Kitakujo 

Kiel aspektas parencaj lingvoj? / Kvaw teismátama máklari kéliri?

- Njaka

RIM: Ĉi tiu lingvo estas unu el la malplej parencaj.

• - post numero pli granda ol 1 ĉiam staras pluralo je -t(i)
• - krome mankas la duala sufikso -ki
• - ĝi nur havas du kazojn, nome nominativon kaj akuzativon je -n
• - ĝi nur havas prepoziciojn
• - la tempoj estas esprimataj jene

prefikso	senco	etimo	ekz.	traduko
nu-, ny-	-as	Prakit.: nu- {IV}	nu-gáwna	faras
va-, vä-	-is	Prakit.: va- {IV}	vä-gėtä	veturis
mo-, mö-	-os	Prakit.: mo- {IV}	mö-étä	manĝos

• - la agad-manieroj estas esprimataj jene

prefikso	senco	etimo	ekz.	traduko
vo-, vė-	-ig-	Kit.: ve-	vo-śúkra-nô	beliĝi
må-, me-	-ig-	Kit.: me-	må-trústa-nô	dikigi
lo-, lö-	ek-	Ger.: los-(#1)	lo-bwána-nô	eklabori
åp-, ep-	malek-	Ger.: auf-(#2)	åp-máka-nô, ep-étä-ni	elmanĝi

• #1: En Ger.: losgehen "ekiri"
• #2: En Ger.: aufessen "finmanĝi"

• - La participoj nur ekzistas la jenaj:

prefikso	senco	etimo	ekz.	traduko
gi-	-at-	Ger.: ge-	gipíka	kuirata
di-	-it-	Ind.: di-	dipóka	batita
X	-ot-	-	-	-
daj-	-ant-	Pld.: dei!	dajpóka	batanta
X	-int-	-	-	-
X	-ont-	-	-	-

• - Anstataŭ la verba prefikso na- estas uzata la finaĵo -ni (el Hungara). Ĝi havas la vokalharmonian variaĵon -nô.
• - Okazas la jenaj konsonantaj ŝanĝiĝoj:

PraKitake	Njake	PraKit.	ekz. Kit.	ekz. Njak.	traduko
dl	dr	cadlà, ti-cádla	na-cádla	cádranô	sati
dr	dř	dragà	drága	dřagá	kara
hh	q	hhóntu	hhóntu	qóndu	armeo
kt	qt	nákti	nákti	néqti	nokto
ps	s	kópsa	kópsi	kėsi	butono
pt	ft	ćépti	ćépti	ćéfti	teknologio
s	h	péso, póso	peoso	póho	hundo
tl	tr	tlustà	tlústa	trústa	dika
tr	tř	ti-tráda	na-tráda	třáda-nô	veturi

• - Okazas la jenaj vokalaj ŝanĝiĝoj:

PraKitake	Njake	PraKit.	ekz. Kit.	ekz. Njak.	traduko
a	e (antaŭ i, en √)	acína	acíno	ecíni	cedro
		nákti	nákti	néqti	nokto
		mpási	ompási	méhi	doloro
o	ė (antaŭ e,i)	kópsa	kópsi	kėsi	butono
u	y (antaŭ e,i)	búmi	búmi	bymi	tero
aj	äj (antaŭ e,i), aj (antaŭ a,o,u)	pájta	pájti	pájta	garbejo
		rajbà	rájba	rajbá	bunta
		vájlo	vájlo	vájlo	lupo
ej	ij (antaŭ V.), ī (antaŭ K.)		bej'	bī, bíjë	ĉe
oj	ėj (antaŭ e,i), oj (antaŭ a,o,u)	dojsà	dójsa	dojhá	utra
		gójro	gójro	gójro	infanaĉo
		ojtáki	ojtáki	ėjtki	ebeno
		sójve	sójve	sėjve	plu
uj	yj (antaŭ e,i), uj (antaŭ a,o,u)	ti-bújta	na-bújta	bújtanô	ekzisti
aw	ō (antaŭ K.)		na-páwja	poja	moviĝi
			táwti	tōdi	nacio
ew	y	dewà	déwa	dywá	konstanta
		ti-éwda	na-éwda	ydäni	eviti
		lewkà	léwka	lyká	hela
iw	ű		biw	bű	dek
ow	ō (antaŭ K.), aw (antaŭ V.)		kow-	ko-, kaw-	bonvolu -i
ea	ää (antaŭ K. + a,o,u), ē (antaŭ K. + e,i)		mêa	mää	kun
			meáka	määga	mola
ia	ī		niátu	nīdu	intenco
oa	ō		noátu	nōdu	vizaĝo
ua	ū		taguáto	tagūdo	aglo
ao	o (antaŭ n/m +K.), ō		ćaohhu	ćōkhu	batalo
eo	ē (antaŭ i,j, en √), ő		peoso	pőzo, pőřo	hundo
io	ī		rióću	rīću	planedo
uo	u	tipuośa	na-puośa	púśanô	ornami

• - havas la jenajn vokalojn: a, å, o, ô, u; ä, e, ė, i, y
• -

Al la sekva ĉapitro
08.09.2017