Kitakujo 

Iri kaj veni / Nagéja va nagáma

a) Ĝeneralaj esprimoj / sómari bájiri

Kutime piede
na-átlia kur(eg)i; vetkuri Ĉer.: ᎠᏟ [at-li] 'he/she/it is running' ("li/ŝi estas kuranta") átlieni kur(eg)ado; vetkurado
na-béga fuĝi Lit.: bėgti, Ltv.: bēgt bégeni fuĝado
na-lúpta Keĉ.: lluptiy lúpteni
na-ngacíra(#1) Ind.: ngacir ngacíreni
na-pátla(#2) Naŭ.: patla-ni pátleni
na-ćútaja migri Keĉ.: chutay ćútajeni migrado
na-dójda veni Blg.: дойда [dójda] dójdo veno
na-gáma(#3) Sans.: gam- gámo
na-kêla(#4) Kaz.: келү [kelîw] kêlo
-kúra(#L) Jap.: kuru kúro
na-njóva Vlf.: ñów (ñëw) njóvo
na-énda iri Sva.: ku-enda(#5) éndo iro
na-géja Ger.: gehen, Jid.: gejn géjo
na-hhóźa Mn.Rus.: хожю [ĥožju] hhóźo
na-ména Fin.: mennä, Hun.: menni(#6) méno
na-péra Rus.: переть [perétj] péro
na-lópa kuri Pld.: lopen lópo kuro
na-tlója Niv.: tloi- tlójo
na-nósta(#7) supreniri; grimpi Fin.: nousta nósto(#8) supreniro; grimpo
na-púrija promeni Keĉ.: puriy púrijo promeno
na-ruara(#9) vagi Galc.: ruar ruareni vagado
na-tlísa troti Jid.: tlíßen tlíseni trotado
Kutime veturile
na-âka(#10) veturi Isl.: aka âko veturo
na-dóra Tib.: dro, dru dóro(#11)
na-tráda Cig.: trád-el (Prät.) trad-as trádo
na-lêŋa(#12) vojaĝi Tlng.: leng lêŋo vojaĝo
na-máśa Eg.: máš* máśo
na-tába Jap.: tabí tábi

b) Esperante kun prefikso / Kiesperántoksi su pìrebándu

Irado

na-éhla(#1) eliri Kos.: uku|ehla na-is-géja Esperanto, germana (aussteigen)
na-ída Mn.Jap.: ide Esperanto, germana (hinausgehen), latina (ex-ire)
na-gíra eniri Turk.: girmek na-en-géja Esperanto, germana (hineingehen), latina (inire)
na-húja(#2) reiri Ĉin.: [huí] na-bek-géja Esperanto, germana (zurückgehen)
na-óća aliri Mong.: очих [oĉiĥ] na-gu-géja Esperanto, germana (hingehen), latina (adire)
na-óda(#3) foriri Mong.: одох [odoĥ] na-pojs-géja, na-ŋac-géja Esperanto, germana (weggehen), latina (abire)
na-skéta Rus.: из [iz] + Kaz.: кетү [ketîw](#4)
na-óhta preteriri Fin.: ohi(#5) + aldona konsonanto na-òhi-géja Esperanto, germana (vorbeigehen), latina (praeterire)
na-pérna(#6) transiri Gr.: περνω [pernô] na-ànde-géja Esperanto
na-vúka(#7) Sva.: ku-vuka
na-újmpa ĉirkaŭiri Fin.: ympärille & Mn.Angl.: ymbe na-sìrke-géja Esperanto, germana (herumgehen), latina (circumīre)

Kurado

na-ngacíra(#1) forkuri(#2) Ind.: ngacir na-pojs-lópa Esperanto, germana (weglaufen)

Venado

dáo(#P) alveni, ĝisveni Ĉin.: [dào] na-ku-gáma, na-do-gáma Esperanto, germana (ankommen, hinkommen), latina (advenire)
na-duj-gáma, na-hàde-gáma
na-gu-gáma, na-kìpe-gáma
na-hánja kunveni Keĉ.: hañuy na-sam-gáma Esperanto, germana (zusammenkommen)
na-húja(#1) reveni Ĉin.: [huí](#2) na-bek-gáma Esperanto, germana (zurückkommen)
na-wétua elveni Jav.: wëtu na-is-gáma Esperanto, germana (herauskommen)

Movado

Ili esprimas nur la movdirekton, pli malpli nedifinante la movmanieron.

Al- kaj desuprado
len(#P) alsupri Vj.: lên(#1) na-tahh-géja germana (hinaufgehen), hungara (felmegy)
na-órga Mong.: оргих [orgiĥ]
suŋ(#2)(#P) desupri Vj.: xuống(#3) na-tiw-géja germana (hinuntergehen), hungara (lenmegy)
na-úra Keĉ.: uray
Mova iĝado
ra(#P) el(mov)iĝi Vj.: ra na-ís-intja, na-ve-ísa  
tew for(mov)iĝi Km.: töw na-pójs-intja, na-ve-pójsa  
váo(#P) en(mov)iĝi Vj.: vào(#1) na-én-intja, na-ve-éna  

Kombinoj

Eĉ eblas kombino el simpla radiko el la tute maldekstra kolumno kun alia verbo el la tabelo.

Ŋa dáoź(#K) lagáma. Mi alvenis.
Ŋa dáoź(#K) lagugáma.
Míco úraź(#K) házun lagíra. Kato desuprante eniris domon.

c) Aliaj kunmetaĵoj / kítari samdéturi

na-ćàve-béga(#1) eskapi kunmetaĵo el ćávu "sukceso" kaj na-béga "fuĝi"
na-kojt-gáma veni ĉi tien kunmetaĵo el kojt "tien" kaj na-gáma "veni"

d) Ejoj / ájkori

derógu vojo Rus.: дорога [doróga] & Heb.: dereg
púti Rus.: путь [putj]
djálnu pado Paj.: djalan
gájto strato Jap.: 街頭 [gaitô]
gátu(#1) Fin.: katu & Isl./Sv.: gata
kêpi(#2) supro de monto Alb.: kep-i, (pl.) -a-t
várhhu(#3) Plb.: wârch
śtégu vojeto, pado Alb.: shteg

Al la sekva ĉapitro
14.10.2024