Kitakujo 

Plantoj / zóltukori, kásvukori, wínjukori

a) Enkonduko / enbrúŋeni

bójso ŝoso; herbo; planto Mn.Arm.: բոյս [bois] (gen.: բուսոյ [busoy])    
búćki arbedo Geo.: ბუჩქი [bučki]    
caoku greno Ĉin.(Gab.): [ts´aò] (Ĉin.: [căo]; Vj.: thảo) + k    
ćéti ŝoso Ĉin.(Gabl.): [č´et] (Ĉin.: [chè], Kant.: cit3) na-ćéta ŝosi
gréni(#1) legomo Pld.: grön    
ká'o(#2) planto Gua.: ka'a (Mn.Tup.: kaá) fi-ká'o(#3),
gajs-ká'o(#3a),
wor-ká'o(#3a)
fiherbo
ká'unjo plantido
kèjn-ká'o(#4) embrio
nàwd-ká'o(#5) rikoltaĵo
sajká'o semplanto
kásvuko(#6) Fin.: kasvaa + sufikso kàsvuk-ìlmo botaniko(#7)
wínjuko(#6) Keĉ.: wiñay + sufikso wìnjuk-ìlmo
zóltuko Rus.: жёлтый [ĵoltyj] & Hung.: zöld + sufikso zóltuk-ìlmo
kiváti floro(#8) Pl.: kwiat    
kvéti Ĉeĥ.: květ, Slvk.: kvet, Sor.: kwět    
líli Het.: alil lìlká'o florplanto
lújni arbusto Kim.: llwyn [hlu-in] (Pl.) llwyni [hlu-ini] ćiślújni dornarbusto
méjvi(#9) fruktoj(#10) Trk.: meyva, meyve    
puká'o(#11) arbo Fin./Est.: puu + Gv.: ka'a    
púmu Fin./Est.: puu & Ger.dial.: Bôm púmolo(#12) arbaro
púmunjo arbido
tlúgi Ĉer.: ᏡᎬ [tlugv] 'tree (large woody plant)' ("arbo (granda ligna planto)") tlúgunjo
sájunjo(#13) semplantido derivaĵo el na-sája "semi" kaj sufikso    
séko fojno Trk.: sékas    
zírduko vegetaĵo Geo.: ზრდა [zrda] 'growth' ("kreskado") + sufikso    

Arbojn vi trovos tie. Vi trovos plantojn, kies fruktoj manĝeblas jene. Kaj ankaŭ legomoj konatas.

b) Specoj / rúśiri

Sporoplantoj / baozari zóltukori, baozukori

méhhu musko Pl./Ma.Sor./Ĉeĥ.: mech    
pápro filiko Pl.: paproć, Ma.Sor.: paproś    

Gimnospermoj / nágosájari zóltukori

kadégu junipero Mn.Pr.: kadegs, Kadegis    
nádzu piceo Oset.: naz/nazu (назты(Wikt) [nazty]), Geo.: naʒw-, ნაძვი(Wikt) [naʒvi]    
púksi pino Gr.: πεύκη [peúkê], Mn.Pr.: peuse, Lit.: pušìs    
wázi pinio Lak.: wazí    

Angiospermoj / púspari zóltukori, tákrosájari zóltukori

árdo vito Vask.: ardo (ardao, arno)(#1)    
áwsni urtiko Vask.: ausin (asun, hasuin)    
bajlúko(#2) ajlo Ĉin.: [bái] (白色 [báisè]) + Rus.: лук [luk]    
púndu Tam.: பூண்டு [pūṇṭuWiktionary, puund_u, pund_uKauderwelsch]    
bálko tifao Kat.: balca    
bléno(#3) hiskiamo Slvk.: blen, Blg.: блен [blen](#2a)    
boári hordeo Kor.: 보리 [bo.ri] & Angl.: barley    
búlvi terpomo Kaŝ.: bùlwa, Lit.: bulvė    
bùm(i)áplo Ind.: bumi + Pld.: Appel    
caolúku(#4) ŝenoprazo el mallongigo cao-, el tisáo "greso" kaj lúku "cepo"    
càsu-hálnimo galanto Laŭ Ger.: Schneeglöckchen    
céni peonio Mong.: цээнэ [ceene]    
cómpu cipero Kopt.: ϭⲟⲙϥ [comf] kun senca ĝeneraligo al la genro    
cùkru-ruoko sukerkano el cúkru "sukero" kaj ruoko "kano", laŭ Ger.: Zuckerrohr,
Isl.: sykurreyr; Fin.: sokeriruoko, Hung.: cukornád
   
íks¸u Sans.: इक्षु [ikṣú] > Toĥ.B: ikṣṣu íks¸ozi sakarozo
tjébu Ind.: tebu, Pajŭ.: tjevus    
ćówfu papiruso Kopt.: ϫⲟⲟⲩϥ [čoouf](#5) ćówfazi(#5a) papirusa papero
ćówfoso(#5b) papirusa dokumento
kertucao(#6) kunmetaĵo el kértu "papero" kaj mallongigo cao- "greso"    
déklo palmo Heb.: דקל [dékel]    
délpi oleandro Malt.: difla & Tag.: adelpa (el Hisp.: adelfa)    
djujojso akanto kunmetaĵo el djuj-, varianto de djúi "dorno" kaj -ojs- "-ant-"    
dźećli(#7) trifolio A.Sor.: dźećel    
endízilći bananplanto Sva.: ndizi + sufikso endízi banano
gájdi tritiko Mn.Pr.: gâidîs, Gaydis    
kvéjti Smg.: kvėitē, Norv.: kveite(#8)    
hàni-lílimo lekanteto Laŭ Ger.: Gänseblümchen    
hésko karekso Kim.: hesg (Irl.: seisc)    
íncu sambuko Vask.: intsu-sa (lintsusa)    
jojtákru(#9) eŭkalipto kunmetaĵo el jója "bona" kaj na-tákra "kovri"    
ka'áhu(#10) mateo (planto) Gua.: ka'a ka'áho(#11) mateo (nebrogita "teo")
káf-ilću kafoplanto = + v-u ĉe sufikso káfu kafo
kakáu kakao Maj.: cacau [kakau]    
kèlk(i)tákri kalistegio el kélki "kaliko" kaj na-tákra "kovri",
laŭ la etimo de la scienca termino
   
tùjn(u)svínkli el tújnu "barilo" kaj svínkli "konvolvulo",
laŭ Ger.: Zaunwinde
   
kélni ilekso Kim.: celyn (Bret.: kelenn)    
rodkílno(#12) derivaĵo el prefikso rod- "pseŭdo-" kaj kílni "kverko"    
krópu aneto Jid.: krop    
sámti Arm.: սամիթ [samit?]    
kúmlo lupolo Hung.: komló & Sve.: humle    
kúmro batato Keĉ.: kumar & Maor.: kūmara    
lájći avelo Alb.: lajthí    
laplúku(#13) poreo el lápo "folio" kaj lúku "cepo"    
léjri lilio Gr.: λείριον [leírion], Kopt.(Faj.): ϩⲗⲏⲣⲓ [hlēri](#14)    
lièrká'o(#15) konvolvulo Fr.: lier + Gua.: ka'a lièrká'ajtori konvolvulacoj
svínkli mikso el sam- "kune" kaj na-víkla "volvi" svínklajtori
lóli tulipo Taĝ.: лола [lola] & Uzb.: lola    
lúku cepo Rus.: лук [luk]    
mâko(#16) papavo Cig.(Lov.): mako 'Mohn'    
meadcao(#17) medikago kunmetaĵo el la radikoj mead-(#18) kaj cao- "herbo, greso" sin-meadcao(#19) luzerno
ślínći A.Sor.: šlinčina sin-ślínći(#19)
mjénti mento Pl.: mięta pìparmjénti pipromento
móli citruso Fiĝ.: moli, Tong.: moli etmóli(#20) oranĝo
mórkvo karoto Ger.: Möhre, Rus.: морковь [morkovj]    
nási rizo Ind.: nasi násajko, naspélto rizejo
niérpu(#21) akaĵuujo, akaĵuarbo kunmetaĵo el niéri "reno" kaj la sufikse uzata prefikso nièrpu-áplo akaĵuo
nièrpu-egózo akaĵunukso
nióru kokoso Malaj.: nior    
nokslíli astero kunmetaĵo el nóksi "stelo" kaj lili "floro" nokslílajtori asteracoj
nówhi sikomoro Kopt.: ⲛⲟⲩϩⲉ (Eg.: nht) nówha túzo sikomora figo
nòwtójso(#22) dianto Kopt.: ⲛⲟⲩⲧⲉ [noute] + Est.: õis    
ŋóta bójso(#23) stevio Vj.: ngọt + Arm.: bois    
óhpi tabako Acug.: oxpi(x)(#24)    
pśóso milio Ma.Sor.: pšoso (A.Sor.: proso)    
pucáo bambuo kunmetaĵo el pu- "ligno-" kaj cao- "greso"    
pújśu kanabo Kom.P./Kom.Z./Udm.: пыш [pyš]    
rakdúlo solano kunmetaĵo el ráku "nokto" kaj dúlu "ombro" rakdúlajtori solanacoj
rápsi kolzo Fin.: rapsi & Ger.: Raps    
rétk-ilći rafano Cig.: retka (pl.) retki < Hung.: retek (ak.) retket + sufikso    
rúgi sekalo Mn.Pr.: rugis, Lit.: rugys, rugiai    
ruoko kano Fin.: ruoko    
siámo herbo, greso Bedv.: siyaam(#25)    
tisáo(#26) Ĉin.(Gab.): [ts´aò] (Ĉin.: [căo]; Vj.: thảo)    
símsi skirpo Ger.: Simse    
svádupo(#27) glicirizo Sans.: svadu + inversa varianto de pu-, laŭ la strukturo de -uk- svádupuwi lakrico
śkéri rododendro Geo.: შქერი [škeri]    
té-ilćo te-planto = + v-u ĉe sufikso téo teo
té-uso
térdu spinaco Heb.: תרד [téred]    
tímbi daktilo Ted.: timbi    
togójso(#28) helianto, sunfloro Ted.: toggo, togo + radiko    
tólni junko Nah.: tolin    
tovruoko(#29) fragmito kunmetaĵo el tóvu "lago" kaj ruoko "kano" tovruokajko fragmitejo
túnku maizo Ajm.: tunqu    
úsni kardo Lit.: usnìs    
vajlćéli(#30) beladono kunmetaĵo el vájlu "lupo" kaj ćéli "ĉerizo"    
várdi rozo Arm.: վարդ [vard], Geo.: ვარდი [vardi], Ar.: ward(#31) śunvárdi(#32) hundorozo, sovaĝa rozo
vílcu ipomeo Pl.: wilec    
vrúki napo Ger.: Wruke    
zárojso(#33) krizantemo Taĝ.: зар [zar] + Est.: õis    
zéru aveno Kom.: zör 'oats'    
zíri kumeno Uzb.: зира [zira]    

c) Partoj / déjlori

áwgli frukto Ltv.: auglis    
buaho Malaj: buah (Fiĝ.: vua) na-buaha frukti
hua- Maor.: hua (Fiĝ.: vua)    
rúru Keĉ.: ruru    
újvo Gua.: yva    
baozi sporo Ĉin.: 孢子 [bāozǐ] baozuki, baoza zóltuko sporoplanto
bóni radiko Vj.: bổn bònćéti(#1) draĵo
réśi(#2) Taĝ.: реша [reša]    
t¸ápo(#3) Gua.: tápo, rápo    
úndeso Mong.: үндэс(эн) [ündes(en)]    
búni kafgrajno Nub.: bún, Ar.: buwn (Sva.: mbuni)    
ciévi vaskulo Slvk.: cieva    
cépi fruktaro Mez.A.Ger.: zepfe 'Fruchtstand (Traube, Rispe, Ähre)'    
ćápri branĉo(#4) Keĉ.: chapra ćaprimo branĉeto
ćíśi dorno Tzel.: č'iš    
djúi(#5) Pajŭ.: djui (Malaj.: duri, Fiĝ.: sui 'bone' ("osto"))    
itséku(#6) Ĉin.(Gab.): [tsek] (Ĉin.: [])    
dáwni folio Ind.: daun    
lápo Lit.: lapas, Ltv.: lapa & Hung.: lap [låp]    
sajuro Ind.: sayur, TokP.: sayor    
grúdu grajno Lit.: grūdas    
guplápo(#7) brakteo kunmetaĵo el na-gúpa "protekti; ŝirmi; gardi" kaj lápo "folio"    
istúbi trunko Fer.: stubbi  
túnu Ajm.: tunu    
iśímo maiz(spadik)o Kiĉ./Aktk.: ixim [išim]    
jódru kerno Jid.: jóder    
kà'o-gó'i plantoleo Gv.: ka'a + Ĉer.: ᎪᎢ [go'i]    
kèjn-lápo(#8) kotelidono Gt.: keinan + vidu supre    
knóli(#9) tubero Ger.: Knolle, Ndl.: knol    
kórsi tigo(#10), kulmo Fin.: korsi    
kúlti ŝelo Ind.: kulit pukúlti, pumkúlti arboŝelo
lápti frondo el lápo + t    
lójki bulbo Sve.: lök    
lómo polpo(#11) Vj.: lõm    
lújko basto Sor.: łyko, Rus.: лыко [lýko]    
móku ligno Vj.: mộc, Jap.: moku (Ĉin.: [])    
púvo Fin./Est.: puu    
zúru Vask.: zur    
mútu burĝono Keĉ.(SPC): mutu    
óstu branĉo(#12) Arm.: ոստ [ost] óstolo branĉaro
śáku, -i Sans.: šākhā, Lit.: šakà, (Per.: ŝaĥ) śákolo
oźéki nukso Pl.: orzech [oĵeĥ]    
páwdo pedunklo Ceb.: pawod    
páwdlo(#13) pedicelo vidu supre + l    
póju tigo(#14) Uzb.: poya làpo-póju petiolo, folio-tig(et)o
vársi Fin.: varsi (Est.: vars)    
pójpo petiolo el póju + p    
púspi floro(#15) Sans.: puṣpa    
na-sája semi Het.: šai- (šiya-), Gt.: saian, Mn.Pld.: sâian sájo semo
skújo(#16) pinglo Lit.: skujà, Ltv.: skuja    
śómu ŝelo, guŝo Tlng.: Som    
táti pikilo(#P), pikaĵo(#RV)(#W) Gua.: tatĩ*    
úsku ĉiro Rus.: у́сик [úsik]    

Partoj de floro / púspari déjlori

apójso(#1) perianto Ltv.: ap- + Est.: õis
dépi(#2) poleno Ind.: debu + b > p
pújlci Rus.: пыльца [pylʹcá]
púspa débu(#3) vidu supre
dèplápo(#4) stameno vidu supre
dépûto(#5) antero vidu supre + Mong.: уут [uut]
frájni stigmo Isl.: fræni
frájvi pistilo Isl.: fræva
gráni aristo Ger.: Granne
jàjso-beado(#6) ovario Rus.: яйцо́ [jajcó] + Ngan.: beada°
kèlki-lápo(#7) sepalo Mn.Pr.: kêlkîs, kelkis + vidu supre
púsponćo florbazo vidu supre + Toĥ.A: āñc 'unten' + ablaŭto
vártalo(#8) stiluso Fin.: vartalo
wàjplápo(#9) petalo Got.: waips + vidu supre

d) Infloreskoj / púspari stójkuri

púspi floro(#1) Sans.: puṣpa
púspa stójku(#2) infloresko vidu supre + mikso el stóju "stato" kaj Ma.Sor.: stołk(#3)

Specoj / rúśiri

Alcentraj aŭ grapolecaj infloreskoj / Gućáwpari lip klásemsari púspari stójkuri
hásko spiko Arm.: հասկ [hask]
háskimo spiketo vidu supre + sufikso
klási grapolo Isl.: klasi(#1)
klípo(#2) spadiko Ser.: клип [klip]
mícko(#3)(#D) amento el míco + k el -ek-, el Rus.: -ек [-ek]
ŋélŋo Itelm.: ӈә’лӈә’л
pénko(#4)(#D) kapitulo Bret.: penn, Kim.: pen
+ k el -ek-, el Rus.: -ек [-ek]
plújmo paniklo Ndl.: pluim
śíśki strobilo A.Sor./Ĉeĥ.: šiška(#5)
tóldo umbelo Mn.A.Ger.: toldo
tòldoklási(#6) korimbo vidu supre
Decentraj aŭ cumaj infloreskoj / Otćáwpari lip kvástemsari púspari stójkuri
kvásto(#1) cumo Dan./Norv.: kvast
Unucumoj / ickvástori
ickvásto unucumo(#1) el ic kaj kvásto
kréclo(#2) cincino(#3) Cig.: kreco(#4)
plétlo(#5) ripidio(#6) Km.: ផ្លិត [phle't#K, phlət#W](#7)
rúvlo(#8) bostriko(#9) Fin.: ruuvi(#10)
sírplo(#11) drepano(#12) Fin.: sirppi(#13)
Ducumoj / snewkvástori
snewkvásto ducumo(#1) el snew kaj kvásto
Plurcumoj / ćèndokvástori
ćèndokvásto plurcumo Kur.: çend + vidu supre
Kunmetitaj cumoj / bilsamdétari kvástori
bilsamdéta kvásto kunmetita cumo
tirso

e) Fruktospecoj / Àwgli-rúśiri

àpláwgli pomfrukto Pld.: Appel + Ltv.: auglis
cuŋdídzi hesperidio(#1) kunmetaĵo el mallongigo cuŋ- "citruso" kaj dídzi "bero"
dídzi bero Nav.: didzé
mári Est.: mari, Fin.: marja
ménehi Ĉjn.: mene
egózo(#2) nukso Heb.: אגוז ['egoz]
egózemsi kariopso vidu supre + sufikso
kápsi kapsulo Gr.: κάψα [kápsa]
kiváwgli ŝtonfrukto, drupo Fin./Est.: kivi + Ltv.: auglis
kutmáro(#3) kunmetaĵo el kútu "osto" kaj mári "bero"
lúski guŝo A.Sor.: łuska(#4) 'Hülse'
śómu ŝelo; guŝo Tlng.: Som
táŋemsi peponedo(#5) derivaĵo el táŋi "kukurbo" kaj sufikso
trúku(#6) silikvo A.Sor.: truk(#7) 'Schote'
ungéjspi(#8) akeno Ger.: un- + Isl.: geispa

f) Verboj / gèra-sónori

na-cúhhva ĝermi(#1) Mong.: цухуйх [cuĥujĥ]
na-dabúla kreski mallongigo da- el dáda "granda" kaj na-búla "iĝi"
na-dádapta kunmetaĵo el dáda "granda" kaj mallongigo -apt-, el na-tápta "iĝi"
na-kásva Fin.: kasvaa
na-wínja Keĉ.: wiñay
na-dádejra kreskigi kunmetaĵo el dáda kaj na-éjra "fari"
na-daróba mallongigo da- el dáda "granda" kaj na-róba "fari",
el Pl.: robić, Slvk.: robiť, Ukr.: робити
na-kásvintja, na-mekásva derivaĵo el na-kásva "kreski" kun afikso
na-mewínja, na-wínjintja derivaĵo el na-wínja "kreski" kun afikso
na-êla vivi Fin.: elää
na-élta Hung.: élet
na-fársa(#2) perei Isl.: farask
na-kálma morti el kálmo, el Fin.: kalma
na-móra Lat.: mori
na-r¸ája Ain.: rai
na-kéjna ĝermi(#3) Gt.: keinan
na-kóra rikolti Alb.: korr
na-kósa falĉi Jid.: kóßen
na-lékapta ŝrumpi kunmetaĵo el léka "malgranda" kaj mallongigo -apt-, el na-tápta "iĝi"
na-lebúla mallongigo le- el léka "malgranda" kaj na-búla "iĝi"
na-maléla velki Sem./Maj.: malel
na-vísta Lit.: vysti
na-pevúka maturiĝi Sva.: -pevuka
na-plíva sarki Rum.: plivi
na-sája semi Het.: šai-, Gt.: saian, Mn.Pld.: sâian
na-tárhha(#4) planti Mong.: тарих [tariĥ]
na-zírda vegeti Geo.: ზრდა [zrda] 'growth' ("kreskado")

g) Afiksoj / gubánduri

-aswu -arbo Aĉum.: asw?ú 'tree'
-ilć- -planto Snĉ.: -iɬč
-up- -lignoplanto inversa varianto de pu-(#1), laŭ la strukturo de -uk-

Al la sekva ĉapitro
14.09.2005, aktualigita 19.11.2024