Kunmetado / Samdéteni
RIM: La kunmetado tre similas al la maniero en Esperanto, Germana kaj aliaj lingvoj. La baza vorto staras je la fino. En multaj kazoj enmetiĝas afiksoj laŭ la supraj sistemoj. La unua elemento ofte retenas sian vortspecan signon.
Ekz.: sòno-pélto "vortokampo"
pàru-návi "vaporŝipo"
a) Baza vorto estas substantiva radiko / uráha sóno teésa nàmi-sóna dahátu
Substantivo / nàmi-sóno
kunmetaĵo |
traduko |
unua |
traduko |
dua/ĉefa |
traduko |
|
unua |
acíno-lésu |
cedro-arbaro |
acíno |
cedro |
lésu |
arbaro |
|
sub. |
àntar-wáŋo |
interreto |
ántar |
inter |
wáŋo |
reto |
|
prp. |
ánti-búnjo |
fina sono |
ánti |
fino |
búnji |
sono |
-o |
sub. |
apabúnjo |
ablaŭto |
apa |
de |
búnji |
sono |
-o |
prp. |
àpi-mígli |
fumo |
ápi |
fajro |
mígli |
nebulo |
|
sub. |
àpi-góri |
vulkano |
ápi |
fajro |
góri |
monto |
|
sub. |
áplo-púmu |
pomarbo |
áplo |
pomo |
púmu |
arbo |
|
sub. |
búmiáplo |
terpomo |
búmi |
tero |
áplo |
pomo |
|
sub. |
sòno-pélto |
vortokampo |
sóno |
vorto |
pélto |
kampo |
|
sub. |
Adjektivo / òjta-sóno
kunmetaĵo |
traduko |
unua |
traduko |
dua/ĉefa |
traduko |
|
unua |
sâweśo-ujóca |
sanec-damaĝa |
sâweśo |
saneco |
ujóci |
damaĝo |
-a |
sub.(<v.) |
mil-ájsa |
ĝentila |
míla |
kara |
ájso |
afableco, galanteco |
-a |
adj. |
ántartáwta |
internacia |
ántar |
inter |
táwti |
nacio |
-a |
prp. |
Verbo / gèra-sóno
kunmetaĵo |
traduko |
unua |
traduko |
dua/ĉefa |
traduko |
|
unua |
naupbáhintja |
surŝultrigi |
up |
sur |
báhu |
sultro |
-intj-a |
prp.,pop. |
Adverbo / aw-sóno
b) Baza vorto estas verba radiko / uráha sóno teésa gèra-sóna dahátu
Verbo / gèra-sóno
kunmetaĵo |
traduko |
unua |
traduko |
dua/ĉefa |
traduko |
|
unua |
na-gubánda |
alligi |
gu |
al |
na-bánda |
ligi |
|
prp. |
Adjektivo / òjta-sóno
kunmetaĵo |
traduko |
unua |
traduko |
dua/ĉefa |
traduko |
|
unua |
Substantivo / nàmi-sóno
kunmetaĵo |
traduko |
unua |
traduko |
dua/ĉefa |
traduko |
|
unua |
c) Baza vorto estas adjektiva radiko / uráha sóno teésa òjta-sóna dahátu
Adjektivo / òjta-sóno
kunmetaĵo |
traduko |
unua |
traduko |
dua/ĉefa |
traduko |
|
unua |
nèpsu-sína |
ĉiel-blua |
népsi |
ĉielo |
sína |
blua |
|
sub. |
Verbo / gèra-sóno
kunmetaĵo |
traduko |
unua |
traduko |
dua/ĉefa |
traduko |
|
unua |
Substantivo / nàmi-sóno
kunmetaĵo |
traduko |
unua |
traduko |
dua/ĉefa |
traduko |
|
unua |
nèpsu-síno |
ĉiel-bluo |
népsi |
ĉielo |
sína |
blua |
-o |
sub. |
Al la sekva ĉapitro
18.01.2023