridek ok 36 + 2
muns jâm tridek naŭ 36 + 3
muns kân kvardek 36 + 4
muns po kvardek unu 36 + 5
muns wâk kvardek du 36+6
muns wâk huk kvardek tri 36+6+1
muns wâk ôm kvardek kvar 36+6+2
muns wâk jâm kvardek kvin 36+6+3
muns wâk kân kvardek ses 36+6+4
muns wâk po kvardek sep 36+6+5
 
muns ôm wâk kvardek ok 36+2*6
muns ôm wâk huk kvardek naŭ 36+2x6 + 1
muns ôm wâk ôm kvindek 36+2x6 + 2
muns ôm wâk jâm kvindek unu 36+2x6 + 3
muns ôm wâk kân kvindek du 36+2x6 + 4
muns ôm wâk po kvindek tri 36+2x6 + 5
 
muns jâm wâk kvindek kvar 36+3x6
muns jâm wâk huk kvindek kvin 36+3x6 + 1
muns jâm wâk ôm kvindek ses 36+3x6 + 2
muns jâm wâk jâm kvindek sep 36+3x6 + 3
muns jâm wâk kân kvindek ok 36+3x6 + 4
muns jâm wâk po kvindek naŭ 36+3x6 + 5
 
muns kân wâk sesdek 36+4x6
muns kân wâk huk sesdek unu 36+4x6 + 1
muns kân wâk ôm sesdek du 36+4x6 + 2
muns kân wâk jâm sesdek tri 36+4x6 + 3
muns kân wâk kân sesdek kvar 36+4x6 + 4
muns kân wâk po sesdek kvin 36+4x6 + 5
 
muns po wâk sesdek ses 36+5x6
muns po wâk huk sesdek sep 36+5x6 + 1
muns po wâk ôm sesdek ok 36+5x6 + 2
muns po wâk jâm sesdek naŭ 36+5x6 + 3
muns po wâk kân sepdek 36+5x6 + 4
muns po wâk po sepdek unu 36+5x6 + 5
 
ôm muns sepdek du 2x36
ôm muns huk sepdek tri 2x36 + 1
ôm muns ôm sepdek kvar 2x36 + 2
ôm muns jâm sepdek kvin 2x36 + 3
ôm muns kân sepdek ses 2x36 + 4
ôm muns po sepdek sep 2x36 + 5
ôm muns wâk sepdek ok 2x36+6
ôm muns wâk huk sepdek naŭ 2x36+6+1
ôm muns wâk ôm okdek 2x36+6+2
ôm muns wâk jâm okdek unu 2x36+6+3
ôm muns wâk kân okdek du 2x36+6+4
ôm muns wâk po okdek tri 2x36+6+5
 
ôm muns ôm wâk okdek kvar 2x36+2*6
ôm muns ôm wâk huk okdek kvin 2x36+2x6 + 1
ôm muns ôm wâk ôm okdek ses 2x36+2x6 + 2
ôm muns ôm wâk jâm okdek sep 2x36+2x6 + 3
ôm muns ôm wâk kân okdek ok 2x36+2x6 + 4
ôm muns ôm wâk po okdek naŭ 2x36+2x6 + 5
 
ôm muns jâm wâk naŭdek 2x36+3x6
ôm muns jâm wâk huk naŭdek unu 2x36+3x6 + 1
ôm muns jâm wâk ôm naŭdek du 2x36+3x6 + 2
ôm muns jâm wâk jâm naŭdek tri 2x36+3x6 + 3
ôm muns jâm wâk kân naŭdek kvar 2x36+3x6 + 4
ôm muns jâm wâk po naŭdek kvin 2x36+3x6 + 5
 
ôm muns kân wâk naŭdek ses 2x36+4x6
ôm muns kân wâk huk naŭdek sep 2x36+4x6 + 1
ôm muns kân wâk ôm naŭdek ok 2x36+4x6 + 2
ôm muns kân wâk jâm naŭdek naŭ 2x36+4x6 + 3
ôm muns kân wâk kân cent 2x36+4x6 + 4
ôm muns kân wâk po cent unu 2x36+4x6 + 5
 
ôm muns po wâk cent du 2x36+5x6
ôm muns po wâk huk cent tri 2x36+5x6 + 1
ôm muns po wâk ôm cent kvar 2x36+5x6 + 2
ôm muns po wâk jâm cent kvin 2x36+5x6 + 3
ôm muns po wâk kân cent ses 2x36+5x6 + 4
ôm muns po wâk po cent sep 2x36+5x6 + 5
 
jâm muns cent ok 3x36
jâm muns huk cent naŭ 3x36 + 1
jâm muns ôm cent dek 3x36 + 2
jâm muns jâm cent dek unu 3x36 + 3
jâm muns kân cent dek du 3x36 + 4
jâm muns po cent dek tri 3x36 + 5
jâm muns wâk cent dek kvar 3x36+6
jâm muns wâk huk cent dek kvin 3x36+6+1
jâm muns wâk ôm cent dek ses 3x36+6+2
jâm muns wâk jâm cent dek sep 3x36+6+3
jâm muns wâk kân cent dek ok 3x36+6+4
jâm muns wâk po cent dek naŭ 3x36+6+5
 
jâm muns ôm wâk cent dudek 3x36+2*6
jâm muns ôm wâk huk cent dudek unu 3x36+2x6 + 1
jâm muns ôm wâk ôm cent dudek du 3x36+2x6 + 2
jâm muns ôm wâk jâm cent dudek tri 3x36+2x6 + 3
jâm muns ôm wâk kân cent dudek kvar 3x36+2x6 + 4
jâm muns ôm wâk po cent dudek kvin 3x36+2x6 + 5
 
jâm muns jâm wâk cent dudek ses 3x36+3x6
jâm muns jâm wâk huk cent dudek sep 3x36+3x6 + 1
jâm muns jâm wâk ôm cent dudek ok 3x36+3x6 + 2
jâm muns jâm wâk jâm cent dudek naŭ 3x36+3x6 + 3
jâm muns jâm wâk kân cent tridek 3x36+3x6 + 4
jâm muns jâm wâk po cent tridek unu 3x36+3x6 + 5
 
jâm muns kân wâk cent tridek du 3x36+4x6
jâm muns kân wâk huk cent tridek tri 3x36+4x6 + 1
jâm muns kân wâk ôm cent tridek kvar 3x36+4x6 + 2
jâm muns kân wâk jâm cent tridek kvin 3x36+4x6 + 3
jâm muns kân wâk kân cent tridek ses 3x36+4x6 + 4
jâm muns kân wâk po cent tridek sep 3x36+4x6 + 5
 
jâm muns po wâk cent tridek ok 3x36+5x6
jâm muns po wâk huk cent tridek naŭ 3x36+5x6 + 1
jâm muns po wâk ôm cent kvardek 3x36+5x6 + 2
jâm muns po wâk jâm cent kvardek unu 3x36+5x6 + 3
jâm muns po wâk kân cent kvardek du 3x36+5x6 + 4
jâm muns po wâk po cent kvardek tri 3x36+5x6 + 5
 
kân muns cent kvardek kvar 4x36
kân muns huk cent kvardek kvin 4x36 + 1
kân muns ôm cent kvardek ses 4x36 + 2
kân muns jâm cent kvardek sep 4x36 + 3
kân muns kân cent kvardek ok 4x36 + 4
kân muns po cent kvardek naŭ 4x36 + 5
kân muns wâk cent kvindek 4x36+6
kân muns wâk huk cent kvindek unu 4x36+6+1
kân muns wâk ôm cent kvindek du 4x36+6+2
kân muns wâk jâm cent kvindek tri 4x36+6+3
kân muns wâk kân cent kvindek kvar 4x36+6+4
kân muns wâk po cent kvindek kvin 4x36+6+5
 
kân muns ôm wâk cent kvindek ses 4x36+2*6
kân muns ôm wâk huk cent kvindek sep 4x36+2x6 + 1
kân muns ôm wâk ôm cent kvindek ok 4x36+2x6 + 2
kân muns ôm wâk jâm cent kvindek naŭ 4x36+2x6 + 3
kân muns ôm wâk kân cent sesdek 4x36+2x6 + 4
kân muns ôm wâk po cent sesdek unu 4x36+2x6 + 5
 
kân muns jâm wâk cent sesdek du 4x36+3x6
kân muns jâm wâk huk cent sesdek tri 4x36+3x6 + 1
kân muns jâm wâk ôm cent sesdek kvar 4x36+3x6 + 2
kân muns jâm wâk jâm cent sesdek kvin 4x36+3x6 + 3
kân muns jâm wâk kân cent sesdek ses 4x36+3x6 + 4
kân muns jâm wâk po cent sesdek sep 4x36+3x6 + 5
 
kân muns kân wâk cent sesdek ok 4x36+4x6
kân muns kân wâk huk cent sesdek naŭ 4x36+4x6 + 1
kân muns kân wâk ôm cent sepdek 4x36+4x6 + 2
kân muns kân wâk jâm cent sepdek unu 4x36+4x6 + 3
kân muns kân wâk kân cent sepdek du 4x36+4x6 + 4
kân muns kân wâk po cent sepdek tri 4x36+4x6 + 5
 
kân muns po wâk cent sepdek kvar 4x36+5x6
kân muns po wâk huk cent sepdek kvin 4x36+5x6 + 1
kân muns po wâk ôm cent sepdek ses 4x36+5x6 + 2
kân muns po wâk jâm cent sepdek sep 4x36+5x6 + 3
kân muns po wâk kân cent sepdek ok 4x36+5x6 + 4
kân muns po wâk po cent sepdek naŭ 4x36+5x6 + 5
 
po muns cent okdek 5x36
po muns huk cent okdek unu 5x36 + 1
po muns ôm cent okdek du 5x36 + 2
po muns jâm cent okdek tri 5x36 + 3
po muns kân cent okdek kvar 5x36 + 4
po muns po cent okdek kvin 5x36 + 5
po muns wâk cent okdek ses 5x36+6
po muns wâk huk cent okdek sep 5x36+6+1
po muns wâk ôm cent okdek ok 5x36+6+2
po muns wâk jâm cent okdek naŭ 5x36+6+3
po muns wâk kân cent naŭdek 5x36+6+4
po muns wâk po cent naŭdek unu 5x36+6+5
 
po muns ôm wâk cent naŭdek du 5x36+2*6
po muns ôm wâk huk cent naŭdek tri 5x36+2x6 + 1
po muns ôm wâk ôm cent naŭdek kvar 5x36+2x6 + 2
po muns ôm wâk jâm cent naŭdek kvin 5x36+2x6 + 3
po muns ôm wâk kân cent naŭdek ses 5x36+2x6 + 4
po muns ôm wâk po cent naŭdek sep 5x36+2x6 + 5
 
po muns jâm wâk cent naŭdek ok 5x36+3x6
po muns jâm wâk huk cent naŭdek naŭ 4x36+3x6 + 1
po muns jâm wâk ôm ducent 5x36+3x6 + 2
po muns jâm wâk jâm ducent unu 5x36+3x6 + 3
po muns jâm wâk kân ducent du 5x36+3x6 + 4
po muns jâm wâk po ducent tri 5x36+3x6 + 5
 
po muns kân wâk ducent kvar 5x36+4x6
po muns kân wâk huk ducent kvin 5x36+4x6 + 1
po muns kân wâk ôm ducent ses 5x36+4x6 + 2
po muns kân wâk jâm ducent sep 5x36+4x6 + 3
po muns kân wâk kân ducent ok 5x36+4x6 + 4
po muns kân wâk po ducent naŭ 5x36+4x6 + 5
 
po muns po wâk ducent dek 5x36+5x6
po muns po wâk huk ducent dek unu 5x36+5x6 + 1
po muns po wâk ôm ducent dek du 5x36+5x6 + 2
po muns po wâk jâm ducent dek tri 5x36+5x6 + 3
po muns po wâk kân ducent dek kvar 5x36+5x6 + 4
po muns po wâk po ducent dek kvin 5x36+5x6 + 5
 
ŋojst(#4) ducent dek ses 216
ŋojst huk ducent dek sep 216 + 1
ŋojst ôm ducent dek ok 216 + 2
ŋojst jâm ducent dek naŭ 216 + 3
ŋojst kân ducent dukdek 216 + 4
ŋojst po ducent dudek unu 216 + 5

Eblas daŭrigi la skemon uzante la sekvajn vortojn:

Devena formo Senco en ciferoj Cela formo Potenco
śaś-am-nal 1296 śmal 64
wâk-am-po 7776 wump 65
ŋojc-um-śaś 46656 ŋumś 66

2. Apliko de la numeraloj / Jópseni tàlu-sónorini

a) Ok kaj naŭ / bat va gao

Kutime estas uzataj nur la jenaj du kombinoj.

snewksan ok
palksan naŭ

Ĉi tiu inversa nombrado estiĝis laŭ la finna kaj estona.

Krome io simila ekzistas en Ket.: ɨnam bɔn's'aŋ 1qo '8'(#1) kaj qus'am bɔn's'aŋ 1qo '9'(#2). [Laŭ 'Die ketische Sprache', paĝoj 125-126]

Pliaj lingvoj indikas la diferencon al dek, kiel ekz. Zul.: Isishiyagalombili 'eight'(#1) ("ok") kaj Isishiyagalolunye 'nine'(#2) ("naŭ").

Maloftas la kombino kun tir "tri".

tirksan sep

Ĉi tio estiĝis iomete laŭ la etruska, kvankam tie koncernas 17 ĝis 19 kaj 27 ĝis 29 kaj enhavas alian morfemon. [Vidu artikolon pri etruskaj numeraloj en la Germana Vikipedio.]

Tamen ankaŭ eblas pliaj kombinoj, nome de -ksan kun -mujn, -gajn, -jur kaj -deb.

b) Sociolektaj dekoj / sóćari śípuri

Ili sufiksas je -mujn. (Dialekte ekzistas la variaĵo -myn kun plia vokalo.)

  Sociolekte Kutime Komia(#1) Udmurta(#2) Hungara Mansia
30 kum-mujn kumdík комын [komyn] куамын [kwamyn], kuamyn (harminc) (wat)
40 nal-mujn kekdík нелямын [n'el'amyn] (ньыльдон [nyldon]) negyven nälmen, naliman
50 vit-mujn piŋdík ветымын [vetymyn] (витьтон [vit´ton]) ötven atpan
60 mot(#3)-mujn śaśdík квайтымын [kva(j)tymyn] (куатьтон [kuat´ton]) hatvan xotpan
70   pitdík (сизимдас [sizimdas]) (сизьымдон [sizimdon]) hetven (satlow)
80   batdík (кӧкъямысдас [kökjamysdas]) (тямыстон [t´amyston]) nyolcvan (ńolsat)
90   gaodík (ӧкмысдас [ökmysdas]) (укмыстон [ukmyston]) kilencven (ontəlsat)

La ekzemploj el Komia, Udmurta, Mansia kaj 2 el la Hungaraj venas el 'uaetym8x.html'. La hungaraj el 'Kaud. 31', paĝo 52. Kelkaj formoj el "Suomen ja sen sukukielten lukusanoista", paĝo 4-5. Verdaj el ambaŭ interretaj fontoj. Turkisaj el la libreto kaj la finn-lingva teksto.

Nur malmultaj dialektoj provas reguligi la skemon laŭ rangeco.

Eblas la jenaj rangoj:

  Sociolekte Kutime Dzitaka(#1)
rangoj 2a 3a   -
30 tir-mujn ujć-mujn kumdík tër-myn
40 dor-mujn nal-mujn kekdík nal-myn, nar-myn
50 vit-mujn pram-mujn piŋdík vët-myn
60 muc-mujn mot-mujn śaśdík muc-myn
70 poŋ-mujn jet-mujn pitdík poŋ-myn
80 wal-mujn aśt-mujn batdík wal-myn, war-myn
90 kwajs-mujn ciw-mujn gaodík pajs-myn

Ankaŭ eblus kombino kun -ksan ĉe 80 kaj 90, se nur gravas la rangeco.

  Kitake
80 snew-ksan-mujn
90 pal-ksan-mujn

c) Sociolektaj dudekoj / sóćari kúlmenori

  Sociolekte Kutime Dźiga(#1) rimarkoj
40 snew-gajn kekdík snőgajn, nőgajn  
60 tir-gajn śaśdík tirgajn Ĝi estas la bazo por la rango pro la kimra: trigain.
80 dor-gajn batdík dorgajn  
100 vit-gajn(#2) sínte vitgajn, vitkajn, vikkajn  
120 muc-gajn sínte ekdík mucgajn, muskajn  
140 poŋ-gajn sínte kekdík poŋgajn, pōgajn  
160 wal-gajn sínte śaśdík walgajn, (waŋajn)  
180 kwajs-gajn sínte batdík kwääsgajn, kwääskajn  
200 biw-gajn eksínte bygajn  

Ankaŭ eblas kombino kun -ksan-, nome jene:

  Kitake Kutime
160 snew-ksan-gajn sínte śaśdik
180 pal-ksan-gajn sínte batdik

Ankaŭ eblas kombino kun -snaw, nome jene:

  Sociolekte Kutime
220 ojnsnaw-gajn eksínte ekdik
230 ojnsnaw-gajn va biw eksínte kumdik
240 eksnaw-gajn eksínte kekdik
250 eksnaw-gajn va biw eksínte píŋdik
260 kumsnaw-gajn eksínte śaśdik
270 kumsnaw-gajn va biw eksínte pitdik
280 keksnaw-gajn eksínte batdik
290 keksnaw-gajn va biw eksínte gaodik
300 piŋsnaw-gajn kumsínte
310 piŋsnaw-gajn va biw kumsínte dik
320 śaśsnaw-gajn kumsinte ekdik
330 śaśsnaw-gajn va biw kumsinte kumdik
340 pitsnaw-gajn kumsinte kekdik
350 pitsnaw-gajn va biw kumsinte piŋdik
360 batsnaw-gajn kumsinte śaśdik
370 batsnaw-gajn va biw kumsinte pitdik
380 gaosnaw-gajn kumsinte batdik
390 gaosnaw-gajn va biw kumsinte gaodik

d) Sociolektaj centoj / sóćari síntiri

Ĝi devas esti kunmetata kun duarangaj numeraloj!

  Sociolekte Kutime
200 snew-jur eksínte
300 tir-jur kumsínte
400 dor-jur keksínte
500 vit-jur piŋsínte
600 muc-jur śaśsínte
700 poŋ-jur pitsínte
800 wal-jur batsínte
900 kwajs-jur gaosínte

Ankaŭ eblas kombino kun -ksan jene:

snewksan-jur okcent
palksan-jur naŭcent

e) Sociolektaj miloj / sóćari elífori

Ĝi devas esti kunmetata kun duarangaj numeraloj!

  Sociolekte Kutime
2000 snew-deb ekmjaŋ
3000 tir-deb kummjaŋ
4000 dor-deb kekmjaŋ
5000 vit-deb piŋmjaŋ

Ankaŭ eblas kombino kun -ksan jene:

snewksan-deb ok mil
palksan-deb naŭ mil

f) Duonoj / hhágasori, ékudori

puol- Fin.: puoli

Ekzistas diversaj variantoj de duonoj.

Sociolekte Kutime Traduko Etimo
puolsínte(#1) píŋdik kvindek Ltv.: simt
Sociolekte Kutime Traduko Etimo
puolsnaw(#1) ojn va ékudo unu kaj duono Eg.: snéwe + ablaŭto e - a
puoltér(#2) ek va ékudo du kaj duono Rus.: три [tri], Alb.: tre, tri, Irl.: tri, ..., Nep./Bng.: tin, Hin.: tiin + ablaŭto i - e
puolnêl(#3) kum va ékudo tri kaj duono Ĉerm.: nal, nalat & Tel.: nala-, nālugu, Tam.: naalu; (Fin.: neljä, Est.: neli, Sam.: njeallje, Hung.: négy) + ablaŭto a - e
puolvêt(#4) kek va ékudo kvar kaj duono Kom./Udm.: вит [vit] (Fin.: viisi, Est.: viis, Sam.: vihtta) + ablaŭto i - e
puolmác(#5) piŋ va ékudo kvin kaj duono Jap.: 六つ [muttsụ] (Jap.(Okinawa): mu:chi, Mn.Jap.: mu) + ablaŭto u - a
puolpêŋ(#6) śaśdik va ékudo ses kaj duono Gua.: pokõi + ablaŭto o - ê

Eĉ eblas kombinoj kun la sufiksoj -ujk- "-ilion-" kaj -erb- "-iliard-".

puoltérujko du kaj duona milionoj
puolmácerbu kvin kaj duona miliardoj

Al la sekva ĉapitro
06.02.2024