Kitakujo 

Profesioj / gérśomiri, késpiri

Enkonduko / enbrúŋeni

gérśomi(#1) profesio Isl.: gera + ś + -om-
késpi Kaz.: кәсіп [käsıp]

a) Afiksoj / gubánduri

-ajk- -ej- Fin.: paikka & Lit.: aikštė̃
-ast-(#1) -ist- Ĉuv.: asta
-erj- Ger./Angl.: -er, Rus.: -арь [arj]
to-(#1)(#2) Vj.: thợ 'Handwerker'
-el- -il- Ger.: -el (en: Schlüssel)
-ens- -uj- Hisp./Esp-o: en, Gr.: εν [en] + Est.: asi
-ul- -ul- =

b) Profesioj / gérśomiri

Agrokulturaj kaj arbaraj / pèlto-sójolari va lésari

císno abelo Nav.: tsís'ná císnerjo abelisto
ímpi Ger.dial.: Imp ímperjo
mèdzilíhuko Fin.: mesi, Hung.: méz, Slvk.: med, Jap.: mitsu
+ Sans.: lih-
médzilihuk-erjo
kálo fiŝo Fin./Est.: kala & Som.: kalluun kálerjo, kálasto fiŝisto
kíri(#1) Sum.: kir (gir) kírasto
lésu arbaro Rus.: лес [les] léserjo arbaristo
na-mála mueli Het.: mallai, Gt.: malan, Pld./Ger.: mahlen,
Mez.Pld.: malen
málerjo muelisto
pájmu paŝtisto Fin.: paimen na-pájma paŝti
pélto(#2) agro; kamparo Fin.: pelto (Est.: põld, Hung.: föld) péltol-asto, péltol-erjo kamparano
púmu arbo Fin./Est.: puu púmerjo arbisto
saodu ĝardeno Rus.: сад [sad], Lit.: sodas, Jid.: ßod1, sod (Pl.) seder saoderjo, saodasto ĝardenisto
zemgérserju, -i terlaboristo, -ino zémi "tero" + na-gérsa "labori"    

Ĝeneralaj / sómari

na-bióma gvidi Enc.: bíomo 'Leiter, Führer' biómerjo, -asto gvidisto
na-gérsa labori Isl.: gera + s gérserjo laboristo
pórmi sklavo Hur.: pôra-(m)mi    
śéfto negoco Cig.: šéfto (Pl.) šeftura, Pld.: Schefte śéfterju, śéftastu negocisto

Klerigaj / hégintjari, mehégari

na-ekwáta instrui Snĉ.: ?ëkwa?t ekwáterjo instruisto
na-ópeta Fin.: opettaa* ópeterjo
na-èrće-hóga(#1) studi Mong.: эрч [erĉ] + Kant.: hog6 èrćehógerjo studento
héga klera Kant.: hog6 (vidu sekve) + ablaŭto hégintja, mehéga kleriga
na-hóga lerni Kant.: hog6 (Vj.: học; Ĉin.: () [xué]) ruhógo lernanto
na-mânda Sng.: màndà rumândo
na-úkća Rus.: учить [uĉitj] ruúkćo
ílmi scienco Turk.: ilim, Ar.: ilm, Ind.: ilmu ílmerjo sciencisto
méduti derivaĵo de na-méda "scii" kaj sufikso méduterjo
kéli lingvo Est.: keel (Gen.) -e, Mrdv.: kel'; Mong.: хэл [hel] kélerjo lingvisto
na-kjépa(#2) editori kunmetaĵo el mallongigo kj- "ekster; el" kaj na-jépa "doni" kjéperju, -i editoro, -ino
na-tôlka(#3) traduki Est.: tõlkima tôlkerjo, tôlkasto tradukisto
úćilmo historio(#4) Juk.: uchi, úuch|ul úćilmerjo historiisto(#5)

Komercaj / vúzari

na-ćína fari Ĉeĥ.: činit & Hung.: csinál ćínerjo(#1) faktoro(#2)
vúzo komerco Udm./Kom.: vuz vúzerjo, vúzasto komercisto

Konstru-rilataj / bùgeni-bécari

na-búga(#1) konstrui Pld.: bugen búgerjo konstruisto
na-wéta(#2) Pal.: wete- wéterjo
stíni muro Ukr.: stiná stínastu, -i(#3) masonisto, -ino

Kulturaj / sójolari

dénko kanto, kanteto Pld.: Dönken dénkerjo kantisto
na-fájha(#1) pentri Ĝer.: faihido(#2) fájherjo, fájhasto(#3) pentristo
jóko fluto Ĉin.: yok [jok] jókerjo flutisto
na-piéśa desegni Lit.: piešti piéśerjo desegnisto
na-spíla rakonti Gt.: spillôn spílerjo rakontisto
na-ućtúda aktori kunmetaĵo el na-úća "okazi" kaj -túda "ludi" ućtúderju, -i aktoro
zéni muziko Hung.: zene zénerjo muzikisto

Pliaj profesioj vidu sub gastejo, poŝto,

Manĝaĵo-produktaj / mákaso-ru-zaohari

na-péka baki Rus.: пеку [peku] pékerjo bakisto
na-píka kuiri Sva.: -pika píkerju, píkastu
píkerji, píkasti
kuiristo
kuiristino

Medicinaj / sàjro-ílmari

na-ćóva(#1) flegi Heb.: tov 'gut' ćóvasti flegistino
dànti dento Lit.: dantis, Sans.: dânta-, Kim.: dant dànti-órvo dent(okurac)isto
-eć-(#R) algio- Mn.Angl.: ece ećârvi algiologio
ećórvo algiologo
màti-śílo okulvitroj Gr.: ματι [mati] & Ind.: mata + Mong.: шил [ŝil] màti-śíl-asto optikisto(#2)
mìki okulo; oftalm- Tib.: mig & Kan.: mik mìkârvi oftalmologio
Tib.: mig & Kan.: mik mìkórvo oftalmologo
njàrd-(#R) neŭro- Arm.: նյարդ [nyard] + vidu supre njàrdârvi neŭrologio
njàrdórvo neŭrologo
órvo kuracisto Hung.: orvos órvopi, órvotap ĉe kuracisto
rìnri-sènki-kàrku-órvo otorinolaringologo Keĉ.: rinri + Keĉ.: senqa + Pl.: kark + Hung.: orvos    
sùdjórvo(#3) kuracisto por internaj malsanoj Enc.: sud'e + vidu supre

Metiaj / éstari

ásto metiisto Ĉuv.: asta -ast- -ist-
ésti metio    
dûgo(#1) argila poto/vazo/ujo Sum.: dug dûgerjo, dûgasto potisto
na-kemóla(#K) ŝteli Jur.: kemol kemólerjo(#K) ŝtelisto
na-kóva forĝi Rus.: ковать [kovatj], Jid.: kowen kóverju, kóvastu, to-kóvu forĝisto
na-mája kudri, tajlori Vj.: mai, may to-májo(#2) tajloro
móku ligno Vj.: mộc, Jap.: moku (Ĉin.: []) to-móku(#3) lignisto
púvo Fin./Est.: puu púverjo
pukóvi(#4) ĉarpento Fin./Est.: puu + Rus.: ковать [kovátj], Ma.Sor.: kowaś, Jid.: kowen pukóverju, -i ĉarpentisto, -ino
púvaso lignaĵo Fin./Est.: puu + Est.: asi púvaserjo lignaĵisto
rósvo(#K)(#5) rabisto Fin.: rosvo na-rósva
na-berósva(#K)
rabi
prirabi
sáti horloĝo Turk.: saat, Geo.: saat, Per.: ßâ'at sáterjo, sátasto horloĝisto
tísuti(#6) frizaĵo Keĉ.: tis-a + sufikso tísuterju, -i frizisto, -ino

Oficaj / âmpari

âmpu(#1) ofico Ger.: Amt âmperjo oficisto
na-bráta juĝi Gl.: bratu (Irl.: bráth) bráterju, brátastu, tobrátu juĝisto
dvári pordo Sans.: dvâri dvárasto pordisto

Servaj / dinásari

àrgizúrgo foto kunmetaĵo el árgi "lumo" kaj zúrgo "bildo" àrgizúrgerjo fotisto
mótlu Ind./Fiĝ./Samo.: mata & Gr.: ματι [mati] & Lit.: matyti + l + ablaŭto mótl-erjo, -asto
dinásu servo Ind.: dinas dináserjo servisto
na-bióma gvidi Enc.: bíomo 'Leiter, Führer' biómerjo, -asto gvidisto
na-brúŋa konduki Kim.: he-brwng, (Ndl.: brengen, Ger.: bringen) brúŋerjo kondukisto
kústu kontrolo Gt.: kustus kústerjo kontrolisto
na-línda gardi Sva.: -linda línderju, líndastu, to-líndu gardisto
na-mójta lavi Rus.: мыть, мою [mytj, moju] mójterjo, mójtasto lavisto
pùli-kárvajko(#1) banko Geo.: puli & Uzb.: pul + Jap.: kar-u + sufikso pùli-kárvajkerjo(#2) bankisto
tápni pokalo Etr.: ϑapna 'Becher' tápnerju, -i pokalisto, -ino
zárcu(#3) servisto Mong.: зарц [zarc] na-zárca servi

Trafikaj kaj transportaj / trádamari va ándamari

ájru kuriero Gt.: airus 'Bote'    
na-âka(#1) veturi Isl.: aka âkerjo veturisto
na-tráda Cig.(Lov.): trád-el (Prät.) trad-as tráderjo
na-ándama transporti Alb.: andej 'jenseits' + -am- ándamerjo transportisto
ćómo floso Niv.: čom ćómerjo flosisto
féri pramo Jap.: feri férerjo, férasto pramisto
gémi ŝipo Turk.: gemi gémerju, gémastu, to-gému ŝipisto
návi Pli.: nâvâ náverju, návastu, to-návu
na-lénta flugi Fin.: lentää lénterju, -i(#2) piloto, -ino(#3)
lócu, -i piloto, -ino(#4) Ger.: Lotse, komenco de Rus.: ло́цман [lócman]    
nàśti-âkelo ŝarĝ-aŭto, kamiono Lit.: naštà nàśti-âkel-erjo kamionisto

Vendaj / mújdari

búko, búku libro TokP.: buk, Ind./Sva./Ĉĉv.: buku, Ling.: búku,
Ndl.: boek [bu:k], Angl.: book [bu:k]
búkerjo libristo
na-mújda vendi Fin.: myydä mújderjo vendisto
súsi lakto Ind.: susu súsasto, súserjo, to-súso(#1) laktisto
vúzo komerco Udm./Kom.: vuz vúzerjo, vúzasto komercisto

Vestaĵaj / túgari

na-áwa teksi Keĉ.: away áwerjo, áwasto teksisto
gútlu ŝuo Mong.: гутал [gutal] gútl-astu, -i ŝuisto, -ino
kúrpi Mn.Pr.: kurpê, kurpe, Kurpi, Korpe, Ltv.: kurpes kúrpasto
na-mája kudri, tajlori Vj.: may to-májo(#1) tajloro
na-méska triki Lit.: mezga, mezgė méskasti trikistino
na-síra kudri Keĉ.: siray sírerji, sírasti, to-síri kudristino
túgi vestaĵo Sum.: tug túgerju, -i vestaĵisto, -ino

Vidu ankaŭ en la ĉapitron pri vestaĵoj.

c) Laborejoj / gérsajkori

Vidu ankaŭ ĉe domoj, poŝto kaj institucioj.

búgajko(#1) konstruejo Pld.: bugen
gérsajko laborejo Isl.: gera + s + sufikso
kádi vendejo Tam.: kade
mójtajko lavejo Rus.: мыть, мою [mytj, moju] + sufikso
pájmajko paŝtejo Fin.: paimen + sufikso
pukóvajko ĉarpentejo el pukóvi "ĉarpento" + sufikso
pùli-kárvajko(#2) banko Geo.: puli & Uzb.: pul + Jap.: kar-u + sufikso
sírajko kudrejo Keĉ.: siray + sufikso

d) Laboriloj / gérselori

áwelo teksilo Keĉ.: away
dálti ĉizilo Alb.: daltë, Rum.: daltă
méskelo trikilo Lit.: mezga, mezgë
sáhi segilo Fin.: saha
sírelo kudrilo Keĉ.: siray
súsenso laktujo Ind.: susu

e) Produktaĵoj / zao-asori

búgaso(#1) konstruaĵo Pld.: bugen
étaso manĝaĵo Pld.: äten, eten, Mn.Pld./Mn.Angl.: etan, Mn.Nor./Isl.: eta,
Het.: etmi, etwani, etun, eter; Hung.: étel
mákaso Ind.: makan
káwbo varo Est.: kauba (gen. al: kaupa)
pékaso bakaĵo Rus.: пеку [peku]
pítaso trinkaĵo Rus.: пить [pitj], Kr.: piti; Ved.: pītáye 'to drink' ("trinki")
zao produkto Sva.: zao

f) Fakoj / réksiri

Enkonduko

na-álma esplori el 'ilm' + ablaŭto
be-ráśto priskribo Ger.: be- + Lit.: rašti
ílmi(#1) scienco Turk.: ilim, Ar.: ilm, Ind.: ilmu
-ilmo(#2) -scienco
réksi fako Hung.: rekesz [-s]

Listo

Je -almo
dàbálmo fiziko(#1) Lit.: dabà, Ltv.: daba + sufikso
kèzmo-álmo etnografio, etnologio Lik.: qezMmi, kezMi (Het.(Hier.): hasami-) + sufikso + ablaŭto
ràźdu-álmo dialektologio Gt.: razda + sonŝanĝo + sufikso
Je -ârvi

Jen fakoj kies nomoj finiĝas je -ârvi, estiĝinta per ablaŭto el órvu "kuracisto", el Hung: orvos.

Traduko "-iatrio"
hésârvi hipiatrio, ĉevalkuracado Nor.: hest
jâśârvi pediatrio Sr.: yaazu [jâŝi]®
siélârvi psikiatrio Fin.: sielu
śénârvi geriatrio Irl.: sean
Traduko "-ologio"
ećârvi algiologio Mn.Angl.: ece + vidu supre
kùnku-mùj-kúj-ârvi(#1) otorinolaringologio Keĉ.: kunka + Vj.: mũi + Kor.: kui + vidu supre
mìkârvi oftalmologio Tib.: mig & Kan.: mik + vidu supre
njàrdârvi neŭrologio Arm.: նյարդ [nyard] + vidu supre
śánârvi gerontologio Irl.: sean
ûdârvi dermatologio Nor.: hud
Je -beráśto

Jen fakoj kies nomoj finiĝas je -beráśto, estiĝinta el Ger.: be- + Lit.: rašti.

kèli-be-ráśto gramatiko(#1) Est.: keele
tìli-be-ráśto Kaz.: til
súvo-be-ráśto hidrografio(#2) Kaz.: suw, Kr.t.: suv, Uzb.: suv, Turk.: su
tàlstu-be-ráśto kristalografio Mong.: талст [talst]
zèmi-beráśto geografio(#3) Ltv.: zeme
Je -ilmo

Jen fakoj kies nomoj finiĝas je -ilmo, estiĝinta el ílmi "scienco".

àdil-ílmo juro(#1) Ind.: adil, Sva.: adili
áz-ilmo ĥemio(#2) Fin.: asia, Est.: asi (s>z)
bént-ilmo morfologio Ind.: bentuk
bím-ilmo ideologio(#3) Toĥ:.A: bime 'a thought, an idea' ("penso, ideo")
bójsilmo(#4) botaniko, plantologio(#5) kunmetaĵo el bójso "ŝoso; herbo; planto" kaj -ilmo "-scienco"
kàsvuk-ìlmo Fin.: kasvaa
wìnjuk-ìlmo Keĉ.: wiñay
zòltuk-ílmo Rus.: жёлтый & Hung.: zöld
éltilmo biologio(#6) Hung.: élet
èlukílmo zoologio(#7) Fin.: elukka
kòn-ílmo Vj.: con
mìmbílmo Gua.: mymba
házutilmo(#8) ekonomiko vidu supre
wásutilmo(#9) vidu supre
hùjlu-ílmo(#10) astronomio(#10) Alb.: hyll
kél-ilmo lingviko, lingvo-scienco Est.: keele
tílilmo Kaz.: til
líntilmo ornitologio(#11) Fin.: lintu
nálś-ilmo meteologio(#12) Kor.: nalšši, nal.sshi
òrpen-ílmo taksonomio(#13) mi
rúmkilmo(#14) citologio Sva.: rumu, Gt.: rûm, Pld.: Rum + k, el -ek- "-et-"
rùnilmo antropologio(#15) Keĉ.: runa
sàjro-ílmo medicino(#16) Fin.: sairas
siélílmo psikologio Fin.: sielu
toan-ílmo matematiko(#17) Vj.: toán
úćilmo(#18) historio(#19) Juk.: uchi, úuch|ul
zèm-ílmo geologio(#20) vidu supre
Je -uti

Jen fakoj kies nomoj finiĝas je -uti, estiĝinta el unu el la variantoj de la deklinaciaj finaĵoj de la Fin. sufikso -us, ĉikaze trovebla en tri singularaj kazoj, nome taloutta (partitivo), talouteen (ilativo) kaj taloutena (esivo).

házuti(#1) ekonomio Hung.: ház
wásuti(#1) Keĉ.: wasi
Sen sufiksoj
bújski(#1) fiziko
onkírvi anatomio Angl.: on + Jap.: kiru
ućúmi mastrumo Sva.: uchumi

g) Rilataj esprimoj / bécari bájiri

bídi laboremo Sva.: bidii
na-dáśa maldungi Tlng.: DaS [d,as,]
gérso laboro Isl.: gera "fari" + aldona konsonanto
ŋáno Tib./Taj.: ngaan
vóko TokP.: wok
rógi salajro Alb.: rrog/ë, -a
na-zao-a produkti Sva.: zao
na-zársla dungi Mong.: зарцлах [zarclaĥ]

Al la sekva ĉapitro
15.02.2024